ایرانیان جهان - صنایع دستی ایران، با تمام تاریخ و اصالتش، در دوران تغییرات سریع اقتصادی و فرهنگی با چالشی جدی روبه‌روست؛ آیا نسل جوان که به دنبال فرصت‌های سریع‌تر و پردرآمدتر است، می‌تواند همچنان به این هنرهای ارزشمند توجه کند؟
به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای امروز که سرعت تغییرات از هر زمان دیگری بیشتر شده و فضاهای جدیدی برای کسب و کار و هنر فراهم آمده، صنایع دستی ایرانی با تمامی زیبایی و اصالت خود در میانه یک دگرگونی بزرگ قرار گرفته است؛ در حالی که این هنرهای بی‌نظیر همچنان نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی ایران هستند، اما در سایه مشکلات اقتصادی و تغییرات در ذائقه نسل جدید، با چالشی جدی روبرو شده‌اند.
آیا در این دوران پر از تحولات، هنوز می‌توان به صنایع دستی ایران و جذابیت‌های آن برای جوانان امید بست؟ پاسخ به این سوال می‌تواند در عین حال که در دل نگرانی‌ها نهفته است، فرصتی برای بازآفرینی و احیای این هنرهای ناب نیز باشد. این تحولات گاهاً به سوی معضل حرکت می‌کنند به طوری که امروزه شاهد هستیم استقبال از صنایع دستی کاهش یافته و جوانان که آینده سازان این کشور و مرز و بوم هستند به دنبال کارهایی با درآمد بالااند و دیگر صرف علاقه موجب حضور و استقبال آنها از کاری نمی‌شود.
همین فرایند موجب شده است که هنر حوزه صنایع دستی در شرایط ویژه قرار بگیرد و ما را به این فکر بیندازد که آیا آموزش صنایع دستی به نسل جدید فرصت است یا ضرورت؟ در همین راستا به گفت‌وگو با دو تن از هنرمندان صنایع دستی پرداختیم که در ادامه آن را می‌خوانیم:
خلاقیت و نوآوری در صنایع دستی ایران مجید فخاری هنرمند قلمزنی با بیان اینکه آموزش صنایع دستی به نسل جدید هم فرصت است و هم ضرورت اظهار می‌کند: امروزه صنایع دستی ما بخاطر شرایط اقتصادی محجور و محجورتر می‌شود و به همین دلیل شاهد هستیم که این حوزه از طرف جوانان خیلی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد؛ در همین راستا باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که مشکلات برطرف شوند.
وی ادامه می‌دهد: در راستای بهبود شرایط باید یکسری حمایت‌ها در امر آموزش و جریانات شناخت مسائل صنایع دستی به ویژه نقوش و… صورت گیرد؛ چراکه امروز حمایت و استقبالی از جریان صنایع دستی ما وجود ندارد و حتی چیزی هم که در بازار می‌بینیم، حالت هنری خود را ندارد و از اصل خود خارج شده و به همین دلیل است که جریانات اقتصادی روی آن اثر گذاشته است.
هنرمند قلمزنی تصریح می‌کند: جوانانی که به هنر علاقه‌مند هستند به سمت آن می‌آیند اما شرایطی چون عدم حمایت و مواردی این چنینی باعث می‌شود که آن دلگرمی موجود هم از جوانان گرفته شود.
وی می‌افزاید: حدود 15 الی 16 سال است که در زمینه قلمزنی فعالیت می‌کنم و سعی کرده‌ام که نقش و نگارها و طرح‌های اصیل ایرانی را اجرا کنم؛ اما چیزی که بوده، طی این سال‌ها ما اصلاً یک حمایت کوچکی هم ندیدیم! طی این سال‌ها خودمان بودیم و خودمان و داشتیم فعالیت می‌کردیم و همین‌هاست که دلگرمی را از جوانان می‌گیرد.
