ایرانیان جهان - حمل‌ونقل ریلی از دیرباز یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها بوده است. این سیستم نه تنها امکان جابه‌جایی سریع و ایمن مسافران و کالاها را فراهم می‌کند، بلکه با کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و آلودگی محیط زیست، به عنوان یکی از پایدارترین روش‌های حمل‌ونقل شناخته می‌شود. اما پرسشی که ذهن بسیاری از علاقه‌مندان به این حوزه را به خود مشغول کرده، این است که بهترین ناوگان حمل‌ونقل ریلی در دنیا متعلق به کدام کشور است؟ در این مقاله، با نگاهی جامع کشورهای پیشرو در این زمینه را ارزیابی می‌کنیم
برای پاسخ به سؤالی که در ابتدا مطرح کردیم، باید معیارهایی مانند طول خطوط ریلی، کیفیت زیرساخت‌ها، سرعت قطارها، فناوری به‌کاررفته، خدمات ارائه‌شده به مسافران و کارایی در حمل بار را بررسی کنیم.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در ادامه براساس این معیارها بهترین کشورها در زمینه حمل‌ونقل ریلی را معرفی می‌کنیم.

ایالات متحده و گستردگی خطوط ریلی یکی از معیارهای مهم برای سنجش برتری ناوگان ریلی، گستردگی شبکه خطوط است. ایالات متحده با بیش از 250 هزار کیلومتر خطوط ریلی، طولانی‌ترین شبکه ریلی جهان را در اختیار دارد. این کشور به‌ویژه در حمل‌ونقل بار پیشتاز است و بخش قابل‌توجهی از کالاهای صنعتی و کشاورزی از طریق قطار جابه‌جا می‌شوند. با این حال، ناوگان مسافربری آمریکا به اندازه حمل بار توسعه‌یافته نیست و بیشتر بر سفرهای جاده‌ای و هوایی متمرکز است. در مقابل، کشورهایی مانند ژاپن و سوئیس با وجود شبکه‌های کوچک‌تر، به دلیل کیفیت بالای خدمات و فناوری پیشرفته، در حوزه حمل‌ونقل مسافری شهرت جهانی دارند.
اگر قصد سفر با قطار را دارید، امروزه امکان خرید بلیط قطار به صورت آنلاین در بسیاری از کشورها فراهم شده است که تجربه‌ای راحت و سریع را برای مسافران به ارمغان می‌آورد.
ژاپن و قطارهای سریع‌السیر ژاپن یکی از برجسته‌ترین نام‌ها در عرصه حمل‌ونقل ریلی است که به لطف قطارهای سریع‌السیر شینکانسن (Shinkansen) شناخته می‌شود. این قطارها که از دهه 1960 فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، با سرعت‌هایی تا 320 کیلومتر بر ساعت و دقت بی‌نظیر در زمان‌بندی، استانداردهای جدیدی در این صنعت تعریف کرده‌اند. شبکه ریلی ژاپن با حدود 27 هزار کیلومتر طول، شاید به اندازه آمریکا گسترده نباشد، اما کارایی، ایمنی و راحتی آن زبانزد است. به عنوان مثال، تأخیر متوسط قطارهای شینکانسن کمتر از یک دقیقه در سال است، که این موضوع نشان‌دهنده سطح بالای مدیریت و نگهداری در این سیستم است. علاوه بر این، ژاپن با توسعه فناوری‌هایی مانند قطارهای مگ‌لو (Maglev) که سرعت‌هایی تا 600 کیلومتر بر ساعت را هدف‌گذاری کرده‌اند، همچنان در نوآوری پیشگام است.
سوئیس و اتصال شهرها و نقاط کوهستانی با خطوط ریلی در اروپا، سوئیس به عنوان کشوری با یکی از بهترین سیستم‌های حمل و نقل ریلی شناخته می‌شود. شبکه ریلی این کشور با حدود 5 هزار کیلومتر طول، به دلیل اتصال بی‌نقص شهرها و مناطق کوهستانی، کارایی فوق‌العاده‌ای دارد. شرکت راه‌آهن فدرال سوئیس (SBB) با ارائه خدماتی منظم، سازمان‌یافته و مدرن، رضایت بالای مسافران را جلب کرده است. قطارهای سوئیسی نه تنها به موقع حرکت می‌کنند، بلکه مناظر خیره‌کننده آلپ را نیز به مسافران هدیه می‌دهند. این کشور همچنین با هماهنگی بالای سیستم ریلی با سایر وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس و تراموا، تجربه‌ای یکپارچه برای کاربران فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها باعث شده که سوئیس به عنوان الگویی برای سیستم‌های ریلی کارآمد در جهان مطرح شود.

