ایرانیان جهان - ایران و روسیه در آستانه تحولی تاریخی قرار دارند که با سفر رئیس‌جمهور ایران به مسکو در 28 دی‌ماه و امضای سند جامع همکاری توسط سران دو کشور، روابط تهران-مسکو وارد فاز جدیدی از همکاری‌های استراتژیک در حوزه‌های اقتصادی، انرژی و حمل‌ونقل خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، روابط ایران و روسیه با امضای سند جامع همکاری به سطح جدیدی از همکاری‌های راهبردی ارتقا خواهد یافت.
کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو، اعلام کرد که این سند در جریان سفر مسعود پزشکیان، رئ یس‌جمهور ایران، به مسکو در تاریخ 28 دی‌ماه به امضای او و ولادیمیر پوتین خواهد رسید. این توافق، گامی مهم در تقویت روابط دوجانبه در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی است.
سند جامع همکاری میان ایران و روسیه شامل پروژه‌های کلیدی اقتصادی است. یکی از این پروژه‌ها، کریدور شمال-جنوب است که به‌عنوان یک مسیر ترانزیتی مهم، ارتباط اقتصادی روسیه، ایران و هند را تقویت می‌کند. همچنین، طرح انتقال گاز روسیه به ایران به‌عنوان یکی دیگر از محورهای همکاری اقتصادی دو کشور معرفی شده است که می‌تواند به تقویت جایگاه دو کشور در بازار انرژی منطقه‌ای کمک کند.

در کنار روابط دوجانبه، تعامل ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز به مرحله جدیدی رسیده است. در اجلاس اخیر سران این اتحادیه که در سن‌پترزبورگ برگزار شد، تصمیم اعطای وضعیت ناظر به ایران به تصویب رسید. این تصمیم، در کنار توافق‌نامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مسیر را برای گسترش تجارت و همکاری‌های اقتصادی میان ایران و پنج کشور عضو این اتحادیه شامل روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان هموار می‌کند.
زمان‌بندی حساس و اهمیت استراتژیک سفر رئیس‌جمهور ایران به مسکو در شرایطی انجام می‌شود که مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، سه روز بعد در اول بهمن برگزار خواهد شد. این هم‌زمانی نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک این دیدار است که در پاسخ به تحولات جهانی، بر تقویت روابط تهران و مسکو تأکید دارد.
ایران و روسیه در سال 2001 یک قرارداد استراتژیک 20 ساله امضا کردند که در سال 2020 به‌طور خودکار به مدت پنج سال دیگر تمدید شد. اما با توجه به تغییرات در عرصه بین‌المللی، دو کشور تصمیم گرفتند، سند جدیدی جایگزین این قرارداد شود. از سال 1400 پس از سفر رئیس‌جمهور وقت ایران به مسکو، مذاکرات جدی برای تدوین پیش‌نویس این سند آغاز شد و اکنون با همکاری‌های مشترک به مرحله نهایی رسیده است.

تعمیق روابط ایران و روسیه؛ از کلاف سردرگم تا همکاری‌های معنادار مهدی خورسند در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در این باره اظهار می‌کند: موضوع مورد بحث، در خصوص تعمیق روابط در سند جامع همکاری مشترک بین ایران و روسیه است و سند همان سند قبلی است؛ اما همانند سند اجرایی 20 ساله‌ای که با چینی‌ها امضا کردیم، دو طرف یک چهارچوب همکاری تعیین شده‌ای را با همدیگر مشخص می‌کنند.
وی روابط ایران و چین را مانند کلاف سردرگم دانسته و ادامه می‌دهد: با وجودی که سند اجرایی همکاری بین ایران و چین تصویب هم شده است اما روابط ما اصلاً بر اساس سند نیست؛ با این حال در مورد روسیه قضیه فرق می‌کند. ما تقریباً با روس‌ها تکلیف مشخص‌تری داریم و روابطمان از نظم بیشتری برخوردار است و حالا ایران و روسیه که چارچوب روابط خود را پیدا کرده‌اند، بنا دارند روابط خود را عمیق‌تر کنند و به روابطی معنادار برسند؛ درست همانند استخری که پس از مشخص کردن ابعاد، در اندیشه عمق آن به سر می‌بریم.
کارشناس مسائل اوراسیا اضافه می‌کند: امروز شاید ایران و روسیه در حوزه نظامی روابط معناداری با هم داشته باشند، اما در حوزه اقتصادی روابط معناداری بین آنها وجود ندارد و امیدوارم در این دوره بتوانیم معنای بیشتری به روابط خود با روسیه در زمینه‌های اقتصادی ببخشیم.
وی این ارتباط را یک ارتباط عادی تلقی کرده و تاکید می‌کند: به دلیل اینکه چنین روابطی در کشور کم بوده است، انتظار داریم با کوچک‌ترین رابطه تجاری معجزه‌ای اتفاق بیفتد در حالی که این‌طور نیست. باید در نظر داشت که روس‌ها نیز تحریم هستند و به دنبال یافتن بدیل مسیر دلاری در جهان می‌گردند.
خورسند می‌گوید: با این حال توسعه روابط ما با روس‌ها می‌تواند بر مبنای فکری ما و شکل دادن به حرکت‌های هماهنگ قدرت‌های نوظهور دنیا که آغاز شده تا بتوانند مسیر استقلال از دلار را پیدا کنند و مسیر نهادهای سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و … را ساماندهی و هموار کنند، مؤثر باشد.
وی ادامه می‌دهد: به هر روی این اتفاق مثبت و حرکتی رو به جلو است و می‌تواند برای ما یک بازار بسیار خوبی را به شکل هدفمند ایجاد کند. به عنوان مثال ایران در آستانه امضای تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. این اتحادیه علیرغم همه ضعف‌هایی که دارد اما به عنوان اولین اتفاق برای ایران در جهت داشتن یک شریک تجاری حتی با کشورهای ضعیف است به طوری که با این کار تجارت آزاد را تجربه خواهیم کرد که یک اتفاق مثبت و رو به جلو است.
کارشناس مسائل اوراسیا خاطرنشان می‌کند: متأسفانه قبلاً نگاه ایران به ارتباط با روسیه یا چین بیشتر نگاهی سیاسی بود و آنچنان که باید نتوانستیم از سبد اقتصادی آنها بهره مند شویم؛ بنابراین این بار فرصت مناسبی است که بتوانیم در شرایطی که هم چینی‌ها و هم روس‌ها دچار تحریم می‌شوند، روابط خود را با این دو قدرت به صورت معنادارتری تعمیق کنیم.

