بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گزارش اقتصادنیوز، موسسه مطالعاتی ژئوپلتیکال مانیتور با انتشار یادداشتی مدعی شد، از منظر ایالات متحده، دستیابی به مواد معدنی حیاتی (CM) و عناصر خاکی کمیاب (REEs) یک استراتژی است که اکنون تحققش با نزدیک شدن به ساحل مرتبط است. با این حال، واشنگتن همچنین در حال تعامل با ازبکستان است، زیرا این کشور آسیای مرکزی دارای منابع حیاتی است.
از همین رو سه ماهه پایانی سال 2024 شاهد چندین جلسه و توافقات در سطح بالا بین واشنگتن و تاشکند بودیم؛ گزاره ای که قابل تامل است. معمای هم صدایی آمریکا با قلب اسیا
16 سپتامبر جاناتان هنیک، سفیر ایالات متحده در ازبکستان یادداشت تفاهمی (MOU) را امضا کرد که نشان دهنده "قصد ایالات متحده و ازبکستان برای تنوع بخشیدن به زنجیره های جهانی تامین مواد معدنی و پیشبرد انتقال انرژی پاک است. این پروژه همچنین از اکوسیستم های منحصر به فرد آسیای مرکزی محافظت می کند. وزارت صنعت معدن و زمین شناسی ازبکستان این نشست را ستایش کرد و توضیح داد که این "گامی مهم" برای ادامه گفت وگوی ایالات متحده و ازبکستان در مورد "اکتشاف، معدن و توسعه زنجیره محصول با ارزش افزوده" است. دو ماه بعد، واشنگتن و تاشکند مشارکت استراتژیک (SPD) را کلید زندن؛ کشارکتی که در آن مواد معدنی مهم به طور برجسته مورد بحث قرار گرفت. به گفته وزارت امور خارجه ازبکستان، دو طرف «زمینه‌های همکاری جدید، از جمله تولید مواد معدنی حیاتی و نوسازی زیرساخت‌های گاز طبیعی ازبکستان را جشن گرفتند».
این موسسه مطالعاتی در ادامه یادداشت خود آورد، ازبکستان یکی از اعضای «مشارکت امنیت معدنی (MSP) است که هدف آن تبدیل شدن به بستری برای همکاری در زمینه مواد خام حیاتی (CRM) است که برای انتقال سبز و دیجیتال جهانی «حیاتی» هستند». عضویت ازبکستان در این فرایند در کنار کشورهای دیگری که دارای چنین منابع معدنی کمیابی هستند برای ایالات متحده و اتحادیه اروپا به سان کارت برنده است. علاوه بر ازبکستان، قزاقستان و ازبکستان نیز عضو مشارکت امنیت معدنی هستند. این در حالی است که واشنگتن همچنین از طریق ابتکارات دیگر، تلاش دارد تا مواد معدنی آسیای مرکزی را در انحصار خود قرار دهد. به طور خاص، افتتاحیه گفتگوهایی در باب منابع معدنی حیاتی در فوریه که موجب شد تا پنج کشور آسیای مرکزی و ایالات متحده کنار هم تعریف شوند. به باور ناظران هدف این نشست مشارکت در زنجیره تأمین مواد معدنی حیاتی جهانی و تقویت همکاری اقتصادی و انتقال انرژی پاک است و در عین حال از اکوسیستم های منحصر به فرد آسیای مرکزی نیز حراست می شود.
برگ برنده آسیای مرکزی
به نوشته ژئوپلتیکال مانیتور، واشنگتن تنها بازیکنی نیست که از ازبکستان برای تامین منابع معدنی مورد نیازش بهره برداری می کند. آوریل گذشته، اتحادیه اروپا و تاشکند تفاهم نامه ای را برای راه اندازی یک شراکت استراتژیک در زمینه مواد خام حیاتی به منظور تضمین عرضه متنوع و پایدار مواد معدنی حیاتی برای انتقال سبز و دیجیتال در اتحادیه اروپا و ازبکستان امضا کردند.ازبکستان در حال حاضر به خاطر ذخایر نفت و گاز خود شناخته شده است. با این حال، این کشور همچنین دارای مقادیر قابل توجهی مواد معدنی حیاتی و عناصر کمیاب خاکی از جمله ژرمانیوم و سیلیکون است. این کشور همچنین در میان ده تولیدکننده برتر اورانیوم، رنیوم و تلوریم در جهان قرار دارد.با این همه علم ایالات متحده در مورد مواد معدنی در ازبکستان و بقیه آسیای مرکزی محدود است، و از همین رو هرگونه همکاری استراتژیک نیازمند فرایندی شفاف، تحقیق و بررسی بیشتر است. گزارش سال 2018 سازمان زمین شناسی ایالات متحده اغلب تجزیه و تحلیل های خود را در این باره اعلام می کند. این گزارش به 87 مکان در ازبکستان اشاره دارد که سرشار از عناصر خاکی کمیاب و مواد معدنی حیاتی غنی است.
