بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گفته رییس بنیاد ملی گندم کشور ایران در رتبه 12 تا 13 تولید گندم در جهان قرار دارد، درحالی که طبق گزارشات جهانی در حوزه مصرف، نهمین کشور پرمصرف این کالای استراتژیک محسوب می‌شویم. عطالله ‌هاشمی، رییس بنیاد ملی گندمکاران کشور در این خصوص گفت: در حوزه تولید گندم سه کشور اول تولید‌کننده چین، هندوستان و روسیه هستند و رتبه ایران هم دوازدهم تا سیزدهم دنیاست.
تولید 14میلیون و 500هزار تن گندم در ایران
هاشمی افزود: در واقع با تولید حدود 14میلیون و 500‌هزار تن در این جایگاه قرار داریم آن‌هم در شرایطی که میزان خرید تضمینی امسال به 12میلیون تن رسیده است و با این تفاسیر امسال هیچ نیازی به واردات نداریم و به عبارتی می‌توان گفت در تولید گندم به خودکفایی رسیده‌ایم.
عدم وجود نقدینگی؛ چالش بزرگ گندمکاران
وی ادامه داد: با این وجود گندمکاران کشور با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه هستند که از جمله آنها می‌توان به عدم وجود نقدینگی مخصوصا در مرحله کاشت اشاره کرد که به صورت ویژه نیاز به نقدینگی دارند و تسهیلات بانکی داده نمی‌شود و اگر هم تسهیلاتی داده شود و با نرخ سودهای بالا است.
هاشمی افزود: از سوی دیگر بحران و کمبود آب دامنگیر این بخش نیز است ضمن اینکه گندمکاران در برخی موارد در تامین نهاده مشکلات دارند. همچنین در بحث مکانیزاسیون مشکل داریم؛ به این معنا که مکانیزاسیون صد درصد و کامل را نداریم و شاهد هستیم نهایتا تراکتور و تعدادی از دنباله بندها با تراز 30سال پیش در مزارع هستند و به این ترتیب اصلا به روز نیستند.
افزایش سطح زیر کشت دیم
رییس بنیاد ملی گندمکاران کشور با اشاره به گرانی نهاده‌ها گفت: گرانی نهاده‌ها که در نتیجه منجر به بالا رفتن هزینه تولید می‌شود از دیگر مشکلات و چالش‌های گندمکاران است مضاف بر اینکه در موقع خرید، دولت به موقع پول گندمکاران را پرداخت نمی‌کند. از سوی دیگر در این بخش تحقیقات، آموزش و ترویج هم کارایی چندانی ندارد به‌ویژه اینکه اعتبارات این بخش کم است در حالی که باید اعتبارات این بخش در راستای کمک به کشاورزان به میزان کافی باشد.
وی درخصوص توسعه دیمزارها نیز اظهار کرد: در حوزه جهش تولید در دیمزارها کمک‌هایی در رابطه با تامین نهاده‌ها، آموزش‌ها و… توسط بخش دولتی انجام می‌شود که موجب ایجاد جهش در دیمزارها شده و سطح زیر کشت هم با توجه به اینکه می‌شود زمین‌های بیشتری را زیر کشت برد در حال افزایش دادن است. به این ترتیب از 6میلیون هکتار، 4میلیون هکتار دیم است و 2میلیون هکتار هم به صورت آبی است.
براساس این گزارش در حالی ایران در رتبه دوازدهم تا سیزدهم تولید گندم قرار دارد که داده‌های آماری حاکی است: چین، هند و روسیه سه تولیدکننده انفرادی گندم در جهان هستند که حدود 41‌درصد از کل تولید گندم جهان را به خود اختصاص می‌دهند. ایالات متحده چهارمین تولیدکننده بزرگ گندم در جهان است. با این حال، تولید گندم اتحادیه اروپا، اگر به‌عنوان یک کشور واحد در نظر گرفته شود، از تولید هر کشوری به جز چین بیشتر خواهد شد.
در واقع گزارشات جهانی نشان می‌دهد: چین با تولید بیش از 136‌میلیون تن در جایگاه اول تولید قرار دارد و پس از آن کشورهای «هند، روسیه، ایالات متحده، استرالیا، فرانسه، کانادا، پاکستان، آلمان و آرژانتین» در رتبه‌های بعدی تولید این محصول استراتژیک قرار دارند.
تاثیر جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022 بر تولید جهانی گندم
طبق داده‌های آماری، روسیه و اوکراین باهم نزدیک به 30‌درصد از تجارت جهانی گندم را تشکیل می‌دهند. در نتیجه، جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022 باعث افزایش قیمت جهانی گندم شد و توانایی تولید اوکراین به خطر افتاد و بسیاری از کشورها روابط تجاری با روسیه را محدود یا تعطیل کردند.
به‌طوری که قیمت رایج‌ترین نوع گندم کشت‌شده در ایالات متحده، (گندم زمستانه قرمز) در ماه می ‌2022 به بالاترین حد خود و به بیش از 522 دلار در هر تن رسید.
چین، اتحادیه اروپا و هند؛ بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان گندم در 2023
از سوی دیگر در بحث مصرف گندم نیز داده‌های آماری نشان می‌دهد: در سال 2024-2023 چین، اتحادیه اروپا و هند بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان گندم در سطح جهان بودند. چین در آن سال بیش از 153میلیون تن گندم مصرف کرد. همچنین میزان مصرف گندم در اتحادیه اروپا در مدت نامبرده 110میلیون تن، در هند کمی کمتر از 110 میلیون تن، در روسیه 43میلیون تن و در ایالات متحده بیش از 31‌میلیون تن بوده است.
بعد از آن نیز از نظر میزان مصرف کشورهایی همچون پاکستان، ترکیه، مصر، ایران، بریتانیا، برزیل در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. به این ترتیب از نظر میزان مصرف گندم در سال 2023 با مصرف بیش از 17‌میلیون تن گندم نهمین کشور پرمصرف گندم محسوب می‌شود. این در حالی است که مصرف گندم در سراسر جهان به آرامی در حال افزایش است و از سال 2018/‏2019 حدود 8 درصد رشد داشته است.