بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - کارشناسان دفاعی به «یورونیوز» گفته‌اند که «مارک روته» نخست‌وزیر سابق هلند که از روز سه‌شنبه، اول اکتبر سکان هدایت سازمان پیمان آتلانتیک را در دست گرفته، برای مقابله با چالش‌های پیش‌ روی ناتو در موقعیت خوبی قرار دارد.
مارک روته که از سیاستمداران کهنه‌کار اتحادیه اروپا است روابطی تثبیت‌شده با دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دارد و این موضوع می‌تواند در صورت پیروزی آقای ترامپ، به او در مقابله با چالش‌های جدید و پیش‌بینی نشده ناتو کمک کند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
به گفته کارشناسان دفاعی مورد مشورت از سوی یورونیوز، این سیاستمدار 57 ساله که از باسابقه‌ترین رهبران دموکرات اروپا به شمار می‌رود در دوره مسئولیت خود چالش‌هایی چون مواجهه با روسیه‌ای جنگ طلب و متخاصم، روابط متشنج با اتحادیه اروپا و تهدید بالقوه احتمالی از سوی کاخ سفید در صورت ریاست دونالد ترامپ را پیش رو خواهد داشت.
مارک روته، فارغ التحصیل رشته تاریخ که از سال 2010 ریاست چهار دولت مختلف در هلند را برعهده داشت، سرانجام ماه ژوئیه گذشته در پی اختلاف نظرهای شدید میان احزاب شریک در دولت ائتلافی حاکم بر سر نحوه مهار مهاجرت، از سمت خود استعفا داد.
او از روز سه‌شنبه، اول اکتبر 2024 با پایان ماموریت ینس استولتنبرگ، نخست‌وزیر سابق نروژ در راس سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، به‌عنوان دبیرکل جدید ناتو هدایت بزرگترین ائتلاف نظامی غرب که 32 کشور در آن عضویت دارند را در دست می‌گیرد.
سوابق دیپلماتیک و تجارب گذشته وی در عرصه سیاست می‌تواند او را به شکلی منحصربه‌فرد برای مقابله با چالش‌های پیش روی ناتو در جایگاه خوبی قرار دهد.
انتخابات آمریکا
آقای روته تنها یک ماه پیش از آنکه شهروندان ایالات متحده درانتخاباتی سرنوشت‌ساز از میان دونالد ترامپ و یا کامالا هریس یک نفر را برای ریاست بزرگترین عضو ناتو برگزینند، سکان هدایت این ائتلاف بزرگ نظامی را بر عهده گرفته می‌گیرد.
این موضوع از هم‌اکنون زنگ خطر را از دید بسیاری از اعضای اروپایی ناتو به صدا درآورده است، زیرا دونالد ترامپ آنطور که انتظار می‌رود حمایت چندان گرمی از اوکراین و به طور کلی از پیمان امنیتی فراآتلانتیک نشان نداده است.
سوفیا بیش، تحلیلگر مسائل بین‌الملل به یورونیوز گفت: درباره اینکه دولت دوم دونالد ترامپ چه معنایی برای پیمان ناتو خواهد داشت، هنوز ابهامات زیادی وجود دارد.
این محقق موسسه کارنگی برای صلح بین‌المللی معتقد است که اگر واشنگتن خواهان یک «ناتوی بسیار کوچک‌تر» شود، آنگاه این مسئله می‌تواند بقای ناتو را مورد تهدید قرار دهد.
سوفیا بیش با این حال باور دارد که به رغم چنین تهدیدی همچنان روش‌هایی برای کاهش این خطر وجود دارد.
او به مناظره‌های کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که دونالد ترامپ در جریان آن اعتباری را از جهت متقاعد کردن سایر اعضای ناتو برای افزایش بودجه نظامی متوجه خود کرد، اشاره می‌کند و می‌گوید که اروپایی‌ها می‌توانند نگرانی و بیم او را را کاهش دهند.
سوفیا بیش سپس می‌افزاید: «رویکرد احتمالا چنین خواهد بود....شرایط را به گونه‌ای پیش ببرید تا تلاش‌های دفاعی اروپا پاسخی به فشار ایالات متحده باشد.»
اگر جلب رضایت ترامپ یکی از الزامات این نقش (دبیر کلی ناتو) باشد، پس این موضوع به نفع روته است. اوانا لونجسکو، سخنگوی سابق ناتو به یورونیوز می‌گوید: «او توانست زمانی که نخست‌وزیر هلند بود، رابطه کاری خوبی با ترامپ برقرار کند.»
خانم لونجسکو که اکنون یکی از اعضای برجسته اندیشکده موسسه مطالعات دفاعی وامنیتی Royal United Services است، می‌افزاید: رویکرد دوستانه اما قاطعانه مارک روته با ترامپ می‌تواند در صورت پیروزی جمهوری‌خواهان در ماه نوامبر، برای «او و ناتو مفید باشد.»
روابط پرتنش با اتحادیه اروپا
هر دو کارشناس مورد مشورت یورونیوز معتقدند که ریاست کاخ سفید به هر کدام از دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برسد، اروپا باید با توجه به تجاوز روسیه، هزینه های دفاعی خود را افزایش دهد.
سخنگوی سابق ناتو با اشاره کمک‌های نظامی هلند به اوکراین شامل جت‌های جنگنده، مهمات و ضمانت‌های امنیتی که در دوره نخست وزیری مارک روته ارائه شد، گفت که وی خود از «حامیان بسیار قوی» کی‌یف بوده است.
با این حال، شاید دشوارترین و پیچیده‌ترین رابطه ناتو را مارک روته بایست نه با واشنگتن یا کی‌یف، بلکه با سازمان بین‌المللی دیگری مستقر در بروکسل باشد به نام اتحادیه اروپا مدیریت کند.
اعلام اخیر اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، مبنی بر انتصاب یک کمیسر دفاعی به نام آندریوس کوبیلیوس از لیتوانی، واکنش شدید ینس استولتنبرگ را برانگیخت. او نگران بود که خانم فن در لاین در حال ورود به حوزه مسئولیت‌های او باشد.
استولتنبرگ به خبرنگاران گفت: «آنچه اتحادیه اروپا نباید انجام دهد این است که دست به ایجاد ساختارهای دفاعی جایگزین بزند.»
چالش روته بازسازی رابطه با اتحادیه اروپا خواهد بود که به گفته سوفیا بیش، «اگر چه شرایط خیلی بد‌تر نخواهد بود اما در کل مارک روته کار سختی پیش رو دارد.»
وی می‌افزاید: این تصور که انتصاب کمیسر دفاعی اتحادیه اروپابه نوعی توهینی به ناتو تلقی می‌شود، نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا نتوانسته دلایل کافی برای توجیه این تصمیم ارائه دهد.
اوانا لونجسکو، سخنگوی سابق ناتو که تقریباً یک دهه با استولتنبرگ کار کرده خوش بین‌تر به نظر می‌رسد.
او اگر چه معتقد است تکرار ساختارهای مشابه ناتو در اتحادیه اروپا موجب سردرگمی خواهد شد اما می‌گوید: همکاری استولتنبرگ و فن در لاین به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده بود و آنها به «همخوانی بسیار خوبی» نسبت به مسائل دست یافته بودند.
تهدید‌های جدید چین که هر دو کارشناس دفاعی از آن یاد کرده‌اند به اضافه روسیه متخاصم و جنگ‌طلب در مجموع همچنان بزرگترین چالش‌های پیش روی ناتو در دوره مسئولیت مارک روته را تشکیل خواهند داد.