بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - تین نیوز |
در حالی که جهان به سمت کاهش آلودگی و استفاده از انرژی های پاک پیش می رود، اتوبوس های برقی به یکی از ستون های اصلی حمل ونقل عمومی سبز تبدیل شده اند. این اتوبوس ها نه تنها آلودگی هوا را کم می کنند، بلکه با کاهش سر و صدا و هزینه های سوخت، کیفیت زندگی در شهرها را بهبود می بخشند.
به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، جهان امروز بیش از هر زمان دیگری به راه حل هایی برای کاهش آلودگی هوا، مقابله با تغییرات اقلیمی و بهبود کیفیت زندگی در شهرها نیاز دارد.
در این میان، اتوبوس های برقی به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای حمل ونقل عمومی سبز، نقش کلیدی ایفا می کنند. این اتوبوس ها نه تنها گازهای گلخانه ای را کاهش می دهند، بلکه با کم کردن سر و صدا و هزینه های سوخت، زندگی شهری را دلپذیرتر می کنند. در همین راستا، برخی کشورها با برنامه ریزی دقیق، سرمایه گذاری هدفمند و حمایت مردمی، در این زمینه به موفقیت های بزرگی دست یافته اند و الگویی برای دیگر نقاط جهان شده اند. در این گزارش، به بررسی تجربه کشورهای پیشرو مانند چین، فرانسه، هلند، نروژ و حتی یک نمونه جالب از ایسلند می پردازیم. هدف ما این است که با زبانی ساده و قابل فهم، نشان دهیم چگونه این کشورها توانسته اند حمل ونقل عمومی را سبز کنند و چه درس هایی برای ایران و جهان دارند.
وضعیت کنونی حمل ونقل عمومی سبز در جهان تا سال 2025، استفاده از اتوبوس های برقی در بسیاری از کشورها به یک روند اصلی تبدیل شده است. این تغییر نه فقط به خاطر مسائل زیست محیطی، بلکه به دلیل پیشرفت فناوری باتری ها، کاهش هزینه های تولید و فشار عمومی برای هوای پاک تر رخ داده است. کشورهایی که در این گزارش بررسی می کنیم، با ترکیب اتوبوس های برقی با سیستم های دیگر مثل مترو، تراموا و دوچرخه سواری، شبکه ای جامع از حمل ونقل سبز ساخته اند. این شبکه ها نه تنها آلودگی را کم کرده اند، بلکه باعث شده اند مردم کمتر به ماشین های شخصی وابسته باشند و شهرها قابل زندگی تر شوند.
تجربه کشورهای موفق در استفاده از اتوبوس های برقی چین: غول اتوبوس های برقی در جهان چین بدون شک رهبر بلامنازع در استفاده از اتوبوس های برقی است. تا سال 2022، این کشور بیش از 400 هزار اتوبوس برقی داشت و با توجه به سرعت رشدش، احتمالاً تا 2025 این عدد به بیش از 500 هزار رسیده است. شهر شنژن، یکی از اولین شهرهایی بود که در سال 2019 تقریباً همه اتوبوس هایش را برقی کرد و این روند را ادامه داده است. این کار باعث شده آلودگی هوا در شهرهای بزرگ چین به طور قابل توجهی کم شود و سلامت مردم بهتر شود. دولت چین با دادن یارانه های کلان به شرکت ها، تشویق تولید داخلی و ساخت هزاران ایستگاه شارژ، این موفقیت را رقم زده است. اما مشکلاتی هم هست؛ مثلاً بعضی از اتوبوس ها کیفیت پایینی دارند و زود خراب می شوند. همچنین، چون بخشی از برق چین هنوز از زغال سنگ می آید، فایده زیست محیطی این اتوبوس ها در برخی مناطق کمتر است.