صنعت زمین شناسی داخلی این کشور در سال 2023 به 11 میلیارد دلار رسید و تاشکند مطمئناً خواهان افزایش این تعداد است. در آوریل گذشته، شوکت میرضیایف، رئیس جمهوری با مقامات محلی دیداری در سطح عالی داشت تا در مورد حال و آینده صنایع معدنی و متالورژی رایزنی داشته باشد. در این نشست بر لزوم گسترش توسعه ذخایر موجود و اکتشاف ذخایر جدید مواد خام حیاتی تاکید شد. در مورد پروژه های خاص، دولت می خواهد برنامه ای از پروژه های امیدوارکننده به ارزش 500 میلیون دلار در زمینه فلزات خاکی کمیاب ایجاد کند. این برنامه شامل جذب «موسسات و مراکز تحقیقاتی پیشرو» برای تأکید بر رویکرد علمی برای یافتن و بهره‌برداری از ذخایر است.به باور ناظران از منظر ایالات متحده دسترسی به مواد معدنی حیاتی یک اولویت است. با توجه به بی اعتمادی دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا به دولت چین، منطقی است که فرض کنیم دولت جدید، همراه با کنگره تحت رهبری جمهوری خواهان، نسبت به اتکا به پکن برای مواد معدنی حیاتی محتاط بوده و به دنبال مشارکت و همکاری با آسیای مرکزی خواهد بود. توافق نامه هایی برای اطمینان از اینکه ایالات متحده از منابع معدنی قلب آسیا بهره مند خواهد شد، امضا شده است. مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS)، یک مرکز تحقیقاتی مستقر در واشنگتن دی سی، در اواخر سال 2024 خلاصه‌ای از سیاست‌ها را منتشر کرد که در آن هفت توصیه در مورد مواد معدنی حیاتی ارائه شد و همزمان به فعل و انفعال های شرکای بین‌المللی ایالات متحده می‌پردازند.
به طور خاص مدیر برنامه امنیت مواد معدنی حیاتی CSIS، گسترش قابلیت‌های داخلی و در عین حال تقویت مشارکت‌های استراتژیک جهانی، گسترش فهرست ذینفعان برای مشوق‌های معدنی فعلی و آتی، اصلاح شرکت مالی توسعه بین‌المللی ایالات متحده به منظور «تامین مالی بهتر پروژه‌های معدنی» را توصیه کرد. او همچنین بر انتصاب «سریع» سفیران مؤثر برای فعالیت در حوزه های غنی از مواد معدنی تاکید کرد.در حالی که نام ازبکستان در خلاصه سیاست فوق نیامده، در این تحلیل به قزاقستان همسایه اشاره شده که همچنین غنی از مواد معدنی حیاتی و عناصر خاکی کمیاب است. در این میان با توجه به بی نظمی جهانی و تنش های مداوم بین قدرت های جهانی (هسته ای)، تقویت زنجیره های تامین موجود و توسعه زنجیره های جدید برای دسترسی به مواد معدنی حیاتی و عناصر کمیاب خاکی ضروری است. از زمان انتخابات آمریکا، تحلیل های متعددی در این زمینه منتشر شده است. به عنوان مثال، تحلیل های متفاوتی به روابط ایالات متحده و آفریقا و دسترسی به مواد معدنی حیاتی این قاره در طول دولت دوم ترامپ می پردازد.ازبکستان از نظر جغرافیایی بسیار دور از ایالات متحده قرار دارد، بنابراین اصطلاح نزدیک به ساحل صدق نمی کند. با این حال، نشست‌ها و توافق‌های اخیر بین واشنگتن و تاشکند نشان می‌دهد که دولت ایالات متحده نه تنها به دنبال تامین‌کنندگان داخلی و منطقه‌ای منابع معدنی است، بلکه به دنبال جذب شرکای دیگر، حتی شرکای آن سوی جهان است. باید منتظر ماند و دید که آیا دولت دوم ترامپ از یک استراتژی کل نگر با سطوح مختلف برای دسترسی به مواد معدنی حیاتی و عناصر خاکی کمیاب حمایت می کند یا خیر. تاشکند می خواهد صنعت معدن خود را بهره برداری و گسترش دهد. با این حال، بررسی های بیشتری برای یافتن ذخایر محلی مورد نیاز است. علاوه بر این، برای انتقال محصولات استخراج شده از کشورهای آسیای مرکزی، مانند ازبکستان، به بازارهای بین المللی، از جمله مشتریان بالقوه در ایالات متحده، به زنجیره های تامین قابل اعتماد نیاز است.