بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - دیدارنیوز ـ سرویس اقتصادی: قیمت دلار در مرکز مبادله، امروز شنبه 9 فروردین 1404، تا ساعت 12:00 به 70 هزار و 824 تومان رسید.
| قیمت دلار در مرکز مبادله | 70 هزار و 824 تومان |
تاریخچه مختصر دلار در نیمه دوم سده 18 میلادی، پول انگلیس که واحدش در آن زمان یرهل بود به عنوان ابزار داد و ستد در بین مهاجرین انگلیسی در آمریکای شمالی رایج بود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
با استقلال آمریکا، آمریکایی‌ها از سکه نقره اسپانیایی که در مکزیک رواج داشت و نامش «دلار» بود برای داد و ستد استفاده کردند و در سال 1785، کنگره ایالات متحده آمریکا «دلار» را به عنوان یکای پول این کشور در نظر گرفت. در برتون وودز، که کمیسیونی بود که در نئوهمشایر آمریکا و بعد از جنگ جهانی دوم تشکیل شد، برای ایجاد پول پرقدرت مورد قبول جهانیان، کشورهای کانادا و آمریکا و اروپای غربی و استرالیا و چند کشور دیگر دلار را انتخاب کردند تا اینکه نظمی به گردش پولی جهان بدهند. در این کنفرانس قرار شد که دلار را به عنوان پول پرقدرت و برتر جهانی انتخاب کنند و هر انس طلا برابر با سی و پنج دلار آمریکا باشد. این‌طور کشور‌ها می‌توانستند سی و پنج دلار بدهند و یک انس طلا بگیرند. با این تفاسیر آمریکا مجبور شد تا دلار‌های بیشتری را چاپ کند چرا که از اواخر دهه شصت، ذخیره دلاری کشور‌ها زیاد شده بود و آنها به فدرال رزرو رجوع می‌کردند تا دلارشان را چنج کنند. فدرال رزرو دلار کم آورد. در سال 1971 بود که نیکسون به شکل یک‌طرفه از برتون وودز خارج شد و اینگونه دلار به جمع پول‌های بی‌پشتوانه یا همان ارز‌های فیات پیوست.
در حال حاضر به غیر از ایالات متحده آمریکا، 27 کشور دیگر نیز دلار آمریکا را به عنوان واحد پول خود انتخاب کرده‌اند. از جمله این کشور‌ها می‌توان به زیمبابوه، پرتوریکو، جامائیکا و... اشاره کرد.
در ایران ارز به مفهوم واحد پول سایر کشور‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین و پرکاربردترین ارز‌ها در بازار ایران دلار آمریکا، یورو، یوآن چین، درهم امارات، لیر ترکیه است. این ارز‌ها بخش عمده داده و ستد بازار ارز ایران را به خود اختصاص داده‌اند.
دلار در ایام کرونا فارغ از نوسانات جهانی قیمت USD، نوسانات قیمت دلار در ایران از آغاز سال 99 تا به امروز بسیار بوده است. سیاست‌های اقتصادی، فعل و انفعالات بین‌المللی و اپیدمی کرونا از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر نوسانات قیمت دلار در ایران بوده است. این نواسانات به گونه‌ای است که در آغاز سال 1399، قیمت دلار 16 هزار تومان بود و با گذشت هفت ماه از آن زمان و رسیدن به مهر سال 1399، قیمت دلار تا 32 هزار تومان نیز بالا رفت.
در این بین جو روانی ناشی از انتخابات آمریکا نیز در بالا رفتن قیمت دلار مؤثر بود، هرچند اقداماتی از جمله برداشتن سقف قیمت دلار در سامانه نیما و آزاد شدن فروش ارز پتروشیمی‌ها در صرافی‌های رسمی نیز برای کنترل قیمت دلار صورت گرفت.
قیمت حقیقی دلار در نرخ حقیقی دلار ما می‌توانیم کالا‌ها و یا خدمات یک کشور را با خدمات و کالا‌های یک کشور دیگر تبادل کنیم. نرخ حقیقی دلار را می‌توانیم از راه فرمولی ساده بدست بیاوریم؛ نرخ اسمی دلار را در قیمت داخلی محصول ضرب و جواب را تقسیم بر قیمت خارجی آن محصول می‌کنیم و نرخ حقیقی دلار برای یک محصول مورد نظر را در می‌یابیم.
