ایرانیان جهان - دولت ترکیه، علاوه بر نظامیان و نیروهای امنیتی، پنج و نیم میلیون حقوق بگیر رسمی دارد و این در حالی است که چنین کشوری را با نصف این تعداد حقوق بگیر، می‌توان اداره کرد. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد و کفگیر مدتهاست به ته دیگ خورده است. حالا علاوه بر دولت، صدای بخش خصوصی هم درآمده است و صاحبان سرمایه و تجار بزرگ ترکیه نیز معتقدند که سیاست های دولت در بخش منابع انسانی و استخدام های گسترده، بلای جان این کشور شده است.
چرا که این اقدامات پوپولیستی و حزبی، باعث شده که بخش دولتی ترکیه به شدت سنگین و فربه شود و فارغ از هر نوع توجیه اقتصادی اعتبارات گسترده کشور را ببلعد.

قیمت هر 1 دلار آمریکا در بازار ترکیه، ظرف مدت هفت ماه (از انتخابات اردیبهشت تاکنون) از 20 لیره به 29 لیره رسیده و پیش بینی ها حاکی از آن است که در روز اول سال 2024 میلادی، این نرخ به 30 لیره خواهد رسید.
درست در چنین شرایطی، دولت ناچار است بار دیگر با سیاست افزایش 45 درصدی حقوق کنار بیاید تا خانوارها بتوانند به تورم برسند. اما این معضل، نه یک چاله معمولی، بلکه سیاهچاله است که پر کردن آن، سخت به نظر می رسد.
بد نیست در کار دیدگاه های دانشمندان علم اقتصاد در ترکیه، اظهارات یک تاجر و سرمایه دار مشهور این کشور را بشنویم که خود و سه نفر از اعضای خانواده و فامیل او، در چند دهه گذشته، همواره در صدر لیست ثروتمندان ترکیه قرار گرفته اند و حتی در گستره بین المللی نیز، به عنوان سرمایه داران و ثروتمندان بزرگ شناخته می شوند.
رحمی کوچ، تاجر و سرمایه دار ترکیه، دیروز بعد از مدتها سکوت، درباره اقتصاد ترکیه اظهار نظر کرد و در سخنان خود، به آسیب ها و نواقصی اشاره کرد که غالباً، سیاست های اقتصادی دولت و حزب حاکم را به چالش می کشند.
وی، فرزند ارشد وهبی کوچ است. تاجری که در سال 1901 به دنیا آمد و در سال 1996 درگذشت. فرزندانش ثروت و سرمایه پدر را تکثیر کردند و این خانواده که لوگوی شاخ قوچ را برای هلدینگ خود برگزیده، مجموعاً چیزی نزدیک به 10 میلیارد دلار ثروت دارد و در کنار خانواده سابانجی، همواره از مهمترین و متنفذترین خاندان های ثروتمند ترکیه بوده اند.

هم خانواده کوچ و هم خانواده سابانجی، هر کدام دارای یک دانشگاه بزرگ و معتبر هستند که برای آموزش دانشجویان برتر و مستعد در حوزه اقتصاد، حسابداری، مدیریت مالی و کارآفرینی، با ارائه بورس و آموزش با کیفیت بالا، نسلی از نیروهای کارآمد را پرورش داده اند و علاوه بر این، در حوزه های خیریه و درمانی بسیار فعال هستند.
رحمی کوچ یکی از تجار مهم ترکیه و رئیس افتخاری هلدینگ کوچ، دیروز در مصاحبه با روزنامه اکسیژن چپ آنکارا، ارزیابی های قابل توجهی در مورد اقتصاد ترکیه انجام داد.
وی در سخنان خود، به برخی سیاست های پوپولیستی حزب عدالت و توسعه اشاره کرده و بر این باور است که تبلیغ گسترده برای بالا بردن جمعیت و تشویق خانوارها به افزاش زاد و ولد، فاقد هرگونه پشتوانه علمی اقتصادی بوده و تیم اردوغان، صرفاً به دنبال این بوده که رای دهندگان بیشتری در میان خانوارهای محافظه کار پرورش پیدا کنند و بخش قابل توجهی از اعضای این خانواده ها را نیز، بدون توجیه، استخدام کرده است. اما این تلاش حزبی، برای اقتصاد ترکیه گران تمام شده است.
کوچ با بیان اینکه نرخ رشد جمعیت در ترکیه بالاست، اعلام کرده که این امر، برای کشوری که فاقد منابع طبیعی است و نفت و گاز را با قیمت گزاف از خارج وارد می کند، تأثیر منفی بر اقتصاد دارد.