فخاری با اشاره به اینکه در عرصه صنایع دستی و هنر جوانانی داریم که مستعد فعالیت هستند اما باید برنامه حمایتی برای آن‌ها داشته باشیم، می‌گوید: حضور جوانان در این عرصه موجب افزایش خلاقیت، نوآوری و پویایی می‌شود که همین‌ها می‌تواند اثر خوب و مؤثری بر هنر و صنایع داشته باشد. جوانان انرژی و روحیه بالایی دارند و نمی‌خواهند طرح و فرم تکراری را اجرا کنند و اینجاست که خلاقیت و نوآوری اثر خود را در صنایع دستی ایران می‌گذارد.

امروزه جوانان می‌خواهند یک شبه پولدار شوند همچنین در ادامه رضا ناطق‌پور هنرمند خاتم‌کاری اظهار می‌کند: بنظر آموزش صنایع دستی به نسل جوان یک فرصت است چراکه امروزه این نسل با استفاده از فضای مجازی می‌توانند دوره‌های هنری و صنایع دستی را بدون حضور در کارگاه آموزش ببینند.
وی ادامه می‌دهد: کار و فروش حوزه صنایع دستی وابسته به توریست است، اما اکنون در ایران بخاطر شرایط اقتصادی خرید مایحتاج زندگی مهم‌تر از خرید صنایع دستی است و همین موجب شده نسل جدید و حتی قدیمی‌های آن در این حوزه ماندگار و پای در آن نگذارند.
هنرمند خاتم‌کاری تصریح می‌کند: امروزه جوانان می‌خواهند یک شبه پولدار شوند همچنین عشق و علاقه آن‌چنانی به هنر به عنوان منبع کسب درآمد ندارد و دنبال کار هنری نیستند.
وی می‌افزاید: اگر توریست و جذب آن باشد، مردم ترغیب می‌شوند که برای آموزش صنایع دستی وقت بگذارند، یاد بگیرند و حتی به دیگران هم یاد بدهند.
ناطق می‌گوید: آموزش رشته هنر مخصوصاً رشته صنایع دستی از جمله قلمکاری، خاتم‌کاری و مواردی از این دست می‌تواند کمک کننده باشد اما این‌ها در حد پاس شدن و گرفتن مدرک است و باید عشق و علاقه در این میان باشد.
وی با بیان اینکه هرکجا درآمد باشد جوانان به آنجا کشش پیدا می‌کنند، اظهار می‌کند: در گذشته، تابستان‌ها کودکان و جوانان برای آموزش و یادگیری صنایع دستی به کارگاه‌ها می‌آمدند اما امروزه حتی از دبیرستان‌ها و مدارس هیچ هنرجویی نمی‌آید. در قدیم این آموزش‌ها برای مؤسسات، مدارس و موارد این چنینی به صورت رایگان برگزار می‌شد اما امروزه افراد حتی علاقه‌ای نشان نمی‌دهند.
هنرمند خاتم‌کاری ادامه می‌دهد: برای ترغیب جوانان به این حوزه، به عنوان مثال صدا و سیما می‌تواند برنامه‌ای آموزشی را با حضور استادان و پیشکسوتان صنایع دستی تولید و پخش کند تا جوانان مراحل را ببینند، جذب شوند و رویکرد مؤثری رقم بخورد.

به گزارش ایمنا، آموزش صنایع دستی به نسل جوان، نه تنها یک ضرورت بلکه یک فرصت طلایی برای احیای این هنر اصیل و حفظ هویت فرهنگی کشور است.
اگرچه مشکلات اقتصادی و نبود حمایت‌های لازم باعث کاهش استقبال از این حوزه شده، اما با بهره‌گیری از ظرفیت‌های نوین، همچون فضای مجازی و توجه به روحیه خلاق و نوآور جوانان، می‌توان امید به بازگشت رونق به صنایع دستی را زنده کرد. برای تحقق این هدف، ایجاد شرایط حمایتی، جذب گردشگر و تبلیغات درست می‌تواند راهگشا باشد. در این مسیر، تنها با درک صحیح از نیازهای نسل جدید و معرفی ارزش‌های هنری به آن‌ها، می‌توان آینده‌ای روشن برای صنایع دستی ایران رقم زد.
کد خبر 848861