توافق راهبردی ایران و روسیه؛ فرصتی طلایی یا کاغذپاره‌ای دیگر؟! روح الله مدبر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در این رابطه می‌گوید: توافق سابقی که ایران با روسیه بسته بود 20 ساله نبود، بلکه پنج ساله بود که مرتباً تمدید می‌شد و در مجلس هم به تصویب رسید و عنوان آن «قانون معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» بود. اما این یک توافق راهبردی جامع نبود و همانگونه که «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه و «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز به آن اشاره کردند در مقدمه این قانون آمده که بعد از امضای این توافق مسیر روابط تهران-مسکو به مسیر روابط راهبردی خواهد رسید. به عبارتی برای نخستین بار بود که به صورت رسمی در یک سند بسیار مهم اعلام شد که تهران-مسکو مسیر روابط راهبردی را در پیش خواهند گرفت.
وی ادامه می‌دهد: بر این اساس طی چند ماه گذشته طرف روس سیگنال‌های بسیار مثبتی را برای تهران ارسال کرده است و علاوه بر لاوروف بارها ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه و دیگر مقامات روس نیز در خصوص این توافق راهبردی صحبت کرده‌اند اما متأسفانه این تعداد سیگنال از طرف ایرانی نداشتیم.
کارشناس مسائل اوراسیا تصریح می‌کند: البته رئیس جمهور کشورمان در آخرین مصاحبه‌ای که داشت گفت که به مسکو می‌رود و این توافق رو امضا می‌کند اما مسئله آنجا است که طرف ایرانی باید آن را جدی بگیرد تا خدای ناکرده این پیام ارسال نشود که طرف ایرانی درک دقیقی از ظرفیت فوق‌العاده بی نظیر توافق ندارد یا برنامه‌ای برای آن طراحی نکرده است چون در این صورت سرنوشت این توافق نا معلوم خواهد بود.
وی ادامه می‌دهد: اگر برخی افراد تصور می‌کنند که با پاسخ دادن به سیگنال مثبت کرملین اختلالی در روابط آنها با تروئیکای اروپا به وجود خواهد آمد، قطعاً دچار خطای استراتژیک شده‌اند؛ به واسطه اینکه امروز کفه روسیه بعد از انتخاب ترامپ به شدت سنگین شده است و در مذاکرات پنهان بین نمایندگان ترامپ و کرملین اصلاً اروپایی محور نیست. روس‌ها و آمریکایی‌ها درباره نقشه جدید اوکراین با هم مذاکره می‌کنند و ترامپ معتقد است که اروپا باید ضعیف شود و سربار آمریکاست. بنابراین استراتژیست‌های ما نباید اروپا را مهم تلقی کنند.
مدبر می‌گوید: همین چند روز گذشته لاوروف اعلام کرد که ابعاد امنیتی قوی بین روابط ایران و روسیه ایجاد می‌کند چه در بحث مبارزه با تروریسم و چه در بحث مبارزه با تهدیدات مشترک. ما تاکنون چنین کلید واژه‌هایی را نداشته‌ایم، آن هم در شرایط تهدیدات نوینی که روز به روز گسترده‌تر می‌شود مانند بریتانیا که رسماً ایران را تهدید به جنگ می‌کند و یا رژیم صهیونیستی که تهدیدی جدی است. بنابراین وقتی روس‌ها اعلام می‌کنند و به دنیا سیگنال می‌دهند که ما متحد تهران هستیم باید فوراً به آن واکنش نشان دهیم.

به گزارش ایمنا، امضای سند جامع همکاری، نه‌تنها زمینه‌ساز تقویت روابط دوجانبه ایران و روسیه خواهد شد، بلکه ظرفیت گسترش این همکاری‌ها در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز افزایش می‌دهد. این توافق به‌عنوان یک نقطه عطف، می‌تواند الگویی برای مقابله با فشارهای بین‌المللی و تقویت همکاری‌های اقتصادی و سیاسی باشد.
کد خبر 824789