بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - پکن به طور کلی، 16 بار از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده کرده که هشت‌بار آن در بحران سوریه و برای حمایت از نظام این کشور، بعد از سال 2011 میلادی بوده که نشان از اهمیت سوریه برای چین دارد. - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، بعد از سقوط دولت بشار اسد در سوریه، رویکرد بازیگران بین‌المللی در قبال این تحولات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است.
چین یکی از مهم‌ترین قدرت‌های بین‌المللی است که بعد از سال 2011‌م و آغاز بحران سوریه از حامیان اصلی دولت سوریه بود. سخنگوی وزارت خارجه چین، در اولین واکنش به تحولات سوریه بر لزوم استقرار ثبات در این کشور تأکید کرد. وانگ یی، وزیر خارجه چین نیز در اجلاس «وضعیت بین‌المللی در 2024 و دیپلماسی چینی» اعلام کرد، چین به بازگشت ثبات و برقراری امنیت در سوریه به مردم این کشور کمک خواهد کرد. برای بررسی رویکرد چین در قبال سوریه به ویژه با توجه به وقایع اخیر ذکر چند نکته دارای اهمیت است. 
اهمیت مقابله با تروریسم در سوریه برای چین
چین از سال 2011 به بعد با اینکه منافع اقتصادی راهبردی در سوریه ندارد و تجارت با سوریه، سهم ناچیزی از اقتصاد چین را تشکیل داده، در ابعاد مختلف حمایت‌هایی از این کشور به عمل آورده است. چین از ابتدای بحران سوریه خواستار رعایت چارچوب‌های مورد اشاره در منشور سازمان ملل از سوی طرف‌های درگیر بود. این کشور همچنین با هر گونه دخالت نظامی در سوریه یا تحمیل تغییر نظام در این کشور از جمله اقدامات دیپلماتیک امریکا و متحدان عرب این کشور در محافل سیاسی و حقوق بشر بین‌المللی مخالفت کرد. 
پکن به طور کلی 16 بار از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده کرده است که هشت‌بار آن در بحران سوریه و برای حمایت از نظام این کشور، بعد از سال 2011 م بوده است. این مهم نشان از اهمیت سوریه برای چین دارد. دلیل اصلی این روند‌های حمایتی، نگرانی چین از وجود اسلام‌گرایان تندرو در سوریه بود که برای چین به عنوان یک تهدید فوری محسوب می‌شود، چراکه چین نیز با آغاز تحولات سوریه و سایر نقاط غرب آسیا، با ناآرامی داخلی روبه‌رو شد. در واقع در آن مقطع زمانی، اوضاع در تبت و سین‌کیانگ برای حزب کمونیست چین غیرقابل تحمل بود و پکن احساس می‌کرد، آسیب‌پذیری این کشور از منطقه غرب آسیا در حال افزایش است. 
ابرپروژه کمربند و راه
دلیل دیگر اهمیت وقایع اخیر سوریه برای چین، نقش این کشور در ابرپروژه کمربند و راه (BRI) است. نباید از این نکته غافل شد که چین در درجه اول یک بازیگر اقتصادی در غرب آسیاست. پکن و دمشق از سال 2022 به دنبال گسترش تعاملات دوجانبه بودند. در ژانویه 2022 م بشار اسد، الحاق سوریه به ابتکار کمربند و راه را اعلام کرد. اسد همچنین در سپتامبر 2023 برای شرکت در بازی‌های آسیایی از چین بازدید کرد و طی آن قرارداد مشارکت راهبردی دو کشور نیز به امضا رسید. هر چند که این مشارکت راهبردی طی یک سال گذشته چندان معنادار نبود و اقدامات اندکی برای تقویت روابط دوجانبه انجام پذیرفت. در اینجا باید گفت، نقش دولت اسد همگام با سیاست‌های نقش جهانی چین با اولویت منطقه غرب آسیا برای چین مهم بوده است. تا آنجا که برخی صاحب‌نظران از جمله فن هونگدا، استاد مؤسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای معتقد است نگرش دولت جدید سوریه برای چین مطمئناً کمتر از دولت اسد، دارای اهمیت خواهد بود. 
روابط چین با روسیه و ایران
علاوه بر سطح دوجانبه، اهمیت سوریه در سطح بین‌المللی برای پکن در ارتباط با روسیه و ایران است. نخبگان چینی از سال 2011 به بعد در محاسبات خود این گونه اندیشیدند که یک هدف طرف‌های غربی از برکناری دولت اسد، اعمال فشار بیشتر بر ایران است. در صورتی که سوریه سقوط می‌کرد، طعمه بعدی کشور‌های غربی، احتمالاً ایران بود. بنابراین همسویی چین با رویکرد ایران در سوریه بیش از اینکه ناشی از هماهنگی با انگیزه‌های ژئوپلیتیکی تهران باشد، حاصل نوعی آینده‌نگری اقتصادی چینی محسوب می‌شد. در شرایط کنونی با سقوط دولت اسد، این موضوع که نه ایران و نه روسیه نتوانستند مانع این امر شوند، تا اندازه‌ای برای چین نگران کننده است. 