فرانسه (پاریس): هدف گذاری برای شهری پاک پاریس، پایتخت فرانسه، هدف بزرگی برای خودش گذاشته: تا پایان 2025 همه اتوبوس هایش برقی شوند. تا حالا حدود 1300 اتوبوس برقی آماده شده اند و این تعداد از 400 دستگاه در سال 2021 خیلی بیشتر است. این تغییر، هوای پاریس را تمیزتر کرده و صدای آزاردهنده موتورهای دیزلی را از خیابان ها حذف کرده است. دولت فرانسه با همکاری شرکت های خصوصی مثل آلستوم و BYD، ایستگاه های شارژ زیادی ساخته و زیرساخت ها را تقویت کرده است. اما این کار هزینه زیادی دارد؛ اتوبوس های برقی حدود 30 درصد گران تر از مدل های دیزلی هستند و شبکه برق باید بتواند این همه اتوبوس را در ساعت های شلوغ شارژ کند. پاریس نشان داده که با اراده و برنامه ریزی، می شود یک شهر بزرگ را سبز کرد.
هلند (آمستردام): شهری با هوای تمیز و دوچرخه آمستردام در هلند هم هدفش این است که تا 2025 همه اتوبوس هایش بدون آلایندگی باشند. تا سال 2022، حدود نیمی از اتوبوس ها برقی بودند و حالا به نظر می رسد بیش از 90 درصد این هدف محقق شده است. مردم آمستردام از این تغییر خوشحال اند چون هم هوا تمیزتر شده و هم سر و صدا کمتر. دولت هلند با سرمایه گذاری روی ایستگاه های شارژ و هماهنگی با شرکت های اتوبوس رانی، این کار را پیش برده است. چالش اصلی اینجاست که برق هلند هنوز کاملاً سبز نیست و بخشی از آن از سوخت های فسیلی می آید. با این حال، آمستردام با مسیرهای دوچرخه سواری معروفش، این اتوبوس ها را به بخشی از یک سیستم بزرگ تر تبدیل کرده است.
نروژ: حمل ونقل سبز با برق پاک نروژ، کشوری که برای خودروهای برقی اش شناخته شده، در اتوبوس های برقی هم موفق است. تا 2025، حدود 70 درصد اتوبوس های جدید در این کشور برقی هستند و شهرهایی مثل اسلو و برگن پیشتازند. چون تقریباً 98 درصد برق نروژ از نیروگاه های آبی می آید، این اتوبوس ها واقعاً هیچ آلودگی تولید نمی کنند و ردپای کربنی شان نزدیک به صفر است. این کار آلودگی محلی را کم کرده و هزینه های نگهداری و سوخت را هم کاهش داده است. اما خرید این اتوبوس ها گران است و در مناطق روستایی، ایستگاه شارژ کافی نیست. نروژ نشان می دهد که اگر برق پاک باشد، حمل ونقل سبز خیلی مؤثرتر است.
آلمان: پیشرفت تدریجی در شهرهای بزرگ آلمان هم در این مسیر قدم برداشته و شهرهایی مثل برلین و مونیخ تا 2025 بیش از 1000 اتوبوس برقی دارند. این عدد از 100 دستگاه در 2022 خیلی بیشتر شده و نشان دهنده تلاش جدی این کشور است. شرکت های آلمانی مثل زیمنس و MAN اتوبوس های برقی تولید می کنند و این به اقتصاد کشور هم کمک کرده است. در برلین، هدف این است که تا 2025 نیمی از اتوبوس ها برقی شوند. این کار هوای شهرها را بهتر کرده، ولی سرعت پیشرفت در شهرهای مختلف فرق دارد و هماهنگی بین دولت مرکزی و محلی گاهی سخت است. آلمان با شبکه تراموا و قطارهای برقی اش، حمل ونقل عمومی را سبزتر کرده است.
یک نمونه جالب: ایسلند و شهر ریکیاویک شاید فکرش را نکنید، اما ایسلند، یک کشور کوچک، هم در این زمینه موفق بوده است. در ریکیاویک، پایتخت این کشور، تا 2025 تقریباً همه اتوبوس ها برقی یا هیبریدی هستند. ایسلند از برق زمین گرمایی استفاده می کند که هم پاک است و هم ارزان. این نشان می دهد حتی کشورهایی با جمعیت کم و منابع محدود، اگر درست برنامه ریزی کنند، می توانند حمل ونقل سبز داشته باشند و برای دیگران الگو شوند.
