ایرانیان جهان - مناطق شهری موتورهای رشد اقتصادی هستند اما با چالش‌های زیادی همچون تراکم، آلودگی، نابرابری و ناآرامی‌های اجتماعی نیز مواجه هستند. راهکارهای گوناگونی برای مقابله با این چالش‌ها وجود دارد که رشد اقتصادی را ارتقا می‌دهد بدون آنکه کیفیت زندگی ساکنان و محیط زیست را به خطر بیاندازد.
به گزارش سرویس ترجمه، شهرها بیش از 80 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را دارند و به‌عنوان مراکزی برای ایجاد شغل، نوآوری و سرمایه‌گذاری عمل می‌کنند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
تمرکز استعدادها و منابع در مناطق شهری به‌ویژه در مناطق در حال توسعه، بهره‌وری را افزایش می‌دهد و تجارت را تسهیل می‌کند. این مناطق بستر مناسبی برای تبادل ایده‌ها و تجربیات فراهم می‌آورد که به تقویت خلاقیت و ارائه راهکارهای خلاقانه منجر می‌شود. تعامل نزدیک میان افراد و کسب و کارها در شهرها سبب می‌شود که فرصت‌های اقتصادی سریع‌تر شناسایی و به سرمایه‌گذاری تبدیل شوند.
شهرها به‌عنوان مراکز یادگیری و تبادل دانش عمل می‌کنند و وجود دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و کانون‌های نوآوری در مناطق شهری، موجی از خلاقیت و پیشرفت فناوری را به همراه دارد که به تحولات اقتصادی منجر می‌شود. تعامل میان دانشگاه‌ها و صنایع به تجاری‌سازی ایده‌ها و اختراعات جدید کمک می‌کند.
زیرساخت‌های توسعه‌یافته ازجمله حمل‌ونقل، ارتباطات و خدمات عمومی، شرایط مناسبی را برای رشد کسب و کارها فراهم می‌کند و دسترسی به بازار، تأمین‌کنندگان و مشتریان را امکان‌پذیر می‌سازد. با در نظر گرفتن این زیرساخت‌های قوی و فرصت‌های بی‌نظیر، برنامه‌ریزان و مسئولان شهری در تلاش برای تقویت عواملی هستند که بر رشد اقتصادی هرچه بیشتر شهرها تأثیر می‌گذارد که در ادامه به بعضی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود.

سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها یکی از عوامل کلیدی که بر بهره‌وری و رقابت‌پذیری مناطق شهری تأثیر می‌گذارد، کیفیت و در دسترس بودن زیرساخت‌هایی همچون جاده‌ها، پل‌ها، راه‌آهن، فرودگاه و تأسیسات آب، برق و مخابرات است. سرمایه‌گذاری در این زیرساخت‌ها می‌تواند اتصال، دسترسی و کارایی مناطق شهری را بهبود ببخشد و ارتباط بین مشاغل و مصرف‌کننده‌ها را تسهیل کند. نکته قابل‌توجه در این زمینه این است که پروژه‌های زیربنایی باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی و اجرا شود که همزمان با تقویت محرک‌های رشد اقتصادی، اثرات منفی بر محیط زیست و جوامع را به حداقل برساند.