از آنجاییکه نرخ حقیقی دلار در ترسیم الگوی تجارت و میزان واردات و صادرات هر کشوری مؤثر است از اهمیتی ویژه‌ای برخوردار است در نتیجه نرخ واقعی دلار از شاخص برابری قدرت خرید دلار امریکا به ریال ایران به دست می‌آید.
قیمت دلار دولتی یا مبادله‌ای قیمت دلار دولتی یا مبادله‌ای از سمت دولت و در جایی به اسم مرکز مبادلات ارزی تعیین می‌شود. این نوع ارز در مقابل مفهومی به اسم قیمت دلار آزاد قرار می‌گیرد. دلیل تفاوت ارز دولتی با آزاد در این است که ارز مبادله‌ای یا دولتی از طرف دولت مشخص می‌شود، اما ارز ازاد در بازار و با توجه به عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی کشور نرخ گذاری می‌شود.
در نظامی که نرخ ارز چند نرخی است معمولا آن نرخی که پایین‌ترین نرخ موجود باشد نرخ ارز دولتی نامیده می‌شود. باید توجه داشت که ارز دولتی تمام کالا‌ها را در بر نمی‌گیرد و تنها برای واردات از کشورهای خاص پرداخت می‌گردد و همچنین بانک طرف قرارداد 35 درصد از میزان ارائه را وثیقه نگه می‌دارد.
در بازار امروز: قیمت سکه و قیمت طلا
قیمت دلار در صرافی ملی بانک ملی ایران با سرمایه گذاری و کسب مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال 1383 بصورت شرکت سهامی خاص صرافی ملی را تاسیس کرد و بر خلاف اعمال محدودیت‌های جامعه جهانی، نقش مهمی را در انتقال مبالغ ارزی و ساخت و متعادل کردن بازار ارز ایفا نموده است.
شرکت صرافی ملی ایران با استفاده از علم و دانش و به کارگیری مدیران با تجربه و کارشناسان ورزیده ارزی و بانکی روابط سازنده با واحد‌های خارج از کشور بانک ملی و بستن قرارداد با کارگزاران معتبر و خوش نام و با استفاده از تجهیزات به روز، ریسک معامله حواله‌های ارزی و نقدی (اسکناس و پول) را به کمترین سطح ممکن رسانده است.
قیمت دلار نیمایی در تاریخ اردیبهشت ماه سال 1397 بانک مرکزی با ارئه طرحی به نام سامانه نیمایی در راستای بهبود بازار ارز و واردات کالا را رونمایی کرد. سامانه نیمایی شامل یک نظام یکپارچه در معاملات ارزی است. این سامانه در راستای فراهم کردن ارز و آسان نمودن تامین ارز برای واردات کالا و ساخن یک فضای مطمئن معاملات برای خریداران و فروشندگان کالا و ارز به وجود امده است.
ساز و کار سامانه نیمایی به این صورت است که خریدار می‌تواند در یک محیط متحد درخواست خرید ارز خود را به فروشندگان بدهد و همچنین فروشندگان به تقاضای افراد و خریداران دسترسی دارد و فروشنده‌ای که بخواهد خدمات ارائه دهد می‌تواند در یک محیط سالم رقابتی خدمات خود را در دسترس خریداران قرار دهد و پیشنهاد خرید ارز خریداران را پاسخگو باشد. به عبارت ساده تر، سامانه ارز نیمایی فضای آنلاین برای تبادل ارز است که در اختیار خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرد.
قیمت دلار سنا سنا در اصل سایتی است که بانک مرکزی در راستای ارائه میانگین قیمت دلار در صرافی‌ها به راه انداخته است. همچنین در این سایت نرخ‌های روز ارز به صورت ساعتی گزارش می‌شود. همچنین با هدف آسان کردن سفر به عتبات عالیات، زائران می‌توانند از طریق همین سامانه سنا ارز زائران اربعین دریافت کنند. کارکرد سامانه سنا، ارزیابی و نظارت بر ارز و مبادلات ارزی است که از سال 90 راه اندازی شده است و صرافی‌ها موظف به ثبت معاملات روزانه ارزی خود در این سامانه هستند.
قیمت دلار فردایی در این جا منظور دلاری است که شما امروز در بازار خرید و فروش می‌کنید، اما فردای روز خرید خود آن را دریافت می‌نمایید. در این قیمت گذاری که بر اساس پیش بینی‌های فعالان اقتصادی در بازار غیر رسمی انجام می‌شود ممکن است بالا رود یا پایین بیاید و همچنین تابع تمام اتفاقات و نوسانات مختلف است. پس به طور دقیق نمی‌توان از گران بودن یا ارزن‌تر بودن دلار فردایی صحبت کرد.