چطور این کشورها موفق شدند؟ موفقیت این کشورها اتفاقی نیست و چند دلیل اصلی دارد:
هدف های مشخص: مثلاً پاریس و آمستردام گفتند تا 2025 اتوبوس هایشان برقی می شود و برایش برنامه ریختند.
پول و زیرساخت: ایستگاه های شارژ زیاد و شبکه برق قوی، مثل کاری که چین و نروژ کرده اند، ضروری است.
حمایت دولت: یارانه، معافیت مالیاتی و قوانین سفت وسخت، مثل نروژ، شرکت ها و مردم را تشویق کرده است.
برق پاک: نروژ و ایسلند با برق تجدیدپذیر، تأثیر محیطی را چند برابر کرده اند.
همراهی مردم: در این کشورها، مردم خواستار هوای تمیزتر بودند و از این تغییرات حمایت کردند.
ترکیب با سیستم های دیگر: دوچرخه سواری در هلند، مترو در پاریس و قطار در آلمان، همه با هم کار می کنند تا نتیجه بهتر شود.
چالش هایی که هنوز هست با همه این موفقیت ها، مشکلاتی هم وجود دارد:
هزینه بالا: اتوبوس برقی 20 تا 30 درصد گران تر از دیزلی است و برای شهرهای فقیرتر سخت است که بخرند.
شبکه برق: شارژ همزمان این همه اتوبوس، به خصوص در ساعت های شلوغ، فشار زیادی به برق می آورد.
کیفیت: در چین، بعضی اتوبوس ها زود خراب می شوند و باید بهتر شوند.
هماهنگی: در آلمان، شهرها با هم فرق دارند و هماهنگی بینشان گاهی سخت است.
درس هایی برای ایران و دیگر کشورها این تجربه ها برای ایران هم مفید است. مثلاً:
شروع از شهرهای بزرگ: تهران که آلودگی اش هر سال بدتر می شود، می تواند با چند اتوبوس برقی شروع کند.
ساخت ایستگاه شارژ: باید زیرساخت ها را آماده کنیم تا اتوبوس ها بدون مشکل کار کنند.
استفاده از برق پاک: اگر از خورشید یا باد برق بگیریم، مثل نروژ، تأثیرش بیشتر است.
آگاهی مردم: باید به مردم بگوییم این کار چه فایده ای برای سلامتی و جیبشان دارد.
ترکیب با بقیه: دوچرخه و مترو کنار اتوبوس برقی، می تواند حمل ونقل را کامل کند.
ایران با منابع طبیعی مثل آفتاب و باد، می تواند کم کم این راه را برود و از تجربه این کشورها استفاده کند.
تا سال 2025، کشورهایی مثل چین، فرانسه، هلند، نروژ و حتی ایسلند نشان داده اند که اتوبوس های برقی و حمل ونقل عمومی سبز، راهی عملی برای آینده ای پاک تر و آرام تر است. چین با تعداد عظیم اتوبوس هایش، پاریس با هدف های بلندش، آمستردام با هماهنگی اش، نروژ با برق پاکش و ایسلند با خلاقیتش، هر کدام راهی پیدا کرده اند که جواب داده است.
این موفقیت ها به ما می گویند که با برنامه ریزی، سرمایه گذاری و همراهی مردم، هر کشوری می تواند این مسیر را برود. برای ایران، که شهرهایش از آلودگی و ترافیک رنج می برند، این یک فرصت است تا با نگاه به این الگوها، قدمی برای هوای تمیزتر و زندگی بهتر بردارد. اگر زیرساخت ها را بسازیم و مردم را همراه کنیم، می توانیم به این موج جهانی بپیوندیم و آینده ای سبزتر بسازیم.