ترویج نوآوری و کارآفرینی یکی از راه‌های تقویت رشد اقتصادی در مناطق شهری، پرورش فرهنگ نوآوری و کارآفرینی است که سبب می‌شود ایده‌ها، محصولات، خدمات و راه‌حل‌های جدیدی برای برآوردن نیازها و ترجیحات جمعیت شهری ارائه شود. راهکارهای مبتنی‌بر نوآوری و کارآفرینی می‌تواند تنوع، تاب‌آوری و سازگاری اقتصاد شهری را افزایش دهد و فرصت‌های تازه‌ای برای اشتغال و درآمد ایجاد کند.
برای ترویج نوآوری و کارآفرینی، نیاز به یک اکوسیستم حمایتی است که دربرگیرنده آموزش و پرورش استعدادها و مهارت‌ها باشد و دسترسی به امور مالی، شبکه‌ها، بازارها و مؤسسات را تسهیل کند. الگوبرداری از همکاری دانشگاه و صنعت در کشورهای پیشرفته یک عنصر کلیدی است که با پیوند دادن تحقیقات دانشگاهی با حمایت‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های کارآفرینی، نوآوری را تقویت می‌کند.
شهرها باید به‌عنوان پلتفرم‌های باز عمل کنند و با دسترسی آزاد به اطلاعات و پایبندی به شفافیت و اخلاق منبع باز، ارتباطات و استقرار ایده‌های تجاری را امکان‌پذیر کنند. چنین اکوسیستمی شهرها را به مراکز مشارکتی برای ادغام ایده‌های دانشگاهی و حمایت مالی تبدیل می‌کند و زمینه‌ساز رشد استارتاپ‌هایی می‌شود که تأثیر چشمگیری بر تقویت رشد اقتصادی دارند. در شهرهایی همچون آتلانتا، آستین، دالاس و فورت‌ورث، بخش تجاری با دانشگاه‌های پیشگام ترکیب می‌شود و توسط مؤسسات مالی قوی پشتیبانی می‌شود و ایده‌های نوآورانه را تبدیل به محرک‌های رشد اقتصادی پایدار می‌کند.

افزایش سرمایه انسانی سرمایه انسانی با ارزش‌ترین دارایی هر منطقه شهری است که سطح و کیفیت تولید، درآمد و رفاه را تعیین می‌کند. افزایش سرمایه انسانی به معنای سرمایه‌گذاری در آموزش، سلامت و مهارت‌های جمعیت شهری به‌ویژه جوانان است. سرمایه‌گذاری در مناطقی که از امکانات کمتری برای آموزش و پرورش ایده‌های خلاقانه برخوردار است، منجر به افزایش پتانسیل نوآوری نیروی کار می‌شود و با کاهش فقر، نابرابری و طرد اجتماعی بهره‌وری اقتصادی در سراسر شهر را ارتقا می‌دهد. دسترسی همگانی و عادلانه به آموزش با کیفیت، مراقبت‌های بهداشتی و خدمات اجتماعی و ایجاد فرصت‌های یادگیری و آموزش یکی از عوامل کلیدی در ارتقای سرمایه انسانی است.

تقویت انسجام اجتماعی و فراگیری رشد اقتصادی در محیط‌های شهری نباید به قیمت از بین رفتن شمول اجتماعی و انسجام باشد، چراکه ثبات و پایداری توسعه شهری وابسته به میزان فراگیری در شهرها است. تقویت شمول اجتماعی در شهرها ضامن این است که همه ساکنان شهری بدون در نظر گرفتن جنسیت، قومیت، مذهب یا موقعیتشان بتوانند از فرصت‌های برابر برای ارائه راهکارهای خود در جامعه برخوردار باشند و امکانات یکسانی برای راه‌اندازی و گسترش کسب و کار در اختیار داشته باشند.
شهرهای فراگیر تنش‌های بین گروه‌ها و علایق مختلف را کاهش می‌دهد و حس تعلق و همبستگی را میان شهروندان تقویت می‌کند که به نوبه خود نقش بسزایی در افزایش توانمندی‌های گروهی و همکاری‌های اجتماعی و درنتیجه رونق اقتصادی دارد. فراگیرتر شدن شهرها نه‌تنها باعث می‌شود که فعالیت‌های اقتصادی رونق بگیرد، بلکه به پیشرفت اجتماعی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان نیز کمک می‌کند.
برنامه‌های آموزشی و برگزاری کارگاه‌های تقویت مهارت در سراسر شهر به‌ویژه برای افرادی که دارای نوعی معلولیت هستند، راهی برای مقابله با نابرابری‌های اجتماعی است و این اطمینان را حاصل می‌کند که همه افراد صرف نظر از توانایی‌هایشان، می‌توانند پتانسیل‌های خود را به‌طور کامل شناسایی کنند و بستر مناسبی برای ارائه ایده‌ها و شکوفایی استعدادهایشان در دسترس دارند.

