بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - فرهیختگان /متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
زهرا طیبی| گروسی با پیام تهدیدآمیز شورای حکام به ایران آمده بود، این در حالی بود که گمانه‌زنی رسانه‌ها و البته ادعای گروسی نیز بر این محور استوار بود که خبر‌های خوبی قرار است بعد از سفر به ایران منتشر شود. نشست خبری گروسی، سؤالات تند خبرنگاران از مدیرکل آژانس و موضع‌گیری اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی که گفت اگر قرار باشد علیه ما قطعنامه‌ای صادر شود، «ما هم اقدام متقابل بلادرنگ می‌کنیم» نشان داد ایران قصد ندارد در مقابل زیاده‌خواهی‌ها کوتاه بیاید، البته بازدید مدیرکل آژانس برای اولین‌بار از فردو و نطنز هم این پیام روشن را داشت که ایران قصد همکاری با آژانس البته به‌دور از سیاسی‌کاری‌ها دارد و به دنبال تشدید تنش‌ها نیست. حالا باید تا دوشنبه 18 نوامبر و شروع نشست فصلی شورای حکام منتظر ماند، نتیجه نهایی سفر گروسی به تهران را گزارش گروسی در تهران مشخص می‌کند. البته با توجه به اینکه به سال‌های نهایی برجام و موعد لغو تحریم‌ها علیه ایران نزدیک می‌شویم، احتمال اینکه شورای حکام به دنبال مانع‌تراشی برای به نتیجه رسیدن این توافقات باشد، وجود دارد و به‌نظر می‌رسد ایران پیش از انتشار قطعنامه شورای حکام، اقدام متقابل در مقابل رفتار تروئیکای اروپا را انجام دهد. 
نوبت موضع تند شورای حکام علیه ایران 
پیش‌نویس قطعنامه شورای حکام به‌صورت غیررسمی صادر شده است. متن پیش‌نویس را انگلیسی‌ها منتشر کردند و برخلاف دیگر قطعنامه‌ها که تقریباً نیم‌صفحه بود، این پیش‌نویس تقریباً «سه صفحه» است. اینها جملاتی بود که رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد واکنش احتمالی شورای حکام علیه ایران به آن اشاره کرد. به‌نظر می‌رسد این‌بار نشست شورای حکام و قطعنامه احتمالی لحن تندتری خواهد داشت که رئیس سازمان انرژی اتمی هم گفت اگر این قطعنامه صادر شود، ایران نیز اقدام متقابل نشان خواهد داد. درصورت صدور قطعنامه شورای حکام، احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت نیز وجود دارد. اقدام شورای حکام در شرایطی صورت می‌گیرد که ما به سال دهم برجام نزدیک می‌شویم و موعد لغو تحریم‌ها در برجام فرا می‌رسد و تروئیکای اروپا به دنبال مانع‌تراشی برای استفاده ایران از بند‌های غروب برجام است و با ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت به دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران است. 
رفتار قاطع و منطقی ایران با مدیرکل آژانس
گروسی در کمتر از یک هفته باقی‌مانده تا برگزاری نشست شورای حکام، برای ابلاغ این پیام وارد تهران شد تا به ایران بگوید که اگر میزان بازرسی آژانس، افزایش پیدا نکند، صدور قطعنامه علیه ایران قطعی است. ردپای رفتار تند گروسی را می‌توان در نشست خبری او در پنجشنبه مشاهده کرد. گروسی در بخشی از این نشست به این موضوع اشاره کرد: «اینطور نیست که اگر کشور‌های عضو ان‌پی‌تی به آژانس اجازه بازرسی دهند، آژانس به آن‌ها جایزه بدهد.» گروسی در ادامه هم گفت: «بازرسی یک فصل از روابط ما را تشکیل می‌دهد که قابل بحث هم نیست.» گروسی البته پیش از ورود به تهران ابراز امیدواری کرده بود گفت‌وگو‌ها با مقامات ایران نتیجه مثبت به همراه داشته باشد. عراقچی البته بعد از دیدار با گروسی، گفت ایران آماده اجرای توافقات قبلی با آژانس است، اما «این منوط به جدیت طرف مقابل است.» اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی هم در نشست مشترک با گروسی، درخصوص احتمال انتشار قطعنامه علیه ایران نیز گفت: «اگر قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام تصویب شود، ایران اقدام مقتضی و متناسب انجام خواهد داد.» مجموع آنچه در نشست خبری و در صحبت‌های مقامات ایرانی مشاهده می‌شد، نشان می‌داد ایران در مقابل رفتار تند و تهدیدآمیز مدیرکل آژانس، رفتاری قاطع اما به‌دور از تندروی نشان داده است. 