تعاملات چین با دولت آینده سوریه
سیاست خارجی اقتصادمحور، فارغ از نگاه‌ها و مطامع ژئوپلیتیک، به چین امکان می‌دهد با دولت آینده سوریه نیز همکاری داشته باشد. در مورد آینده تعاملات چین و سوریه ذکر چند نکته قابل توجه است. نخست، برخی معتقدند، ممکن است دولت آینده سوریه مانند طالبان در افغانستان، چین را به عنوان کشوری، اما نه قابل اعتماد تصور کند که می‌تواند منشأ سرمایه‌گذاری باشد. این مسئله از یک طرف با بازسازی سوریه در ارتباط مستقیم قرار دارد، چراکه این کشور پس از یک دهه جنگ نیاز مبرمی به بازسازی زیرساخت‌ها دارد و با شرایط موجود منطقه‌ای و بین‌المللی، چین تنها کشوری است که قادر به مساعدت در این امر می‌باشد. علاوه بر این، سوریه همچنین 85 درصد تولید ناخالص داخلی خود را در طول جنگ از دست داده است. اگر حاکمان جدید سوریه، مایل به از سرگیری روابط با چین باشند، اولین قدم می‌تواند محافظت از دارایی‌های چین در سوریه باشد. 
دوم، هر چند چین حضور نظامی در سوریه نداشت و در طول این سال‌ها هر گونه دخالت مستقیم نظامی در درگیری را رد کرد، اما نکته مشخص این است که در تحولات اخیر سوریه، تاکنون اسمی از چین از سوی دولتمردان جدید نیامده و فعلاً جولانی و همکارانش در حال رایزنی با مقامات ترکیه، بریتانیا و ایالات متحده هستند. اگر هیئت تحریرالشام در ایجاد روابط با بازیگران مذکور به مشکل برخورد کند، ممکن است چین را به عنوان یک شریک بین‌المللی در نظر داشته باشند. با این حال به نظر می‌رسد در بین طرف‌های بیرونی، ترکیه به دلیل اینکه روابط قابل توجهی با گروه هیئت تحریرالشام دارد، مهم‌ترین کشوری است که چین برای بازسازی روابط با سوریه باید با آن تعامل داشته باشد. 
سوم، برخلاف آنچه بعضی از تحلیلگران، فروپاشی دولت اسد را لطمه به منافع چین تعبیر می‌کنند، اما در واقع این موضوع می‌تواند فرصتی بزرگ برای چین باشد. در واقع به نظر می‌رسد، منافع چین تنها در صورتی آسیب می‌بیند که سوریه درگیر فروپاشی و هرج و مرج شود. به همین دلیل برخی معتقدند چین با ارائه کمک‌های بشردوستانه می‌تواند روابط خود را با دولت جدید سوریه از سر بگیرد. 
چهارم، سوریه جدید همچنان ممکن است حائز تهدیداتی برای چین باشد. نگرانی بزرگ چین یعنی حضور جنگجویان اویغور در میان اعضای گروه‌های در قدرت در سوریه، به ویژه هیئت تحریرالشام همچنان به قوت خود باقی است. وزیر خارجه چین در اولین واکنش به تحولات سوریه تأکید کرد، چین از تلاش نیرو‌های تروریستی برای سوء‌استفاده از شرایط کنونی و ایجاد هرج و مرج و بی‌ثباتی جلوگیری و به سوریه کمک خواهد کرد تا از حاکمیت خود دفاع کند و ثبات به کشور برگردد. در حال حاضر تعداد جنگجویان اویغور در سوریه از صد‌ها تا هزاران نفر برآورد می‌شود و آنها یکی از گروه‌های متحد هیئت تحریرالشام محسوب می‌شوند. فرمانده این گروه نیز ابومحمد الترکستانی نام دارد. اخیراً ویدیویی از الجولانی منتشر شد که در ارتباط بیسیم با الترکستانی گفت: «ان‌شاءالله بعد از حمص و دمشق، ترکستان شرقی (چین) را آزاد کنید». این گفته‌ها نشان می‌دهد فشار بر حاکمان جدید سوریه به ویژه هیئت تحریرالشام، برای حذف نقش جنگجویان اویغور در دولت آینده، یک دستور کار اصلی پکن در روابط آینده با سوریه خواهد بود. در مجموع رویکرد چین به سوریه در آینده، به نوع رویکرد دولت جدید سوریه و تعاملات منطقه‌ای پیرامون این کشور بستگی دارد.
منبع: جوان
انتهای پیام/