ایرانیان جهان - یکی از مؤلفه‌هایی که در اقتصاد شهرها مورد بحث قرار می‌گیرد، مدیریت اقتصادی آن است، چراکه موتور اقتصادی کشور در شهرها شکل می‌گیرد؛ بنابراین این موتور اقتصادی نیازمند مدیریت قدرتمند و یکپارچه‌ است تامسیر رشد و تعالی را طی کند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، اقتصاد به بررسی انتخاب‌های افراد با توجه به منابع کمیاب می‌پردازد و اقتصاد شهری بر مبنای تقاطع جغرافیا و اقتصاد تعریف می‌شود؛ البته شهر و شهرنشینی در ایران اگرچه سابقه تاریخی زیادی دارد، اما طی دهه‌های اخیر در ابعاد کمی و کیفی خود تحولات بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است.
اقتصاد شهری، اقتصاد و جغرافیا را به یکدیگر پیوند می‌دهد و به بررسی انتخاب‌های جغرافیایی یا مکانی خانوارهای حداکثر کننده مطلوبیت و بنگاه‌های حداکثر کننده سود می‌پردازد؛ به علاوه اقتصاد شهری، ناکارآمدی‌ انتخاب‌های مکانی را تشخیص و سیاست‌های عمومی جایگزین جهت گسترش انتخاب‌های کارآمد را مورد بررسی قرار می‌دهد.
ایفای نقش مناسب شهرداری‌ها در اقتصاد و مدیریت بهینه شهری نیازمند دسترسی به اطلاعات آماری مناسب است و از طرف دیگر به دلیل در دسترس نبودن اطلاعات منسجم از وضعیت اقتصادی مناطق شهری و شهرداری‌ها، نمی‌توان انتظار داشت برنامه‌ریزی در این خصوص در حد مطلوب انجام شود.
در اقتصاد شهری باید بدانیم کالا و خدمات نه‌تنها در داخل یک شهر، بلکه بین شهرها چگونه تولید و توزیع می‌شود و شهرها رشد و توسعه پیدا می‌کنند؟ آیا رقابتی بین شهرها وجود دارد؟ مهمترین راهکارهای رونق اقتصاد شهرها چیست و چه کسانی یا چه نهادهایی می‌توانند بازیگران اصلی تحول اقتصادی شهرها باشند؟

توجه به حوزه گردشگری و دانش‌بنیان‌ها راهی برای توسعه اقتصاد شهری اصفهان مصطفی نباتی‌نژاد، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تمرکز ما باید بر مزیت‌ها و ظرفیت‌های بالقوه‌ای باشد که در سطح شهر به لحاظ منابع انسانی و منابع طبیعی و زمینی وجود دارد.
وی می‌افزاید: با توجه به اینکه برنامه جامع شهر اصفهان در حال تدوین است، باید ظرفیت‌های اقتصادی و توسعه اقتصادی شهر در آن دیده شود و ملاحظات بین نسلی، توسعه پایدار و زیست‌پذیری شهر نیز لحاظ شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه از جمله مزیت‌های بالقوه‌ای که برای اصفهان گفته می‌شود در مقایسه با شهرهای متجانس نسبت به آن در جهان برخوردار است، مباحث دانش‌بنیان و گردشگری است، تاکید می‌کند: گردشگری به پیشینه تمدنی شهر، موقعیت و استقرار برمی‌گردد و حوزه دانش‌بنیان به ظرفیت‌ها و صنایع نزدیک به‌ویژه ظرفیت منابع انسانی مرتبط می‌شود.
نباتی‌نژاد با بیان اینکه باید زیرساخت‌ها را برای متجلی و بالفعل شدن این ظرفیت‌ها فراهم کنیم، می‌گوید: تا جایی که می‌توانیم باید در حوزه گردشگری زیرساخت‌هایی از جمله جذب و تصویب برند، مدیریت مقصد، پذیرش مهمان، توسعه فرودگاه اصفهان، خط قطار سریع‌السیر، ناوگان حمل‌ونقل عمومی بین شهری و مدیریت رویداد فراهم کنیم، چراکه این موارد به‌طور مستقیم و غیر مستقیم بر توسعه گردشگری مؤثر خواهد بود.
