ایرانیان جهان - اعتماد / « نه تعلل و نه شتابزدگی و تاب‌آوری ملی پویا » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته سیدعطاءالله سینایی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
بیان سیاست راهبردی فعال نه تعلل و نه شتابزدگی، پاسخ بسیار هوشمندانه‌ای به انتظارات برای شنیدن چشم‌انداز سیاست کشور در موقعیت بسیار پیچیده کنونی خاورمیانه است. این سخنان مقام معظم رهبری که مورد توجه گسترده رسانه‌ها و تحلیلگران قرار گرفته است، افق روشنی از تاب‌آوری ملی پویا در برابر چالش‌ها را ترسیم و صورتبندی جدیدی از مفاهیم کلیدی و قابل لمس را شکل داده است. همچنین این رویکرد دفاعی پرده دیگری از خطوط سیاستی کشور در دهه اخیر که با مولفه‌های راهبردی اقتصاد مقاومتی، صبر استراتژیک و نرمش قهرمانانه شناخته می‌شود را روشن کرد و سیاست دفاعی را به سطحی از موازنه مثبت در برابر امواج تحولات ارتقا داد.
این رویکرد ایجابی و فعال در طول سیاست صبر و تاب‌آوری استراتژیک قرار دارد و فاز جدید و فعال‌تری از صحنه سیاست دفاعی کشور را ترسیم می‌کند. موقعیت‌های متعارض، انتخاب‌های بسیار دشواری از بی‌تابی، هیجان‌زدگی و شتابزدگی در برابر تعلل، وادادگی و تسلیم، در رویارویی با فشارها و چالش‌های روزمره را فرا روی سیاستمداران قرار می‌دهد. اینها می‌توانند دو سر این یک فرآیند خطی باشند. اما درک سیاست به مثابه یک چرخه و بده‌بستان با شرکا و نیز رقبای سیاسی، بیانگر قرائت پیچیده، عمیق و تکامل یافته‌تری از سیاست‌ورزی مدرن است. آنچه به خوبی می‌دانیم، این است که تعلل و وادادگی و در برابر آن هیجان و شتابزدگی هر دو از آفت‌های ویرانگر سیاست‌ورزی دوراندیشانه هستند. سیاست نه تعلل و نه شتابزدگی، نه یک فضیلت اخلاقی که یک نظام عمل و عکس‌العمل فعال و چرخه‌ای را نشان می‌دهد. کنش، تحلیل شرایط، واکنش و کنش متقابل است. این نظام کنشی، نیروی محرکه سازوکارهای سیاست را تامین می‌کند.
الزامات راهبرد نه تعلل و نه شتابزدگی
![]()
تحقق راهبرد نه تعلل و نه شتابزدگی، به مثابه سیاست دفاعی، مستلزم تنظیم سیاست‌های پایین‌دستی و تمهید و تدارک اقداماتی است:
1) هوشیاری: وقتی جامعه را به مثابه یک اندام واره تحلیل می‌کنیم، در آن صورت هوشیاری در مورد جامعه در معرض تهدید شامل
دو بخش بیدار و آگاه بودن نظام حکمرانی و نظام اجتماعی است. هوشیاری یک پیش‌نیاز اولویت‌دار است.
2) هوشمندی: به معنای توانایی نظام حکمرانی و نظام اجتماعی برای درک صحیح واقعیت‌های اطراف، ارزیابی درستی و نادرستی آن و برقراری رابطه مستدل میان مصالح و منافع ملی و رخدادها و نیز داوری ملی در مورد این واقعیت‌هاست.
3) صبر و شکیبایی: امام علی (ع) فرمود: صبر کلید گشایش است. صبر در دشواری‌ها موجب گشودن راه‌ها می‌شود. بسیاری از جوامع و رهبران سیاسی توانسته‌اند با صبوری و استمرار تلاش‌ها افق‌های ملی جدیدی را به روی خود بگشایند. خویشتنداری و بردباری در برابر تحریکات و فشارهایی که به منظور آشفته کردن شرایط و به خشم آوردن نظام حکمرانی و اجتماعی هدف‌گذاری شده‌اند، بسیار با اهمیت است. مشاهده و مراقبت از این رخدادها و درک صحیح آن و اجتناب از واکنش‌های احساسی و خشمگینانه، محاسبه عواقب اقدامات و مراقبت همزمان از غلبه ترس و خشم و واگذار کردن به واکنش توام با آرامش، ضرورتی عقلانی است.
4) حسابگری: در واقع پردازش متقارن اطلاعات و ارزیابی عملکرد با توجه به دستاوردها و داده-ستانده سیستم است. این نظام داده- ستانده به ارزیابی دقیق دستاوردهای سیاست‌ها، با توجه به شاخص‌های رضایت‌مندی و آرامش و امنیت ملی و نیز آسایش و رفاه ملی می‌پردازد. ارزیابی سیاست‌ها بسیار با اهمیت‌تر از طراحی و اجرای سیاست است. ساختار حکمرانی به مثابه سیستم باید به‌طور پیوسته از عملکرد و نتایج سیاست‌های خود بازخورد بگیرد و سیاست‌های بازنگری و اقدامات را رگلاژ و باز تنظیم کند.
5) در کمین فرصت بودن: سیاستمدار نباید شتابزده عمل کند و تنها زمانی دست به کار شود که ریسک موفقیت اقدامات در پایین‌ترین حد است.
6) سناریوسازی: سیاستمداران، در جهان متغیر کنونی با احتمالات مختلفی روبه‌رو هستند. داشتن سناریوهای متعدد و متناسب و انعطاف‌پذیری می‌تواند به بیشینه‌سازی منافع ملی کمک کند. سیاست نه تعلل و نه شتابزدگی نیازمند داشتن سناریوهای متعدد، متفاوت و ای بسا متعارض است. انعطاف‌پذیری جوهره سیاست نه تعلل و نه شتابزدگی است. بنابراین برنامه‌های اقدام و راهبردهای کوتاه‌مدت نیز باید با این رویکرد برنامه‌ریزی شده و متناسب با شرایط، سناریوی‌های پاسخگویی اجرایی شوند. پرهیز از خشم و شتابزدگی و توانایی تعدیل هدف‌گذاری‌ها و متناسب‌سازی استراتژی‌ها و اقدامات حایز اهمیت بسیار است.
7) تاب‌آوری ملی پویا: بحران‌هایی از قبیل تهدید، تروریسم، جنگ، چالش‌های زیست محیطی، شوک‌های طبیعی و اقتصادی و اجتماعی موجب بهت و سردرگمی و آشفتگی اجتماعی و سیاسی و تنش‌های ملی می‌شود. واژه تاب‌آوری در گفتمان سیاسی معاصر حایز اهمیت است. تاب‌آوری ملی پیامد سازگاری ملی موفق و توانایی عمل کردن به‌طور اثربخش، در موقعیت‌های آسیب‌زا و توانایی به دست آوردن مجدد تعادل درونی و عملکردی باثبات در شوک‌ها، ناملایمات یا شکست‌هاست. تاب‌آوری ملی پویا وضعیتی است که در آن نظام حکمرانی و نظام اجتماعی، قادر باشند هنگام مواجهه با تهدیدهای مستمر یا بعد از تجربه کردن یک حادثه نامعمول و استرس‌زا، انسجام و استمرار اثربخش کارکردهای خود را حفظ کرده و نسبت به محیط‌های تهدید واکنش کارآمد بروز دهند.
http://www.ilandnews.ir/fa/News/1222827/سرمقاله-اعتماد--نه-تعلل-و-نه-شتابزدگی-و-تاب‌آوری-ملی-پویا