ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد / در روز نخست پیش‌فروش سکه، سامانه پیش‌فروش با استقبال زیادی مواجه شد و به‌دلیل ترافیک متقاضیان، بسیاری از مشتریان نتوانستند احراز هویت خود را انجام دهند. محاسبات نشان می‌دهد قیمت‌های اعلام‌شده انواع سکه سودهای تقریبی 11 تا 20درصد برای خریداران خواهد داشت. به گفته کارشناسان، فروش سکه انتظارات تورمی را کنترل نمی‌کند. همچنین شاخص کل بورس در سه روز معاملاتی اخیر افت 5درصدی را به ثبت رسانده است. به نظر می‌رسد که مقصد پول‌های خارج‌شده از بورس، طرح پیش‌فروش سکه بانک مرکزی است.
پیش‌فروش سکه‌های ضرب سال1386 توسط مرکز مبادله در روز یکشنبه 28بهمن انجام شد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد سایت سامانه پیش‌فروش سکه در این روز، به‌دلیل استقبال زیاد و ضعف زیرساخت‌ها، به‌ویژه در مرحله احراز هویت دچار مشکل شد و بسیاری از متقاضیان نتوانستند درخواست خود را ثبت کنند.
به نظر می‌رسد وب‌سایت مرکز مبادله ایران، زیرساخت‌های لازم را برای پاسخ‌گویی به میزان تقاضای خریداران ندارد. به همین دلیل توصیه شده است که متقاضیان، امور مربوط به احراز هویت را از روزهای گذشته انجام دهند تا در روز پیش‌فروش به مشکل نخورند. پیگیری‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که احتمال تمدید مهلت پیش‌فروش‌ها وجود دارد، با این حال، هنوز اعلام نشده که مرکز مبادله برای تمدید پیش‌فروش برنامه‌ای دارد یا نه.
با پیش‌خرید سکه چقدر سود می‌کنیم؟

محاسبات «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد با توجه به قیمت‌های اعلامی مرکز مبادله ایران، درصورتی‌که قیمت سکه‌های طلا تا زمان سررسید به اندازه تورم رشد کند، پیش‌خرید سکه تمام به سررسید 31خردادماه1404، 11درصد سود، پیش‌خرید سکه تمام به سررسید 30مردادماه1404، 14.5درصد سود و پیش‌خرید سکه تمام به سررسید 30مهرماه1404، 16درصد سود خواهد داشت. پیش‌خرید نیم‌سکه نیز سودهایی مشابه با تمام سکه خواهد داشت، با این حال، پیش‌خرید ربع‌سکه سود بیشتری را در مقایسه با دو نوع دیگر سکه طلا خواهد داشت. پیش‌خرید ربع‌سکه به سررسید 31خردادماه1404، 12درصد سود، پیش‌خرید ربع سکه به سررسید 30مردادماه1404، 15.3درصد سود، پیش‌خرید ربع سکه به سررسید 30مهرماه1404، 20.4درصد سود خواهد داشت.
بررسی‌ها حاکی از آن است در صورتی که قیمت طلا را ثابت در نظر بگیریم دولت، نرخ دلار برای تمام‌سکه و نیم‌سکه به‌طور متوسط حدود 102هزار تومان خواهد بود. با این حال، نرخ دلار، برای ربع سکه به‌طور میانگین 91هزار و 300تومان بوده است.

براساس اعلام مرکز مبادله طلا و ارز ایران سکه تمام بهار آزادی (امامی) طرح پیش فروش بانک مرکزی با سال ضرب1404 و موعد تحویل 30مهرماه و 30مردادماه1404 به ترتیب به قیمت‌های 59میلیون و 500هزار تومان و 62میلیون تومان به فروش می‌رسد. سکه تمام بهار آزادی (امامی) با سال ضرب1386 و با موعد تحویل 31خردادماه1404 نیز به قیمت 64میلیون و 500هزار تومان به متقاضیان فروخته خواهد شد. قیمت پیش‌فروش نیم‌سکه طلا را برای سررسیدهای مهرماه، مردادماه و خردادماه1404 به ترتیب 33میلیون و 400هزار تومان، 34میلیون و 800هزار تومان و 36میلیون و 200هزار تومان اعلام کرده است. نیم‌سکه تحویل 31خردادماه سال1404 ضرب1386 است و سال ضرب نیم‌سکه‌های تحویلی در 30مردادماه و 30مهرماه سال آینده، 1404 خواهد بود.
قیمت ربع‌سکه بهار آزادی با ضرب1404 و تاریخ تحویل 30مهرماه1404 برای خرید هر قطعه، 16میلیون و 750هزار تومان واریز کنند. متقاضیانی که برنامه تهیه ربع سکه ضرب 1404 را دارند، می‌توانند برای دریافت هر قطعه سکه با موعد تحویل 30مردادماه سال پیش رو، 17میلیون و 450هزار تومان واریز و اقدام به خرید کنند و ربع سکه‌های با موعد تحویل 31خردادماه 1404 نیز با قیمت 18میلیون و 150هزار تومان به فروش خواهند رسید. در پیش‌فروش روز یکشنبه 28بهمن‌ماه با موعد تحویل 31خردادماه 1404، انواع سکه ضرب1386 به فروش رسید. همچنین، در پیش فروش روز دوشنبه 29بهمن‌ماه سال جاری با موعد تحویل 30مردادماه 1404 و پیش‌فروش روز سه‌شنبه 30بهمن ماه با موعد تحویل 30مهرماه1404، انواع سکه ضرب 1404 بانک مرکزی فروخته خواهد شد.
