بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - یک مقام آمریکایی به آکسیوس گفت: «پس از تبادل نامه‌ها، اکنون در حال بررسی گام‌های بعدی برای آغاز گفت‌و‌گو‌ها و اعتمادسازی با ایرانیان هستیم.»
، «لورا روزن» خبرنگار آمریکایی و شناخته شده در سایت دیپلماتیک در مقاله‌ای به بررسی مبادلات ایران و آمریکا بعد از ارسال نامه ترامپ به آیت الله خامنه‌ای پرداخته که در ادامه آمده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
«استیو ویتکوف»، فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، ابتدا به توییت دیپلمات ایرانی واکنش مثبتی نشان داد، اما بعداً آن را حذف کرد. این تبادل نظر پس از رد و بدل شدن نامه‌هایی بین ترامپ و ایران صورت گرفت.
حتی در حالی که پنتاگون اعلام کرد که یک گروه ضربتی دوم ناو هواپیمابر به منطقه خاورمیانه اعزام خواهد شد، دولت ترامپ نشانه‌هایی از تمایل به دنبال کردن دیپلماسی با ایران نشان داد.
استیو ویتکوف، فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، روز چهارشنبه ظاهراً به توییت وزیر خارجه ایران که تأکید کرده بود ایران هرگز به دنبال توسعه سلاح هسته‌ای نخواهد بود، واکنش نشان داد.
«ایران تأیید می‌کند که تحت هیچ شرایطی هرگز به دنبال دستیابی، توسعه یا تولید هیچ‌گونه سلاح هسته‌ای نخواهد بود.» این توییتی بود که سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز سه‌شنبه منتشر کرد.
حساب شخصی توییتر استیو ویتکوف عصر چهارشنبه به توییت عراقچی با نوشتن عبارت «عالی» پاسخ داد، اما این پست حدود یک ساعت بعد حذف شد حساب شخصی توییتر استیو ویتکوف عصر چهارشنبه به توییت عراقچی با نوشتن عبارت «عالی» پاسخ داد، اما این پست حدود یک ساعت بعد حذف شد.
سپس یک مقام آمریکایی به یکی از خبرنگاران گفت که ویتکوف این توییت را ننوشته است. این مقام آمریکایی اظهار داشت: «این توییت از طرف او نبود. به همین دلیل حذف شد.»
اظهارنظر این مقام مشخص نکرد که آیا این توییت توسط فرد دیگری که به حساب شخصی ویتکوف دسترسی دارد نوشته شده یا اینکه قصد داشته تلویحاً ادعا کند که حساب او هک شده است.
با این حال، برخی معتقد بودند که احتمالاً خود ویتکوف این توییت را نوشته است، اما او یا دیگر مقامات دولت ترامپ بعداً تصمیم گرفتند آن را حذف کنند، شاید به این دلیل که نگران بودند توجه ناخواسته‌ای را جلب کند، از جمله از سوی مخالفان این تلاش دیپلماتیک.
یک کارشناس امنیت ملی که قبل از حذف شدن توییت آن را دیده بود، گفت که پس از انتشار این پیام با برخی از منابع دولتی در تماس بوده و از آنها پرسیده است که آیا این نشانه‌ای از تمایل آمریکا برای دنبال کردن دیپلماسی با ایران است.
او افزود که مدت کوتاهی پس از مطرح شدن این پرسش‌ها، توییت حذف شد. او گفت که تردید چندانی ندارد که ویتکوف شخصاً این توییت را منتشر کرده است.
این کارشناس اظهار داشت: «هیچ شکی ندارم که این اتفاق افتاد. اما اینکه چرا او آن را حذف کرد، فقط می‌توانم حدس بزنم.»
تبادل نامه میان ترامپ و ایران
ایران هفته گذشته به‌طور رسمی به نامه ترامپ خطاب به رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای، پاسخ داد و در تاریخ 27 مارس از طریق عمانی‌ها پاسخ خود را ارسال کرد.
نامه ترامپ به آیت‌الله خامنه‌ای پیش‌تر در تاریخ 12 مارس توسط دیپلمات اماراتی، انور قرقاش، به ایران تحویل داده شده بود.