چین و بزرگترین قطارهای پرسرعت جهان چین نیز در دهه‌های اخیر با سرمایه‌گذاری عظیم در زیرساخت‌های ریلی، خود را به یکی از قدرت‌های این حوزه تبدیل کرده است. این کشور با بیش از 150 هزار کیلومتر خطوط ریلی، از جمله 40 هزار کیلومتر خطوط سریع‌السیر، بزرگ‌ترین شبکه قطارهای پرسرعت جهان را در اختیار دارد. قطارهای Fuxing که با سرعت 350 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند، نمونه‌ای از فناوری پیشرفته چین هستند. این کشور نه تنها در حمل‌ونقل مسافری، بلکه در جابه‌جایی بار نیز نقش مهمی ایفا می‌کند و پروژه‌هایی مانند «جاده ابریشم جدید»، اهمیت استراتژیک ناوگان ریلی‌اش را دوچندان کرده است. با این حال، برخی منتقدان معتقدند که تمرکز چین بیشتر بر کمیت است تا کیفیت خدمات به مسافران.
آلمان و سفر ریلی آسان به کشورهای اروپایی آلمان، دیگر کشور برجسته در اروپا، با شرکت دویچه بان (Deutsche Bahn) یکی از کارآمدترین سیستم‌های ریلی را ارائه می‌دهد. شبکه ریلی آلمان با حدود 41 هزار کیلومتر طول، ترکیبی از قطارهای سریع‌السیر ICE (با سرعت تا 330 کیلومتر بر ساعت) و قطارهای منطقه‌ای را شامل می‌شود. این کشور به دلیل اتصال قوی با سایر کشورهای اروپایی و استفاده از فناوری‌های سبز، مانند قطارهای برقی، جایگاه ویژه‌ای دارد. خدمات باکیفیت، واگن‌های مدرن و مدیریت دقیق، آلمان را به یکی از گزینه‌های برتر در این فهرست تبدیل کرده است.
بهترین قطارها از نظر ایمنی برای مقایسه دقیق‌تر، باید به معیارهایی فراتر از سرعت و طول خطوط توجه کنیم. ایمنی یکی از این معیارهاست که ژاپن و سوئیس در آن پیشتاز هستند. در ژاپن، از زمان راه‌اندازی شینکانسن تاکنون هیچ حادثه مرگباری گزارش نشده است، و سوئیس نیز به دلیل استانداردهای بالای مهندسی، رکورد ایمنی قابل‌توجهی دارد. در مقابل، کشورهایی مانند هند که با 68 هزار کیلومتر خطوط ریلی یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌ها را دارند، با چالش‌هایی مانند حوادث متعدد و فرسودگی ناوگان مواجه‌ هستند. بنابراین، صرفاً گستردگی شبکه نمی‌تواند معیار کاملی برای برتری باشد.
بهترین قطارها از نظر فناوری فناوری نیز نقش کلیدی در این ارزیابی دارد. قطارهای مگ‌لو در ژاپن و چین، که از نیروی مغناطیسی برای حرکت استفاده می‌کنند، نمایانگر آینده حمل‌ونقل ریلی هستند. این فناوری نه تنها سرعت را افزایش می‌دهد، بلکه مصرف انرژی را نیز بهینه می‌کند. در مقابل، کشورهایی مانند ایالات متحده هنوز به قطارهای دیزلی وابسته‌اند که از نظر زیست‌محیطی و کارایی، نسبت به گزینه‌های برقی عقب‌تر هستند. سوئیس و آلمان با استفاده گسترده از برق در ناوگان خود، به کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک کرده‌اند.
بهترین قطار از نظر کاربران از منظر تجربه مسافران، خدماتی مانند راحتی واگن‌ها، دسترسی به اینترنت، رستوران‌های داخل قطار و نظافت نیز اهمیت دارند. در این زمینه، قطارهای لوکس سوئیس و ژاپن تجربه‌ای بی‌نظیر ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، قطار Glacier Express در سوئیس با پنجره‌های پانورامیک و خدمات درجه یک، سفری رؤیایی را برای مسافران رقم می‌زند. در ژاپن نیز واگن‌های شینکانسن با طراحی ارگونومیک و فضای آرام، راحتی را به اوج می‌رسانند. چین و آلمان نیز در این زمینه پیشرفت‌هایی داشته‌اند، اما گاهی شلوغی و حجم بالای مسافران، کیفیت تجربه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بهترین قطارها از نظر حمل بار در حوزه حمل بار، ایالات متحده و چین حرف اول را می‌زنند. آمریکا با ناوگان باری گسترده و زیرساخت‌های قوی، بخش عظیمی از اقتصاد خود را از طریق ریل پشتیبانی می‌کند. چین نیز با اتصال قاره‌ها از طریق خطوط ریلی، نقش مهمی در تجارت جهانی ایفا می‌کند. اما در این بخش، کیفیت خدمات مسافری اغلب در اولویت دوم قرار می‌گیرد، که این کشورها را از رقبای اروپایی و ژاپنی متمایز می‌کند.
انتخاب بهترین ناوگان ریلی چگونه است؟ با در نظر گرفتن تمام این معیارها، انتخاب بهترین ناوگان ریلی به نوع نیاز بستگی دارد. اگر هدف حمل بار باشد، ایالات متحده و چین پیشتاز هستند. اما برای حمل‌ونقل مسافری، ژاپن و سوئیس به دلیل ترکیبی از سرعت، ایمنی، فناوری و کیفیت خدمات، در صدر قرار می‌گیرند. ژاپن با شینکانسن و نوآوری‌هایش، نماد پیشرفت در این صنعت است، در حالی که سوئیس با کارایی و زیبایی طبیعی، تجربه‌ای بی‌رقیب ارائه می‌دهد. در نهایت، شاید نتوان یک کشور را به طور مطلق بهترین دانست، اما ژاپن به دلیل تعادل بین فناوری، ایمنی و رضایت مسافران، اغلب به عنوان الگویی جهانی شناخته می‌شود.

سخن پایانی در این مطلب سعی کردیم بهترین کشورها در زمینه ناوگان حمل‌ونقل ریلی را معرفی کنیم. حمل‌ونقل ریلی در هر کشوری بازتابی از فرهنگ، اقتصاد و جغرافیای آن است. این تنوع نشان می‌دهد که هر سیستم می‌تواند در زمینه‌ای خاص بهترین باشد، اما ژاپن و سوئیس به طور مداوم در رده‌های بالای جهانی قرار دارند و استانداردهایی را تعیین می‌کنند که دیگران به دنبال رسیدن به آن هستند.
رپورتاژ