شیطنت آکسیوس در میانه سفر گروسی
گروسی روز جمعه و در دومین روز از سفر خود به تهران، به بازدید از سایت فردو و نطنز رفت. در این میان رسانه آمریکایی آکسیوس گزارشی مبنی‌بر هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای در جریان تجاوز به حریم هوایی ایران را منتشر کرد. آکسیوس به نقل از سه مقام آمریکایی و یک مقام اسرائیلی نوشت که اسرائیل یک تأسیسات هسته‌ای و فوق‌سری تسلیحات هسته‌ای را در پارچین نابود کرده است. آکسیوس به نقل از منابع اسرائیلی مدعی شد که «حمله اسرائیل، تجهیزات پیشرفته‌ای که برای طراحی مواد منفجره پلاستیکی به منظور محصور کردن اورانیوم در دستگاه‌های هسته‌ای ضروری است را نابود کرد.» ادعای این رسانه که به نقل از مقامات اسرائیلی مطرح شده صراحتاً به متهم کردن ایران به تلاش برای تولید سلاح هسته‌ای اشاره دارد، جدای از اینکه ادعای این رسانه سوگیرانه و غلط است، اما همزمانی انتشار آن با حضور گروسی در تهران و تلاش برای به نتیجه رسیدن گفت‌وگو‌ها و همچنین رفتار ایران برای اثبات این گزاره که برنامه ایران صلح‌آمیز است به‌خوبی نشان از شیطنت صهیونیست‌ها برای تشدید تنش‌ها علیه ایران و سایه انداختن بر همکاری ایران و آژانس دارد. انتشار این گزارش در آستانه برگزاری نشست شورای حکام را می‌توان در چهارچوب فضاسازی رسانه‌ای برای انتشار قطعنامه شورای حکام علیه ایران نیز دانست. ادعا‌های تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای و ادعای وجود مکان‌هایی که ایران آن‌ها را اعلام نکرده است البته تازگی ندارد. برمبنای آنچه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد یکی از مکان‌های ادعایی آژانس که گفته می‌شد ایران آن را به آژانس اعلام نکرده، یک معدن متروکه بود که 60 سال پیش در اختیار شوروی بوده است. یکی دیگر از مکان‌های ادعایی، ضایعاتی و یکی دیگر از مکان‌های ادعایی گاوداری بوده است. نکته مهم ماجرا این است که پرونده‌سازی‌هایی که در مورد این مکان‌های ادعایی صورت گرفته عموماً برمبنای گزارش‌های غلط صهیونیست‌ها و ضدانقلاب وابسته به صهیونیست‌ها بوده است. بر همین اساس گزارش اخیر آکسیوس نیز در همین چهارچوب قرار می‌گیرد. 
ایران همچنان به دنبال همکاری با آژانس 
نکته مهم سفر گروسی به تهران بازدید او از سایت‌های هسته‌ای ایران در فردو و نطنز بوده است. این اقدام در سال‌های اخیر و در جریان رفت و آمد‌های میان ایران و آژانس بی‌سابقه بوده است؛ این رفتار ایران در عین برخورد قاطع با تهدیدات آژانس، حسن نیت ایران را در رفتار با آژانس نشان داده است. اگرچه گروسی در سفر خود به تهران در اظهارنظر‌ها و صحبت‌ها همچنان بر مدار سیاسی‌کاری حرکت کرده و برنامه هسته‌ای ایران را به‌عنوان ابزار فشار سیاسی علیه ایران استفاده کرد اما ایران نیز ضمن گرفتن موضع قاطع در قبال این تهدیدات نشان داد به دنبال همکاری با آژانس و ادامه برنامه هسته‌ای‌اش به صورت صلح‌آمیز است؛ اقدام مثبتی که به‌نظر می‌رسد با توجه به تلاش صهیونیست‌ها و ادعایی که در گزارش آکسیوس مطرح شده، به دنبال به حاشیه بردن این اقدام مثبت و کم کردن اثر آن صورت گرفته است. 
کاهش بازرسی آژانس، اقدام متقابل ایران خواهد بود؟ 
با این حال برای مشخص شدن نتیجه نهایی سفر گروسی به تهران و تأثیر آن بر گزارش دبیرکل آژانس باید تا برگزاری نشست شورای حکام و موعد رسیدگی به پرونده ایران در 20 نوامبر صبر کرد. برمبنای آنچه منتشر شده پیش‌نویس قطعنامه ایران تقریباً نهایی است و ایران هم قاطعانه اعلام کرده که در صورت انتشار گزارش، ایران اقدام متقابل انجام خواهد داد. این شرایط و تند شدن رفتار تروئیکای اروپایی علیه ایران را البته نمی‌توان به تغییرات جدید در دولت آمریکا و تلاش صهیونیست‌ها برای تشدید تنش علیه ایران بی‌ارتباط دانست، آن هم در شرایطی که تلاش صهیونیست‌ها بر افزایش تهدید علیه برنامه هسته‌ای ایران متمرکز شده است. با وجود این، این احتمال وجود دارد که ایران پیش از انتشار قطعی توافق، اقدام متقابل را انجام دهد. به‌نظر می‌رسد پاسخ ایران نیز در چهارچوب کاهش نظارت آژانس بر برنامه هسته‌ای متمرکز خواهد شد و همچنین افزایش غنی‌سازی نیز در دستورکار ایران قرار می‌گیرد.