بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پس از واژگونی اتوبوس، 6 دانش‌آموز کرمانی جان سپردند

«راننده گفت؛ ‌بچه‌ها اتوبوس ترمز بریده؛ برید عقب، اتوبوس چند چرخ زد و در نهایت چپ کرد، خیلی وحشتناک بود.» این صحبت‌های یکی از دانش‌آموزان کرمانی بود که پنج‌شنبه ساعت 8 شب 6 نفر از دوستان و معلم خود را در تصادف اتوبوس از دست دادند. به گفته او 115 و هلال احمر حتی از والدین بچه‌ها هم دیرتر رسیده‌اند!
عصر پنج‌شنبه دانش‌آموزان دبیرستان دخترانه استعدادهای درخشان فرزانگان شهر کرمان در مسیر برگشت از اردوی تفریحی کلوت‌های در سه‌راهی شهداد در محور سیرچ به کرمان واژگون می‌شود که تعداد 38 دانش آموز، یک نفر راننده، یک نفر سرپرست و یک پسربچه سرنشین آن دچار سانحه می‌شوند که متأسفانه 6 نفر آنها در دم فوت می‌کنند و 32 نفر مصدوم به بیمارستان باهنر و مهرگان کرمان منتقل می‌شوند. تا لحظه انتشار این خبر 21 نفر از بیمارستان مرخص شدند. به گفته رئیس پلیس کرمان؛ «بنا به بررسی‌های انجام گرفته، مشخص شد بی مبالاتی و به حرکت درآوردن این اتوبوس با نقص فنی علت واژگونی آن در مسیر انتقال دانش‌آموزان به کرمان بوده است.»
همزمان با این اتفاق مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ضمن دستور بررسی علت حادثه به خانواده داغداران تسلیت گفت. او گفته که؛ «وقوع و تکرار این‌گونه حوادث تلخ در کشور غیرقابل توجیه بوده و لازم است ضمن بررسی دقیق علل وقوع حادثه از سوی دستگاه‌های نظارتی و معرفی عاملان و مقصران، اقدامات موثر و کارآمد برای جلوگیری از تکرار چنین رخدادهای تاسف‌بار صورت گیرد.» در ادامه آمده که؛ «از همه مسئولان استانی و دستگاه‌های امدادی هم می‌خواهم تمام تلاش خود را برای مداوای مجروحان و کاهش آلام آسیب‌دیدگان و دلجویی از خانواده‌های داغدیده به کار گیرند.» علیرضا منادی‌سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش مجلس طی پیامی حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان کرمانی را تسلیت گفت و خبر از پیگیری مجلس درباره این اتفاق داد. همچنین مهدی بخشی، دادستان کرمان هم اعلام کرد که؛ «تاکنون متأسفانه 6 نفر از جمله 4 دانش‌آموز، یک مربی و یک پسربچه جان خود را از دست داده‌اند.» او اعلام کرد که؛ «دستور بازداشت راننده اتوبوس صادر شده و مدیر مدرسه نیز تحت تعقیب قضایی قرار گرفته است. تحقیقات اولیه بیانگر این است این اتوبوس در مسیر برگشت از اردوی تفریحی شهداد به کرمان به علت نقص فنی در سیستم ترمز دچار حادثه و واژگونی شده است.» دادستان گفته که؛ «موضوع فرسوده بودن اتوبوس توسط کارشناسان در حال بررسی است و علت نهایی حادثه متعاقباً اعلام خواهد شد.»
فایده ندارد!
اما برخلاف پیام‌های تسلیت و پیگیری مسئولان، جان‌های از دست رفته دیگر بازنمی‌گردد و خانواده‌های داغدار دلشان آرام نمی‌گیرد. آرزو، خاله یکی از دختران جان‌باخته در تصادف اتوبوس کرمان، می‌گوید: «انگار هیچ‌کس هیچ ارزشی برای جان انسان قائل نیست. اینها دانش‌آموزان استعدادهای درخشان بودند. اینها کسانی بودند که قرار بودف آینده‌ساز این کشور باشند. اما تنها به این دلیل که آموزش و پرورش نمی‌خواسته پول بیشتری برای کرایه اتوبوس بدهد یک اتوبوس قراضه با نقص فنی را برای این سفر انتخاب کردند.»