نه نامه ترامپ و نه پاسخ ایران تاکنون به‌صورت عمومی منتشر نشده‌اند. بااین‌حال، مقامات ایرانی اشاره کرده‌اند که پاسخ آنها شامل تمایل ایران به مذاکره غیرمستقیم درباره مسئله هسته‌ای با ایالات متحده، با میانجی‌گری عمان، بوده است نه نامه ترامپ و نه پاسخ ایران تاکنون به‌صورت عمومی منتشر نشده‌اند. بااین‌حال، مقامات ایرانی اشاره کرده‌اند که پاسخ آنها شامل تمایل ایران به مذاکره غیرمستقیم درباره مسئله هسته‌ای با ایالات متحده، با میانجی‌گری عمان، بوده است. آنها تأکید کرده‌اند که ایران تحت تهدید نیروی نظامی یا فشار حداکثری اقتصادی وارد مذاکرات مستقیم با آمریکا نخواهد شد.
«آینده مذاکرات به رفتار آمریکا بستگی دارد»
رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، روز یکشنبه اظهار داشت: «آن‌ها پاسخ ما را دریافت کرده‌اند... که مذاکرات مستقیم را رد می‌کند، اما مذاکرات غیرمستقیم را یک گزینه می‌داند. ایران هرگز از مذاکره فرار نکرده است، اما نقض تعهدات از سوی آمریکا مشکلاتی ایجاد کرده است. ما باید اعتماد را بازسازی کنیم.»
علی شمخانی، مشاور سابق امنیت ملی ایران و مشاور رهبر معظم انقلاب، گفت که پاسخ ایران به نامه ترامپ «خویشتندارانه» بوده و «نشان‌دهنده آمادگی برای مذاکرات غیرمستقیم» است. شمخانی و سایر مقامات ایرانی به این موضوع اشاره کردند که اگر واشنگتن برخی اقدامات اعتمادساز نامشخص را انجام دهد، ایران ممکن است برای مذاکرات مستقیم آماده شود.
شمخانی گفت: «اگر مذاکرات بر پایه‌ای برابر باشد، ایران آماده خواهد بود که گام‌های بعدی را در مذاکرات بردارد.»
یک مقام آمریکایی امروز پیشنهاد کرد که واشنگتن در حال بررسی گام‌های بعدی برای ایجاد اعتماد با ایرانیان است.
این مقام آمریکایی به آکسیوس گفت: «پس از تبادل نامه‌ها، اکنون در حال بررسی گام‌های بعدی برای آغاز گفت‌و‌گو‌ها و اعتمادسازی با ایرانیان هستیم.»
دیپلماسی توییتری
توییت عراقچی در روز سه‌شنبه که تأکید می‌کرد ایران هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نخواهد بود، «در واقع تأییدی بسیار قوی بود که اگر هدف عدم دستیابی به سلاح هسته‌ای باشد، این هدفی است که هم ایران و هم آمریکا می‌توانند بر سر آن توافق کنند و همین امر می‌تواند مبنایی برای مذاکره باشد.» تریتا پارسی، معاون اجرایی مؤسسه کوئینسی، این موضوع را مطرح کرد.
عراقچی در ادامه توییت خود در اول آوریل نوشت: «تعامل دیپلماتیک در گذشته موفق بوده و همچنان می‌تواند موفق باشد. اما باید برای همه روشن باشد که... چیزی به نام گزینه نظامی وجود ندارد، چه برسد به راه‌حل نظامی.»
در پاسخ به اظهارات مقامات ایرانی و آمریکایی درباره بررسی گام‌های احتمالی اعتمادسازی که می‌تواند زمینه را برای مذاکرات مستقیم فراهم کند، تریتا پارسی ابراز نگرانی کرد که این روند ممکن است زمان‌بر باشد، در حالی که فرایند دیپلماتیک زمان زیادی در اختیار ندارد در پاسخ به اظهارات مقامات ایرانی و آمریکایی درباره بررسی گام‌های احتمالی اعتمادسازی که می‌تواند زمینه را برای مذاکرات مستقیم فراهم کند، تریتا پارسی ابراز نگرانی کرد که این روند ممکن است زمان‌بر باشد، در حالی که فرایند دیپلماتیک زمان زیادی در اختیار ندارد.
