چاپ

ایرانیان جهان - ایونا : کریدور زنگزور، این گذرگاه استراتژیک که آذربایجان را از طریق ارمنستان به نخجوان متصل می‌کند، همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین موضوعات ژئوپلیتیکی و اقتصادی در قفقاز جنوبی مطرح است. این کریدور که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روابط منطقه‌ای، معادلات قدرت و جریان‌های تجاری و انرژی داشته باشد، نگرانی‌ها و امیدهایی را در میان کشورهای منطقه، به ویژه ایران، برانگیخته است.
بحث‌های پیرامون این کریدور، ابعاد مختلفی را در بر می‌گیرد، از نگرانی‌های امنیتی و ژئوپلیتیکی گرفته تا فرصت‌های اقتصادی و تجاری و حتی مسائل هویتی و فرهنگی.
نگرانی از حذف مرز ایران و ارمنستان: یک چالش ژئوپلیتیکی جدی
3 کشتی گیر ایرانی در مسابقات نوجوانان آسیا فینالیست شدند بخوانید
یکی از اصلی‌ترین و شاید مهم‌ترین نگرانی‌های مطرح شده در خصوص کریدور زنگزور، احتمال حذف مرز ایران و ارمنستان و تأثیرات منفی آن بر منافع ایران است. برخی تحلیلگران معتقدند که این کریدور می‌تواند منجر به انزوای ژئوپلیتیکی ایران، کاهش نفوذ آن در منطقه و تضعیف موقعیت استراتژیک آن در قفقاز جنوبی شود. همچنین، نگرانی‌هایی در مورد تضعیف ارتباطات فرهنگی و تاریخی ایران با ارمنستان و افزایش نفوذ رقبای منطقه‌ای مانند ترکیه وجود دارد.
با این حال، دکتر افشار سلیمانی ، سفیر سابق ایران در آذربایجان و تحلیلگر مسائل بین‌الملل، این نگرانی‌ها را تا حدی اغراق‌آمیز می‌داند. به گفته وی، ایجاد کریدور زنگزور لزوماً به معنای حذف کامل مرز ایران و ارمنستان نیست و می‌توان با تدابیر مناسب و مذاکرات دقیق، از تأثیرات منفی آن جلوگیری کرد و حتی به توافقاتی دست یافت که منافع همه طرف‌ها را تأمین کند. وی تاکید می‌کند که ایران باید با اتخاذ یک سیاست خارجی فعال، پویا و چندجانبه‌گرا، منافع خود را در این تحولات حفظ کرده و به دنبال راهکارهای برد-برد باشد.
کاخ سفید برای ایران خط و نشان کشید بخوانید نگاه امنیتی یا اقتصادی: دو رویکرد متفاوت به یک مسئله پیچیده
بحث‌های پیرامون کریدور زنگزور، دو رویکرد متفاوت را در میان تحلیلگران و سیاستمداران برجسته کرده است. برخی، با تاکید بر نگاه امنیتی و ژئوپلیتیکی، نگران تقویت نقش ترکیه و ناتو در منطقه، تضعیف موقعیت ایران و افزایش تنش‌ها و بی‌ثباتی در قفقاز جنوبی هستند. از سوی دیگر، برخی دیگر بر فرصت‌های اقتصادی و تجاری که این کریدور می‌تواند برای منطقه فراهم کند، تاکید می‌کنند و معتقدند که این کریدور می‌تواند به توسعه تجارت، ترانزیت کالا و انرژی و افزایش همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای منطقه، از جمله ایران، کمک کند و به ایجاد یک فضای برد-برد برای همه طرف‌ها منجر شود.
دیپلماسی فعال و چندجانبه‌گرایی: کلید مدیریت تحولات
ایران متعلق به تمام ایرانیان است بخوانید
در این میان، آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، اتخاذ یک رویکرد دیپلماتیک فعال، پویا و چندجانبه‌گرا از سوی ایران است. ایران باید با تعامل سازنده با کشورهای منطقه، به دنبال ایجاد اعتماد، کاهش تنش‌ها و یافتن راهکارهایی باشد که منافع همه طرف‌ها را تأمین کند. پیشنهاد دکتر سلیمانی برای برگزاری یک نشست چندجانبه با حضور ایران، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و روسیه، می‌تواند گامی مهم در این راستا باشد و به ایجاد یک فضای گفتگو و همکاری در منطقه کمک کند.
کریدور زنگزور و آینده قفقاز جنوبی: یک چشم‌انداز پیچیده و چندبعدی
آینده کریدور زنگزور و تأثیرات آن بر منطقه، هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله روابط میان کشورهای منطقه، تحولات جهانی و تصمیمات بازیگران اصلی. با این حال، آنچه مسلم است این است که این کریدور می‌تواند به عنوان یک کاتالیزور برای تحولات ژئوپلیتیکی، اقتصادی و حتی فرهنگی در قفقاز جنوبی عمل کند. صعود دختر ایرانی، به یک‌چهارم نهایی المپیک بخوانید
ایران با اتخاذ یک رویکرد هوشمندانه، بهره‌گیری از فرصت‌های پیش رو و مدیریت چالش‌ها، می‌تواند نقش سازنده‌ای در شکل‌دهی به این آینده ایفا کند و از منافع ملی خود در این منطقه استراتژیک حفاظت کند.
جمع‌بندی:
قلعه‌نویی و ربیعی درباره فوتبال ایران گفت‌وگو کردند بخوانید
کریدور زنگزور، به عنوان یک پروژه زیرساختی مهم در قفقاز جنوبی، تأثیرات ژئوپلیتیکی و اقتصادی عمیقی در منطقه خواهد داشت. با وجود نگرانی‌های موجود، به ویژه در مورد احتمال حذف مرز ایران و ارمنستان و تضعیف موقعیت ژئوپلیتیکی ایران، این کریدور می‌تواند فرصت‌های قابل توجهی را برای ایران فراهم کند.
با اتخاذ یک رویکرد دیپلماتیک فعال، چندجانبه‌گرایی و تعامل سازنده با کشورهای منطقه، ایران می‌تواند نگرانی‌های خود را مدیریت کرده و از فرصت‌های اقتصادی و تجاری این کریدور بهره‌برداری کند. این رویکرد می‌تواند به توسعه تجارت، ترانزیت کالا و انرژی و افزایش همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای منطقه، از جمله ایران، کمک کند و در نهایت به نفع ایران و کل منطقه باشد.
در نهایت، کریدور زنگزور می‌تواند به جای یک تهدید، به یک فرصت برای ایران تبدیل شود، به شرط آنکه ایران با درایت و هوشمندی، منافع خود را در این تحولات حفظ کرده و نقش سازنده‌ای در شکل‌دهی به آینده منطقه ایفا کند.