کوچ در توضیح دردسرهای سیاست پوپولیستی و بدون پشتوانه اقتصادی افزایش جمعیت می گوید: «ما یک کشور 85 میلیون نفری هستیم. اما میزان ثروت و قدرت اقتصادی ما، شانه به شانه افزایش جمعیتمان رشد نکرده است. در نتیجه همچنان که می بینید، کمبودهای فراوان داریم. تعداد مدارس کافی نیست، میزان تولید غذا کافی نیست، امکانات آموزش کافی و بیمارستان ها کافی نیستند، هیچ چیز در شرایط امروز کافی نیست».
کوچ درباره جمعیت کارمندان دولتی ترکیه می گوید:«حرکت دولت در مسیر توسعه اقتصادی و رشد، با چنین جمعیت سنگینی بسیار سخت است. زیرا منابعی که ایجاد می کنیم کافی نیست. قطعاً به منابع خارجی نیاز داریم و باید مرتباً استقراض خارجی بیشتر و بیشتر شود. امروزه بیکاری در کشور بسیار زیاد است. برای ایجاد شغل برای یک فرد، سرمایه گذاری بین 60 هزار تا 80 هزار دلار لازم است. حتی بدون احتساب نظامیان، پنج و نیم میلیون نفر حقوق بگیر دولتی داریم! باور کنید بیش از نیمی از این جمعیت حقوق بگیر، اضافی هستند و ترکیه را می توان با 2 میلیون حقوق بگیر دولتی اداره کرد».
کوچ درباره هزینه های سنگین و ریخت و پاش های سیاسی می گوید: «چرا پارلمان ترکیه باید ششصد نماینده داشته باشد؟ هر نماینده چندین همراه و راننده و منشی و نیرو دارد و واقعاً نیازی به این همه خرج اضافی نیست. اگر پارلمان و ساختار سیاسی و اجرایی کشور را به درستی اداره کنیم، اگر قوه مقننه بخواهد کار خود را به درستی انجام دهد و قانونگذاری و نظارت را با بهترین کیفیت پیش ببرد، تنها به دویست نماینده نیاز دارد. یعنی یک سوم آمار فعلی! بنابراین باید تجدیدنظر کنیم. لازم است در مورد سیاست افزایش جمعیت، در مورد آموزش و استخدام و شیوه مدیریت بخش دولتی، تصمیمات صحیحی گرفته شوند».
رحمی کوچ با بیانی نرم و غیرمستقیم، انتقاداتی به سیاست خارجی ترکیه وارد کرده و معتقد است که راهکار قدرتمند شدن ترکیه، پناه بردن به روش های مداخله گرایانه و میلیتاریستی نیست و راه قدرت، از رشد اقتصادی می گذرد.
او در این مورد گفته است:«وقتی که به دوران فعالیت مصطفی کمال آتاترک و جانشین بعدی او یعنی عصمت اینونو فکر می کنم، به این نتیجه می رسم که آنان در وادی اقتصاد، چندان فعال نبودند و رویکرد محافظه کارانه داشتند. مخصوصاً عصمت پاشا که پاهایش را مطابق اندازه گلیم خود دراز می کرد یا حتی کوتاهتر از گلیم! چنین چیزی در اقتصاد و سرمایه گذاری، اصلاً صحیح نیست. البته با وجود همه آن محافظه کاری ها، پول ترکیه بسیار ارزشمند بود. 1 لیره ما معادل 1 دلار و 26 سنت آمریکا بود. 81 میلیون دلار صادرات داشتیم و فقط 50 میلیون دلار واردات داشتیم. یعنی به عبارتی روشن، ما دارای مازاد قابل توجهی بودیم. تجارت خارجی ما 31 میلیون دلار مازاد داشت. اما خوب، هر جور حساب کنیم، ترکیه زمان آتاترک، ترکیه امروزی نیست. امروز یکپارچگی و انطباق با دنیا وجود دارد که ما به آن جهانی گرایی می گوییم و بحث رهبری در دنیا به موضوع داغی تبدیل شده است. هیچ دولتی نمی تواند مثل یک جزیره تنها اداره شود. بنابراین باید ارزش افزوده خود را افزایش دهیم، کالاهای باکیفیت تولید کنیم، صادرات خود را افزایش دهیم، روابط خود را با همسایگان خود بهبود بخشیم و به کشوری تبدیل شویم که صدای رسایی داشته باشد و حرف و اثر ما در دنیا به یادگار بماند و مورد احترام باشد. چنین چیزی تنها به قدرت اقتصاد بستگی دارد. اگر اقتصاد شما قوی باشد، حرفی برای گفتن دارید و مورد احترام خواهید بود. اگر اقتصاد شما ضعیف و بیمار باشد، کسی به شما اعتنا نمی کند. ما باید با روند جهانی همراه باشیم. مهمترین چیز این است که با تغییرات همراه شویم».
گفتنی است رحمی کوچ، خاندان سابانجی و اغلب خاندان های قدیمی ثروتمند ترکیه و قدرتمندان باشگاه سرمایه داران صنعتی ترکیه یعنی توسیاد، از منظر فکری و سیاسی، کمالیست و هوادار حزب جمهوری خلق هستند. اما موج نوینی از ثروتمندان ترکیه که به ویژه در آناتولی سربرآورده و انجمن موسیاد را تشکیل داده اند، هواخواه حزب عدالت و توسعه و اردوغان هستند.