پارسی گفت: «زمان زیادی باقی نمانده است. آنها باید به‌سرعت به یک توافق بر سر چارچوب برسند.»
او افزود: «تنها اقدام اعتمادسازی که واقعاً می‌تواند برای هر دو طرف مؤثر باشد، شفاف‌سازی درباره این است که چه مسائلی روی میز مذاکره قرار دارد و چه مسائلی خارج از آن هستند. اگر بتوانند بر سر این موضوع توافق کنند و مشخص کنند که چه مطالباتی خارج از چارچوب مذاکره است، احتمال دستیابی به یک توافق را خواهند داشت.»
«ویتکاف» و علاقه‌مندی به دیپلماسی با ایران
در مذاکرات بین اعضای تیم‌های امنیت ملی دولت‌های ترامپ و بایدن در زمان انتقال قدرت ریاست‌جمهوری ایالات متحده در اوایل سال جاری، فرستاده تعیین‌شده ترامپ برای خاورمیانه، استیو ویتکاف، سوالاتی پرسید که نشان‌دهنده علاقه‌مندی او به پیگیری دیپلماسی با ایران بود. یک فرد مطلع که خواست نامش فاش نشود، هفته گذشته به این موضوع اشاره کرد. این فرد گفت که اگر این موضوع به ویتکاف بستگی داشت، او ممکن بود حتی به تهران برود.
او گفت: «فکر می‌کنم آنها قصد دارند شانس خود را برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای با ایران امتحان کنند.» این فرد به دولت ترامپ اشاره کرد و افزود: «و فکر می‌کنم می‌توانید ببینید که استیو ویتکاف واقعاً به تهران می‌رود.»
این فرد اشاره کرد که دو عامل اصلی محدودکننده هر گونه تلاش برای دیپلماسی شتاب‌زده آمریکا و ایران، نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، و برخی جریانات تندرو در ایران خواهند بود.
نخست‌وزیر اسرائیل نمی‌خواهد شاهد یک توافق هسته‌ای طولانی‌تر و قوی‌تر با ایران باشد. همچنین، دولت ترامپ تحت فشار لابی سنگین دولت اسرائیل برای اقدام نظامی علیه ایران قرار خواهد گرفت، همان‌طور که دولت بایدن در اواخر دوره‌اش چنین فشار‌هایی را تجربه کرد او گفت که نخست‌وزیر اسرائیل نمی‌خواهد شاهد یک توافق هسته‌ای طولانی‌تر و قوی‌تر با ایران باشد. همچنین، دولت ترامپ تحت فشار لابی سنگین دولت اسرائیل برای اقدام نظامی علیه ایران قرار خواهد گرفت، همان‌طور که دولت بایدن در اواخر دوره‌اش چنین فشار‌هایی را تجربه کرد.
جامعه اطلاعاتی ایالات متحده در ارزیابی خود در ماه گذشته اعلام کرد که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. اما افزود که در ایران بحث‌های عمومی بیشتری درباره این موضوع مطرح شده است، از جمله اینکه برخی از نمایندگان منطقه‌ای ایران مانند حزب‌الله لبنان در سال گذشته به شدت در عملیات‌های نظامی اسرائیل بعد از 7 اکتبر 2023 توسط حماس در اسرائیل تضعیف شده‌اند.
جامعه اطلاعاتی ایالات متحده در ارزیابی تهدیدات جهانی سالانه خود که در مارس منتشر شد، نوشت: «ما همچنان ارزیابی می‌کنیم که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست و اینکه (آیت الله) خامنه‌ای برنامه سلاح‌های هسته‌ای که در سال 2003 متوقف کرده بود را دوباره ایجاد نکرده است، هرچند احتمالاً فشار‌هایی برای این کار بر او وارد شده است.»
ارزیابی اطلاعاتی ایالات متحده ادامه داد: «در سال گذشته، تابویی که بیش از چند دهه درباره بحث درباره سلاح‌های هسته‌ای در عموم وجود داشت، کاهش یافته است و این امر حامیان سلاح‌های هسته‌ای را در دستگاه تصمیم‌گیری ایران جسور کرده است.»