وی تصریح می‌کند: در حوزه دانش‌بنیان نیز باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود وظرفیت‌های خوبی برای استقرار، حتی جذب نیروهای نخبه در اصفهان فراهم باشد که این افراد اصفهان را برای سکونت و برای اشتغال تعریف کنند، هممچنین بخش قابل توجهی از کاربری‌ها باید به کابری‌های مورد نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان تغییر کند.
رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: هرچند شرایط اکوسیستم با ما همراه نیست و در این رابطه نیز باید ملاحظاتی لحاظ شود، تمام توصیه‌هایی که ارائه می‌شود نباید آب‌بر و هوابر باشد.

لزوم توجه به اقتصاد محلی برای توسعه اقتصاد شهری
رضا نصراصفهانی، دانشیار اقتصاد شهری دانشگاه هنر اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مهم‌ترین موضوع «شناخت اقتصاد شهر» است، اما واقعیت این است که هنوز آن‌طور که باید، اقتصاد شهر را نمی‌شناسیم، چرا که داده‌ای برای این موضوع جمع‌آوری نمی‌شود؛ در حد کلان داده اقتصاد ایران و استان را داریم، اما در شهر داده‌ای نداریم.
وی می‌افزاید: تجربیات زیادی در این زمینه وجود دارد؛ از سال 1370 به بعد مدلی با عنوان «اقتصاد پایه» مطرح شد که بر اساس آن سرمایه‌گذاری در مشاغل پایه در شهرها، یعنی میزان تولید آن‌ها بیشتر از مصرف است، موجب رونق شهر می‌شود؛ به‌عنوان مثال در اصفهان شغل کفاشی رونق داشت و تولید کفش بیش از مصرف بود که مازاد آن به خارج از شهر صادر می‌شد.
دانشیار اقتصاد شهری دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه برآورد می‌شود هر شغل پایه 2.5 شغل برای شهر ایجاد می‌کند، می‌گوید: از چند سال پیش موضوعی مطرح شد که به شهر به‌عنوان یک منطقه اقتصادی نگاه کنیم، باید شهرهای کوچکی که ارتباط اقتصادی باهم دارند، شناسایی و یک مرز ایجاد شود و داده‌های اقتصادی آن‌ها را استخراج کنیم، برای مثال سهم گردشگری را استخراج و بررسی کنیم که آیا گردشگری شغل پایه محسوب می‌شود یا نمی‌شود.
نصراصفهانی با بیان اینکه مباحث اقتصادی را باید بر اساس داده‌ها ثابت کنیم، تصریح می‌کند: از چند سال پیش آمارنامه‌های شهر استخراج می‌شود، اما باید در مبنای آمارها بررسی لازم انجام شود؛ به‌عنوان مثال بر اساس متدهایی که در دنیا وجود دارد و بانک جهانی پیش‌بینی کرده است، در حال حاضر شهردارهای لندن و نیویورک می‌دانند که اقتصاد شهرشان چقدر است، همچنین در لندن بررسی شد که چه شغل‌هایی در شهر باشد یا نباشد و بعد از 40 سال لندن یکی از شهرهای بسیار خوب برای زندگی است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نمی‌توان رونق اقتصاد شهر را بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی در نظر گرفت، ادامه می‌دهد: پس ابتدا باید نیازها بر اساس داده‌ها برآورد شود، سپس باید در راستای توسعه پایدار گام برداریم، درواقع نگاه توسعه پایدار محلی اهمیت زیادی دارد، شرط کافی در این راستا این است که همت کنیم و مدیریت را لوکال، الزامات توسعه پایدار کشور را به الزامات توسعه پایدار محلی تبدیل و بر این مبنا زیرساخت‌ها را برای توسعه اقتصاد شهرها فراهم کنیم و در مرحله دوم می‎‌توانیم این اقدام را بر اساس الگوهای تاریخی انجام دهیم،
دانشیار اقتصاد شهری دانشگاه هنر اصفهان می‌گوید: اگر بتوانیم از بررسی 100 سال گذشته یک شهر وارد شویم، می‌توانیم به تعدادی کالا برسیم که در حال حاضر این کالاها را به‌عنوان سوغات می‌شناسیم.