حمایت از کسب و کارهای محلی طرح‌هایی با هدف حمایت از مشاغل محلی و بهبود دسترسی به منابع مالی یکی از مؤلفه‌های کلیدی برای رشد اقتصادی پایدار در شهرها است. این شرکت‌ها نه‌تنها به ایجاد شغل و کاهش نرخ بیکاری کمک می‌کنند، بلکه منجر به افزایش سرمایه‌گذاری در جامعه محلی نیز می‌شوند. حمایت افراد از کسب و کارهای محلی سبب می‌شود که پول بیشتری در جامعه باقی بماند و به این ترتیب، کسب و کارهای محلی قادر به گسترش فعالیت‌های خود، استخدام بیشتر کارکنان و ارتقای خدماتی هستند که به کیفیت زندگی ساکنان کمک می‌کند.
حمایت از شرکت‌های محلی باعث تقویت هویت فرهنگی و اجتماعی شهرها می‌شود و ارتباطات اجتماعی و همبستگی بین ساکنان شهر را افزایش می‌دهد، چرا که مردم را به تعامل و همکاری با یکدیگر تشویق می‌کنند. به همین دلیل است که حمایت از کسب و کارهای محلی باید به‌عنوان یک استراتژی مهم برای توسعه اقتصادی و اجتماعی شهرها در نظر گرفته شود.

نمونه‌هایی از توسعه اقتصادی شهر با تغییرات سریع اقتصادی و اجتماعی در دنیا، شهرها به منبعی مهم برای ایجاد اشتغال و جذب سرمایه‌گذاری تبدیل شده‌اند. در ادامه نمونه‌هایی از موفقیت‌های توسعه اقتصادی در بعضی شهرهای پیشرفته و در حال توسعه بیان می‌شود که می‌تواند الگویی برای دیگر شهرها باشد.
شهرهای بزرگ چین شهرنشینی در چین به دلیل صرفه‌جویی در مقیاس محلی به افزایش بهره‌وری منجر شده است. با گسترش شهرها، خوشه‌هایی از صنایع و مشاغل محلی راه‌اندازی شده است که از منابع مشترک بهره می‌برند و به‌طور قابل‌توجهی بازده اقتصادی را افزایش می‌دهند. شنژن یکی از مراکز تکنولوژی و نوآوری چین است که به‌سرعت به یک کلان‌شهر با رشد اقتصادی فراوان تبدیل شده است. این شهر به دلیل وجود شرکت‌های بزرگ تکنولوژی به یک هاب فناوری در سطح جهانی تبدیل شده است و با جذب استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی به پیشرفت بیشتر ادامه می‌دهد.
شانگهای به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر چین و یکی از مهم‌ترین مراکز مالی جهان، نقش کلیدی در توسعه اقتصادی این کشور ایفا می‌کند. این شهر به دلیل وجود پایانه‌های تجاری بزرگ و زیرساخت‌های پیشرفته، به یکی از مقاصد اصلی برای شرکت‌های بین‌المللی تبدیل شده است و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، پیشرفت روزافزونی را در صنایع مختلف تجربه می‌کند. گوانگژو نیز یکی از پررونق‌ترین شهرهای جنوب چین است که با با برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی شاهد رشد اقتصادی چشمگیری در صنایع تولیدی و تجاری است.

کشورهای جنوب آفریقا شهرهای جنوب آفریقا با چالش‌های منحصر به فردی روبرو هستند که می‌تواند فرصتی برای رشد اقتصادی آنها باشد. تمرکز بر ادغام مهاجران روستایی در بازارهای کار شهری و بهبود زیرساخت‌های شهری می‌تواند منبعی برای رشد درآمد اقشار فقیر شهری باشد و توسعه اقتصادی گسترده‌تری را تشویق کند. برای مثال کیپ‌تاون رشد اقتصادی قابل‌توجهی را در نتیجه توسعه صنعت گردشگری و خدمات مرتبط با آن تجربه کرده است. این شهر با تمرکز بر کشاورزی پایدار، فناوری و نوآوری‌های، در تلاش برای تبدیل شدن به یک مقصد جذاب به منظور سرمایه‌گذاری بر استارتاپ‌ها و کارآفرینی است.
دوربان یکی از بزرگ‌ترین بندرهای آفریقا و مرکز مهمی برای تجارت و لجستیک است که به رشد اقتصادی گسترده‌ای دست یافته است و با توسعه زیرساخت‌های بندری و حمل‌ونقل به یکی از دروازه‌های اصلی تجارت در منطقه تبدیل شده و فرصت‌های شغلی جدیدی را برای ساکنان خود فراهم کرده است.