قیمت دلار سبزه میدان و افشار دلار تهران: مفهوم این قیمت دلاری است که در تهران خرید و فروش می‌شود؛ و دلار تهران به چندین بخش من جمله سبزه میدان، پاساژ افشار و خیابان منوچهری دسته بندی می‌شود. به طور مثال اگر شما در سبزه میدان دلار معامله کنید قیمت آن ممکن است متفاوت باشد با وقتی که از چهارراه استانبول اقدام به خرید و فروش دلار می‌کنید. در این بین هم ممکن است برخی شایعات هم روی قیمت دلار در مکان‌های مختلف اثر بگذارد. به طور مثال اینکه می‌گویند دلار تقلبی در اسکناس‌های قدیمی چاپ بیشتر یافت می‌شود بنابراین باید اسکناس‌های با تاریخ قدیمی ارزان‌تر معامله شوند یا دلار‌هایی که خطی آبی دارند گران‌تر است، این شایعات معمولا اساس و پایه واقعی ندارند و صرفا در جهت سود و منفعت به وجود می‌آید.
دلار آبی و دلار سبز چیست و چه تفاوت‌هایی دارند؟ آنچه در بازار داخلی، به عنوان دلار سبز شناخته می‌شود در واقع اسکناس‌های دلاری چاپ شده تا پیش از سال 2004 است که رنگ غالب در طراحی و شکل ظاهری آنها، سبز بوده است و منظور از دلار آبی نیز دلار‌های چاپ شده پس از این تاریخ است که رنگ اصلی مورد استفاده در طراحی آنها آبی است لذا عناوین ابی و سبز، به رنگ دوره‌های مختلف چاپ دلار دلالت می‌کنند.
نخستین ریشه‌های شکل گیری و پیدایش دلار به قرن 17 میلادی برمی گردد. از آن تاریخ تا به امروز، اسکناس‌های دلار تغییرات بسیاری به خود دیده اند و در چندین دوره دستخوش تفاوت‌های گسترده در طراحی، شمایل و حتی علایم و مشخصات امنیتی شده اند. اولین سری نسل جدید اسکناس‌های دلار در سال 1914 به چاپ رسیدند و در پی آن در 4 دوره زمانی، طراحی آنها دچار تغییرات وسیعی شد به گونه‌ای که اسکناس‌های چاپ شده در هر یک از این دوره ها، تفاوت محرزی با سایر ادوار داشته و به راحتی قابل تفکیک می‌باشند.
دلار‌های سبز / سری اسکناس‌های عرضه شده در سال‌های 1996 – 2003
دلار آبی / سری اسکناس‌های عرضه شده در سال‌های 2004 تا حال حاضر
بنا بر اعلام بانک مرکزی آمریکا، کلیه اسکناس‌های دلار فارغ از سال چاپ و انتشار آنها دارای ارزشی برابر با رقم مندرج روی اسکناس مربوطه می‌باشند و هیچ تفاوتی از نظر ارزش و اعتبار بین آنها وجود ندارد لذا اسکناس فرضا 100 دلاری آبی رنگ نسبت به 100 دلاری سبز رنگ هیچ نوع مزیت و اولویتی نداشته و هر دو دارای ارزش واحدند.
در بازار داخلی عموما تمایل و رغبت مشتریان به دلار آبی بیشتر است و در مصارف مرسوم نیز اغلب دلار آبی پذیرفته می‌شود بر اساس همین مسئله، صرافی‌ها نیز هنگام خرید، دلار سبز را با قیمت کمتری (بین 5 تا 20 تومان) پایین‌تر از دلار آبی خریداری می‌کنند.
این پدیده‌ای است که در برخی از کشورهای دیگر نیز مشاهده شده و ریشه آن به احتمال بیشتر وجود دلار‌های تقلبی به رنگ سبز برمی گردد. دلار سبز به جهت سال‌های طولانی‌تر عرضه و انتشارش، بیشتر در معرض خطر تکثیر تقلبی قرار داشته است همچنین باید این نکته را نیز مد نظر قرار داد که تمهیدات امنیتی کامل‌تر و دقیق تری در دلار‌های آبی تعبیه شده که احتمال جعل آنها را به میزان زیادی کاهش می‌دهد.