شهرها نیازمند الگوی فکری برنامه‌ریزان اقتصاد کشور است که به اقتصاد به‌صورت محلی نگاه کنند
نصراصفهانی با بیان اینکه امروزه با توجه به مزیت‌های نسبی شهرها در گذشته حرکت نمی‌کنیم، برای مثال اصفهان یک‌سری مزیت‌هایی داشته که بدون توجه به آن‌ها، صنعت نفت کنار این کلان‌شهر راه‌اندازی شده است، می‌افزاید: مزیت نسبی شهر بر اساس کارگاه‌های کوچک پربازده بوده که امروزه به آن صنایع دستی می‌گوئیم؛ 400 سال پیش اقتصاد پایدار داشتیم، زیرا مردم شهر به لحاظ تاریخی و طبیعی به این نتیجه رسیدند که با طبیعت چه کنند تا اقتصاد رونق داشته باشد، اما امروز به آن توجه نمی‌کنیم و به نظر می‌رسد باید به عقب برگردیم که این اتفاق نیاز به چند برنامه بلندمدت 10 ساله دارد.
وی تصریح می‌کند: ابتدا باید وضعیت موجود را بشناسیم و داده‌های آماری را استخراج کنیم، در مرحله دوم باید فضا را به سمت گذشته ببریم که چه داشته‌ایم و چه نقاط افتراقی (ویژگی‌ها یا مزایایی که مصرف‌کنندگان در ذهن خود با برند آمیخته می‌سازند و بر اساس تداعیات ذهنی مثبت خود از آن‌ها به باور می‌رسند که این برند از رقبا برتر است) وجود دارد و در حال حاضر چه مواردی را می‌‎توانیم استفاده کنیم، همچون احیای خانه‌های تاریخی که در دهه 80 از این مکان‌ها درآمد اقتصادی حاصل شد.
دانشیار اقتصاد شهری دانشگاه هنر اصفهان خاطرنشان می‌کند: شهرها نیازمند الگوی فکری برنامه‌ریزان اقتصاد کشور است که به اقتصاد به‌صورت محلی نگاه کنند و شهروندان بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرند؛ در این زمینه جامعه دانشگاهی از این لحاظ که نگاه اقتصاد محلی را مد نظر قرار نداده کوتاهی کرده است، تا زمانی که اقتصاد شهر خوب نباشد وضع شهرداری نیز خوب نیست، در اصفهان پهنه‌های بهینه برای فعالیت باید تجهیز شود.
وی با تاکید بر اینکه به دلیل اینکه داده‌های آماری خوبی نداریم، راهکاری برای گسترش اقتصاد شهر اصفهان نداریم، می‌گوید: اگر بپرسیم گردشگری برای توسعه اقتصاد شهر اصفهان خوب است یا نه، تنها در حد باید و نباید می‌توان جواب داد، چرا که نمی‌دانیم سهم گردشگری در اقتصاد چقدر است، چند نفر در این زمینه کار می‌کنند.
دانشیار اقتصاد شهری دانشگاه هنر اصفهان تصریح می‌کند: برای این منظور کمیسیون تشکیل می‌دهیم، فعالان اقتصادی را دورهم جمع می‌کنیم و مواردی از این جلسات استخراج می‌شود، اما بر مبنای علم اقتصاد نیست، در حالی که علم اقتصاد باید بر مبنای عدد و رقم قابل اثبات باشد.

به گزارش ایمنا، توسعه اقتصاد در شهرها موجب کمک به اقتصاد ساکنان آن شهر نیز می‌شود، از این رو باید قبل از پرداختن به اقتصاد شهری، تقویت اقتصاد محلی مورد توجه قرار گیرد، همچنین برای توسعه اقتصاد شهری باید مواردی همچون آماده‌سازی زیرساخت‌های اقتصاد شهری، تهیه آمارنامه‌ها و توجه به پیشینه تاریخی انجام گیرد.
کد خبر 808546