ایرانیان جهان - به گزارش قدس خراسان، یکی از مبادی رسمی و مرزی پرتردد کشور، مرز دوغارون است و مدیریت و ساماندهی آن به لحاظ حجم مبادلات تجاری با افغانستان و آسیای میانه اهمیت قابل توجهی دارد. در اخبار مختلف شاهد ساماندهی بیشتر مبادی مرزی در کشور هستیم؛ اما مرز دوغارون همچنان چه در بحث زیرساخت‌ها و چه در بحث مدیریت خروج و ورود بارهای ترانزیتی مشکلات زیادی دارد و نتوانسته به ساماندهی مطلوبی برسد.
نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: چشم‌انداز امسال و سال آینده کشور افزایش حجم صادرات و ترانزیت کالاست که این قاعده برای مرز دوغارون هم وجود دارد؛ اما باید گفت در نبود زیرساخت‌ها و مشکلاتی که در این مرز وجود دارد، نه تنها افزایش بیشتر حجم ترانزیت، سرنوشت مبهم دارد؛ بلکه موجب شده صاحبان کالاها به فکر مسیرهای جایگزین باشند و از راه استان‌های همجوار یا کشور دیگر کالای خود را ترانزیت کنند.
ابراهیم عطایی ادامه می‌دهد: مرز دوغارون با قدمت بیش از 100 سال، یکی از قدیمی‌ترین مرزهای کشور و نخستین مرز قدیمی با افغانستان محسوب می‌شود. در گذشته حجم بالای واردات، صادرات و ترانزیت وسیعی از این مرز داشتیم؛ اما در چند سال اخیر با وجود اینکه شاهد افزایش حمل بار ترانزیتی در این مرز بوده‌ایم، متأسفانه به دلیل توقف‌هایی که در این مرز صورت می‌گیرد، افزایش هزینه ترانزیت و صادرات کالا اتفاق می‌افتد و سبب می‌شود صاحبان کالاها هزینه زیادی در این مسیر متحمل شوند.
وی اضافه می‌کند: کامیون‌ها به ویژه در مرز دست‌کم 10 روز متوقف می‌شوند و اگر خواب کالا زیاد شود، هزینه‌های ترانزیت صادرات به نسبت افزایش پیدا می‌کند که شامل مواردی مانند حق توقف کانتینر، کمبود کامیون و از همه مهم‌تر توقف میلیاردها تومان سرمایه رانندگان در مرزها می‌شود. «طرح جامعه» که مصوبه خود سازمان پایانه‌ها در وزارت راه است تا در مرزها طرحی را به وجود بیاورند و مسائل مرزی مانند موارد تجاری و مسافری را حل کنند، معطل مانده و طبیعتاً در دوغارون بحث مدیریتی داریم.
ماهیرود و میلک؛ جایگزین دوغارون
عضو هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی نبود متولی واحد را یکی از مشکلات مرز دوغارون می‌داند و می‌گوید: مرز باید یک متولی داشته باشد که ذیل آن سازمان‌های دیگر بتوانند انجام وظیفه کنند؛ اما متأسفانه مسائل سازمانی و جزیره‌ای عمل کردن سازمان‌ها مشکلات فراوانی در دوغارون ایجاد کرده و موجب نارضایتی صاحبان کالاها شده است و حجم وسیعی از باری که از سمت دوغارون خارج می‌شد، به سمت مرز ماهیرود و میلک می‌رود. زیرساخت‌ها یکی از مشکلات است و نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد؛ اما می‌توان با مدیریت شرایط موجود، تردد در مرز را روان‌تر کرد.
عطایی راهکارهای افزایش ساعات کاری را برای روان‌تر شدن تردد در مرز بی‌تأثیر عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: به دلیل اینکه مشکل روانی تردد در مرز حل نشد، نتوانستیم اهداف خود را محقق کنیم و باید تأکید کرد اگر مدیریت مرز اصلاح شود، با همین زیرساخت‌های ضعیف می‌توان این حجم از ترانزیت و صادرات را روان کرد.
وی می‌افزاید: امکانات و زیرساخت‌ها در افغانستان ضعیف‌تر است. ضعف دیپلماسی ما با طرف افغانستانی یکی از مهم‌ترین مسائل بوده و توقف‌ها ریشه در همین ضعف دارد. دولتمردان ما نتوانستند با طرف افغانستانی شرایطی را به وجود بیاورند تا بتوانیم دست‌کم کامیون‌هایی را که در مرز متوقف می‌شوند، به داخل کشور هدایت کنیم و راننده‌های کامیون‌های ایرانی 10 تا 15 روز و گاهی تا 20 روز بدون هیچ امکاناتی در مرز متوقف می‌شوند. ما باید با طرف افغانستانی شرایطی را به وجود بیاوریم که همان امکانات داخل ایران در آنجا هم باشد و مسیر روان‌تر و رفت و آمد تسهیل شود.
سایه پر رنگ کمبود نیروی انسانی در تردد کُند
نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: یکی از کمبودهای مهم در مرز، کمبود نیروی انسانی در همه بخش‌ها به ویژه گذرنامه و ارزیابان گمرکی است و متأسفانه برخی از سازمان‌ها نیرو به اندازه کافی در مرز مستقر ندارند. فاصله میان انجام کارهای دو کامیون زیاد است و در این مدت رانندگان معطل می‌شوند و این کمبود نیرو مشهود است.
عطایی به مهم بودن مسائل فرهنگی و امنیتی در مرز افغانستان اشاره و عنوان می‌کند: ایران همسایه افغانستان است و بیشترین مسئله ما با افغانستان به همین مسئله مرزبانی و بازرسی برمی‌گردد. طبیعتاً مسائل امنیتی و فرهنگی در آنجا وجود دارد و نگاه‌ها در این مرز متفاوت است. با افزایش امکانات یا نیروی بیشتر می‌توان جلو ورود مواد مخدر و مواردی از این دست را گرفت و این مشکل را رفع کرد. ما مخالف امنیت در جامعه نیستیم؛ اما می‌توان شرایطی را به وجود آورد که با سیستم‌ها و مکانیزم‌های پیشرفته‌تر ترانزیت کالا سریع‌تر محقق شود. در مرز دستگاه ایکس‌ری وجود دارد؛ اما نتوانسته مشکلات را حل کند و بیشتر این مشکلات ناشی از انجام کارهای فیزیکی است که چالش کمبود نیرو را دارد.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: سازمان‌های مستقر در مرز مانند زنجیر به هم پیوسته‌اند. بنابراین اگر هر کدام نقصی داشته باشند، در روند کار اختلال ایجاد می‌کند. در مرز همه باید یکدل و یکصدا کار کنند تا صاحبان کالا بتوانند اعتماد لازم را بدست بیاورند، مرز روان شود، هیچ مشکلی برای صاحبان کالاها به وجود نیاید و مشکلات برطرف شود؛ اما منافع سازمانی و شخصی پر رنگ است و صدای واحد برای حل مشکلات به گوش نمی‌رسد.