متقاضی پیش‌خرید موظف است پیش از ارسال سفارش در سامانه، معادل ریالی 100درصد ارزش سفارش پیش‌خرید به انضمام کارمزد معامله را از طریق درگاه پرداخت اینترنتی در کیف پول الکترونیکی خود تامین کند. متقاضی باید از ساعت 8 لغایت 11:30 روز پیش‌فروش ارزش سفارش و کارمزد پیش خرید را واریز کنند؛ کارمزد پیش‌خرید معادل یک در هزار (0,1درصد) ارزش سفارش است. پس از ثبت سفارش پیش‌خرید، وجه مذکور در کیف پول الکترونیکی متقاضی خرید تا پایان جلسه پیش‌فروش مسدود می‌شود. در صورت انجام معامله وجه واریزشده از کیف پول الکترونیکی کسر و در غیر این صورت در کیف پول متقاضی در دسترس خواهد بود. وجوه باقی‌مانده در کیف پول، یک هفته کاری پس از جلسه پیش فروش به شناسه بانکی (شبا) تعریف‌شده در حساب کاربری عودت داده می‌شود. ساعت شروع جلسه رأس ساعت12 روز پیش‌فروش است.
 ثبت سفارش تمام‌سکه از ساعت12 لغایت14 روز پیش‌فروش است. این دوره ثبت سفارش برای نیم‌سکه از ساعت 12:30 لغایت 14:30 روز پیش‌فروش خواهد بود. متقاضیان برای خرید ربع‌سکه می‌توانند از ساعت 13 الی 15 روز پیش‌فروش، ثبت سفارش خود را انجام دهند.
آیا سکه‌فروشی انتظارات را کنترل می‌کند؟
دنیای‌اقتصاد پیش از این، در گزارشی با عنوان بیراهه مهار انتظارات، به بررسی اثر سیاست فروش سکه بر انتظارات تورمی پرداخت. براساس این گزارش، پیش‌فروش سکه با جذب بخشی از نقدینگی و کاهش تقاضای سفته‌بازی در بازار طلا، اثرات کوتاه‌مدتی ایجاد می‌کند. اما مساله اصلی از کاهش اعتماد به سیاست‌های پولی و مالی ناشی می‌شود. انتظارات تورمی، حاصل ضعف در اعتبار نهادهای اقتصادی و نبود اصلاحات ساختاری در مدیریت نقدینگی و کسری بودجه است که تنها با مداخلات موقت مانند پیش‌فروش سکه برطرف نمی‌شود. تورم در بلندمدت نتیجه عوامل بنیادی نظیر رشد بیش از حد حجم پول، کسری بودجه، سیاست‌های مالی ناسازگار و کاهش تولید داخلی است. بانک مرکزی با تمرکز بر ابزارهایی مانند نرخ بهره و کنترل نقدینگی باید به اصلاح ساختار اقتصادی بپردازد؛ اما ورود به حوزه‌هایی مانند فروش سکه به‌عنوان یک ابزار رفاهی، باعث پراکندگی وظایف این نهاد می‌شود و تمرکز لازم بر ابزارهای پولی اصلی را کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر، بدون اصلاحات عمیق در سیاست‌های کلان اقتصادی و افزایش شفافیت، انتظار کاهش انتظارات تورمی و تثبیت قیمت طلا دشوار خواهد بود.
قیمت و شرایط پیش‌فروش سکه‌های جدید
در شرایطی که بانک مرکزی از انجام وظیفه اصلی خود، یعنی سامان دادن به وضعیت نظام بانکی و به‌کارگیری ابزارهای پولی برای مدیریت رشد نقدینگی فاصله گرفته است، بانک‌های مرکزی معتبر در سرتاسر دنیا، به‌کارگیری ابزارهای پولی همچون نرخ بهره را برای کنترل نرخ رشد نقدینگی و انتظارات تورمی به‌کار گرفته‌اند. در سال‌های اخیر این ابزار، نه‌تنها در بانک‌های مرکزی کشورهای توسعه‌یافته، بلکه در کشورهایی همچون روسیه و ترکیه نیز برای کنترل تورم، به‌کار گرفته شد. این در حالی است که نرخ بهره بین‌بانکی که به‌عنوان نرخ بهره مبنا در نظام بانکی شناخته می‌شود، چند هفته است که در نزدیکی سقف کریدور قرار گرفته و بانک مرکزی نیز برنامه‌ای در رابطه با افزایش این نرخ، اعلام نکرده است.