شهرهای اروپایی شهرهای اروپایی در حال بررسی آینده تولید مبتنی‌بر شهری از طریق پیشرفت‌های تکنولوژیکی مانند صنعت 4.0 هستند که به‌عنوان انقلاب صنعتی چهارم نیز شناخته می‌شود و به تحول و پیشرفت فناوری در صنایعی اشاره دارد که با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، اتوماسیون و اتصال اینترنتی شکل می‌گیرد. این مفهوم شامل ادغام اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی (AI)، داده‌های کلان (Big Data)، رباتیک، چاپ سه‌بعدی و سیستم‌های سایبری‌فیزیکی است.
تغییر به سمت روش‌های تولید در مقیاس کوچک‌تر و انعطاف‌پذیر به شهرها اجازه می‌دهد تا با شرایط اقتصادی در حال تغییر سازگار شوند و در عین حال انعطاف‌پذیری خود را در برابر اختلالات زنجیره تأمین جهانی حفظ کنند.
برای مثال آمستردام آزمایشگاه دایره‌ای شهرهای هوشمند را تأسیس کرده است، یک پلت‌فرم نوآوری باز که همکاری بین مشاغل، سیاست گذاران و شهروندان را تقویت می‌کند. این ابتکار توسعه روش‌های اقتصاد دایره‌ای را تشویق می‌کند و به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد تا ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند و از ابتکارات در سطح شهر بیاموزند.

کپنهاگ سیستم گرمایش منطقه‌ای نوآورانه‌ای را راه اندازی کرده است که منابع انرژی تجدیدپذیر را یکپارچه می‌کند و با این ابتکار در جهان شناخته شده است. این رویکرد نه‌تنها انتشار کربن را کاهش می‌دهد، بلکه بهره‌وری انرژی را در سراسر شهر افزایش می‌دهد. کپنهاگ با اولویت دادن به پایداری از طریق فناوری و نوآوری، ضمن پرداختن به چالش‌های آب‌وهوایی، محیطی مساعد برای رشد اقتصادهای سبز را ایجاد می‌کند.
برلین به‌عنوان یکی از مراکز نوآوری و فناوری در اروپا، میزبان بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری پیشرفته است. این شهر با پیاده‌سازی فناوری‌های دیجیتال و اینترنت اشیا در صنایع مختلف، به بهبود فرآیندهای تولید و ارتقای کیفیت خدمات پرداخته و به یک مرکز مهم برای صنعت 4.0 تبدیل شده است.
این شهرها نشان می‌دهند که چگونه نوآوری و فعالیت‌های خلاقانه می‌تواند به‌عنوان کاتالیزوری برای رشد اقتصادی عمل کند و پتانسیل محیط‌های شهری را برای انطباق و پیشرفت در یک چشم‌انداز جهانی به‌سرعت در حال تغییر نشان دهد.

چالش‌ها و استراتژی‌های رشد اقتصادی در شهرها بسیاری از شهرها با رشد سریع جمعیت که از توانایی آنها برای ارائه خدمات ضروری پیشی گرفته است، دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی برای شهرها، مسئله بیکاری و کمبود فرصت‌های شغلی است. تغییرات در بازار کار و نبود مهارت کافی برای شغل‌های جدید می‌تواند منجر به افزایش نرخ بیکاری و نابرابری‌های اجتماعی شود. شیوه‌های مؤثر مدیریت شهری و سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک در منابع انسانی برای بهره‌گیری از مزایای اقتصادی شهرها امری ضروری است.
کد خبر 803107