او اضافه می‌کند: «من تنها خواهرزاده‌ام را از دست دادم. نمی‌دانم خواهرم و همسرش قرار است چطور با این مصیبت کنار بیایند. این همه تبلیغ می‌کنند برای اینکه افراد فرزندآوری کنند اما هیچ امکانات درستی برای محافظت از جان این بچه‌ها در کشور وجود ندارد. به همین راحتی 6 دانش‌آموز جان باختند.» این خاله داغدیده ادامه می‌دهد: «با این اتفاق تنها 6 خانواده داغدار نشده‌اند. 6 خانواده در آستانه فروپاشی هستند و اقوام نزدیک هم دچار شوک و داغ شده‌اند. مادر و پدر و من هر دو الان در بیمارستان بستری هستند چراکه نتوانستند با این اتفاق تلخ به ‌راحتی کنار بیایند. حالا اینکه مسئولان مدام پیام تسلیت برای ما می‌فرستند چه دردی از ما دوا می‌کند وقتی جگرگوشه‌مان را به خاطر سهل‌انگاری همین مسئولان از دست داده‌ایم.» او توضیح می‌دهد: «این بچه‌ها که دانش‌آموزان استعدادهای درخشان بودند به اندازه اجاره یک اتوبوس سالم هم جان‌شان ارزش نداشت. از طرف دیگر هنوز معلوم نیست وضعیت دانش‌آموزان مصدوم چطور است. معلوم نیست چند نفر از آنها دوباره می‌توانند حداقل سلامت جسمی خود را به دست بیاورند. چه کسی هزینه درمان این بچه‌ها برای ترومای بعد از حادثه را بر عهده می‌گیرد. ما فقط به همین تصادف نگاه می‌کنیم و تمام. یک هفته دیگر هیچ خبری از هیچ مسئولی نیست.» او می‌گوید: «مگر برای خانواده کارگران معدن که جان باختند یا آنها که سلامت جسمی و روحی خود را از دست دادند چه‌کار کردند؟ دیگر کسی سراغی از خانواده آنها گرفت؟ در این مورد هم همین است. الان پیام تسلیت و دستور پیگیری می‌فرستند اما یک هفته دیگر کسی جواب سلام ما را هم نمی‌دهد و ما می‌مانیم و این داغ که تا ابد روی سینه‌مان گذاشته شده است.» او در پاسخ به این پرسش که چه انتظاری از مسئولان دارید، می‌گوید: «ما دیگر هیچ انتظاری نداریم اما خانواده دیگر قربانیان و دانش‌آموزان مصدوم را به امان خدا رها نکنند. از سر گذراندن این مصیبت اصلاً کار راحتی نیست. خانواده‌های داغدار دیگر به روزهای قبل از این حادثه بازنمی‌گردند. زندگی ما قربانی سهل‌انگاری شده و دیگر هیچ اقدامی نمی‌تواند این درد را برای ما کم کند.»
تکرار یک فاجعه
در دو دههٔ اخیر، ایران شاهد وقوع چندین سانحهٔ ناگوار اتوبوس‌های حامل دانش‌آموزان به‌ویژه در اردوهای راهیان نور و یا اتوبوس حامل خبرنگاران محیط‌زیست و حتی سربازان بوده است که منجر به تلفات جانی و جراحات جدی شده‌اند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این حوادث اشاره می‌شود:
1. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر خراسان رضوی (15 بهمن 1390):
تعداد کشته‌ها: 3 نفر تعداد مجروحان: 13 نفر محل وقوع: حوالی بروجرد علت: بی‌توجهی راننده و عدم کنترل وسیلهٔ نقلیه جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر استان خراسان رضوی در مسیر بازگشت از اردوی راهیان نور دچار حادثه شد.
2. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر بروجنی (28 مهر 1391):
تعداد کشته‌ها: 26 نفر، محل وقوع: محور ایذه – دهدز علت: انحراف به چپ و برخورد با کامیون جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر بروجنی در بازگشت از اردوی راهیان نور دچار سانحه شد.
3. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر هرمزگانی (10 شهریور 1396):
تعداد کشته‌ها: 9 نفر، تعداد مجروحان: 34 نفر، محل وقوع: محور بندرعباس – داراب، علت: خواب‌آلودگی راننده، جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر هرمزگانی عازم اردوی ملی فرزانگان در شیراز بود که دچار سانحه شد.
4. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر استان البرز (21 آذر 1396):
تعداد کشته‌ها: 4 نفر، تعداد مجروحان: 40 نفر، محل وقوع: کمربندی سوسنگرد، استان خوزستان، علت: برخورد با یک دستگاه وانت تویوتا، جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر اهل استان البرز در محور سوسنگرد استان خوزستان واژگون شد.
5. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر اردبیلی (16 بهمن 1390):
تعداد مجروحان: 4 نفر، محل وقوع: نزدیکی پلدختر، استان لرستان، علت: واژگونی اتوبوس، جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر اردبیلی در مسیر اردوی راهیان نور دچار سانحه شد.
6. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر نیکشهری (آذر 1391):
تعداد کشته‌ها: 1 نفر، تعداد مجروحان: 14 نفر، محل وقوع: محور شیراز به گچساران، علت: واژگونی اتوبوس، جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر مقطع دوم دبیرستان شهر نیکشهر به سمت مناطق عملیاتی جنوب بود که دچار سانحه شد.
7. واژگونی اتوبوس خبرنگاران محیط‌زیست (2 تیر 1400):
تعداد کشته‌ها: 2 نفر، تعداد مجروحان: 18 نفر، محل وقوع: محور پیرانشهر – نقده، علت: نقص فنی در سیستم ترمز، جزئیات: اتوبوس حامل خبرنگاران محیط‌زیست که برای بازدید از پروژه‌های احیای دریاچهٔ ارومیه عازم بودند به دلیل نقص فنی در سیستم ترمز دچار سانحه شد.
8. واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر گیلانی (12 آذر 1395):
تعداد مجروحان: 13 نفر، محل وقوع: ورودی شهر همدان علت: واژگونی اتوبوس، جزئیات: اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر گیلانی در بازگشت از اردوی راهیان نور دچار حادثه شد.
در پی وقوع حوادث متعدد واژگونی اتوبوس‌های حامل دانش‌آموزان، سربازان و خبرنگاران در سال‌های اخیر، بررسی دقیق عوامل این سوانح و ارائه راهکارهای عملی برای جلوگیری از تکرار آن‌ها به یک مطالبه جدی در میان کارشناسان و افکار عمومی تبدیل شده است. بر اساس بررسی‌های صورت‌ گرفته، اکثر این سوانح به دلیل نقص فنی وسایل نقلیه، خطای انسانی، کیفیت پایین جاده‌ها و نبود نظارت کافی رخ داده است. حال سوال اساسی این است که چه اقداماتی باید انجام داد تا از بروز چنین فجایعی جلوگیری شود؟ پاسخ مشخص است! عدم استفاده از خودروهای فرسوده، نظارت بر رانندگان، بهسازی جاده‌ها و حساسیت زیاد به تردد مردم به ویژه دانش‌آموزان و گروه‌های حساس قطعا از تکرار این فاجعه‌ها جلوگیری خواهد کرد اما بعد از هر حادثه با خوابیدن تب و تاب ماجرا، هیچ‌چیز درست نمی‌شود و تغییری نمی‌کند!