بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - جمهوری اسلامی / «مجلسی که به راه مدرس نمی‌رود» عنوان یادداشت روز در روزنامه جمهوری اسلامی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
امروز دهم آذرماه، سالروز شهادت غریبانه مجاهد ساده‌زیست آیت‌الله سیدحسن مدرس است. او مجتهد روشن‌‌‌ضمیر و مردم‌دوستی بود که به دلیل ایستادگی در برابر استبداد رضاخانی به خواف در نزدیکی مرز افغانستان تبعید شد و چون توانست علمای اهل سنت آن منطقه را با افکار ظلم‌ستیزانه خود همراه کند، رضاخان او را به کاشمر تبعید کرد ولی در آنجا نیز گرایش مردم به او موجب ترس رضاخان شد و لذا دستور مسموم کردن او را در یکی از روزهای ماه‌ رمضان که مصادف با 10 آذرماه 1316 بود صادر کرد و دژخیمان شاه، این عالم مجاهد را با دهان روزه به شهادت رساندند.
آیت‌الله سیدحسن مدرس، یکی از مجتهدانی بود که نظارت بر قانون اساسی مشروطه را برعهده داشتند. او بعدها وارد مجلس شورای ملی شد و با اینکه ریاست مجلس را برعهده نداشت، هدایت واقعی مجلس با اراده او صورت می‌گرفت.
همین اراده پولادین بود که جلوی خطرهای بزرگی از قبیل تهدید دولت‌های خارجی برای تصرف تهران، انعقاد قراردادهای استعماری و اجرائی شدن نقشه‌های خودکامانه رضاخان را گرفت. ایستادگی مدرس در برابر استعمار و استبداد موجب شد او مبغوض قدرت‌های سلطه‌گر خارجی شود و شخص رضاخان پهلوی نیز درصدد از میان برداشتنش برآید.
مهم‌ترین نکته‌ای که در تاریخ زندگی آیت‌الله سیدحسن مدرس باید مورد توجه قرار گیرد، پاسخ به این سوال است که یک روحانی فاقد امکانات چگونه توانست چنین کارهای بزرگی انجام دهد و در تاریخ ضداستعماری و ضداستبدادی کشورمان جاودانه شود؟ رمز این موفقیت را امام خمینی با شفافیت کامل اینگونه توضیح داده است:

«رضاخان از مدرس می‌ترسید، برای اینکه (مدرس) انسان بود... رضاخان رقیب خودش را مدرس می‌دانست، به دیگران اعتنایی نداشت، رقیب خودش را مدرس می‌دانست که وقتی می‌ایستاد و صحبت می‌کرد، متزلزل می‌کرد همه را. یک انسان بود، وضع زندگیش آن بود که شما شنیدید و من دیدم وقتی که وکیل شد؛ یعنی از اول به عنوان فقیهی که باید در مجلس باشد تعیین شد، آنطور که نقل کرده‌اند یک گاری با یک اسبی در اصفهان خریده بود و سوار شده بود و خودش آورده بود تا تهران. آنجا آن را هم فروخته بود و منزلش یک منزل محقر از حیث ساختمان، یک قدری بزرگ بود ولی محقر از حیث ساختمان و زندگی یک زندگی مادون عادی که در آن وقت لباس کرباس ایشان زبانزد بود، کرباسی که باید از خود ایران باشد می‌پوشید». (صحیفه امام، ج13، صفحات 417 و 418).
اگر بخواهیم این سخن امام خمینی درباره مدرس را به صورت بسیار خلاصه عرضه کنیم، باید بگوئیم «علت موفقیت مدرس این بود که او به هیچکس و هیچ چیز وابسته نبود».
آنچه انسان را از عزت و آزادگی به ذلت بردگی و بندگی می‌کشاند و انسانیت را از او سلب می‌کند، وابستگی او به امور مادی و ابراز نیازمندی به این و آن است. حقارت ناشی از وابستگی‌ها وقتی به افراد شاغل در حکمرانی مربوط می‌شود، آثار زیانبارتری دارد. ضروری‌ترین شرط ورود به مسئولیت‌های مرتبط با حکمرانی، عزت نفس و پرهیز از وابستگی‌هاست. آیت‌الله سیدحسن مدرس چون تا آخر عمر، وارسته و مستقل باقی ماند توانست منشا آنهمه خدمت برای کشور و مردم باشد و تا زمانی که رضاخان او را تبعید نکرده بود مانع اجرائی شدن توطئه‌های او و اربابان استعمارگرش شود. درست به همین دلیل بود که بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی، مدرس را الگوی نمایندگان مجلس دانست و روز شهادت مدرس، روز مجلس نام گرفته است.
امروز، واقعی‌ترین نکته‌ای که باید گفته و نوشته شود و مورد توجه نمایندگان مجلس قرار گیرد اینست که نام مدرس بر تارک مجلس قرار دارد ولی متاسفانه راه مدرس توسط نمایندگان پیموده نمی‌شود. مردم ایران به شعار و مشغول بودن به منازعات و مشاجرات شخصی و جناحی و به کسانی که حقوق‌های نجومی بگیرند و از مزایای ویژه برخوردار باشند نیازی ندارند. مردم در جستجوی افرادی هستند که ویژگی‌های ساده‌زیستی، شجاعت، استعمارستیزی، خوی ضداستبدادی، بینش قوی، صراحت، مناعت طبع و استقلال فکری مدرس را داشته باشند تا بتوانند مجلس شورای اسلامی را به جایگاهی که در خور شان ملت بزرگ ایران باشد برسانند. افسوس که اکنون از چنین مجلسی محروم هستیم.