چاپ

ایرانیان جهان - این در حالی است که به نظر می‌رسد اسرائیل از حمایت کامل آمریکا نسبت به ادامه تنش با ایران مطمئن نیست و از سوی دیگر در حال محاسبه واکنش ایران به حمله احتمالی است و به همین دلیل تاکنون از واکنش نظامی به حمله موشکی ایران خودداری کرده است.«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی آخرین تحولات بین ایران و اسرائیل با دکتر یوسف مولایی، استاد دانشگاه و تحلیلگر روابط بین‌الملل گفت وگو کرده است.
مولایی در این زمینه معتقد است:« اسرائیل بیش از آنکه به فکر طراحی حمله به ایران باشد به فکر مهار و کنترل واکنش ایران است. از سوی دیگر اسرائیل برای حمله به ایران نیاز به همکاری آمریکا دارد که در شرایط کنونی این همکاری شکل نگرفته و آمریکا با حمله اسرائیل به ایران موافق نیست.نکته دیگری که وجود دارد این است که نتانیاهو به دنبال این است که با افزایش تنش با ایران شرایط مذاکرات هسته‌ای را تغییر بدهد و مسیر رسیدن به توافق را مخدوش کند. به همین دلیل نیز به دنبال افزایش تنش با ایران است تا ایران را در شرایطی قرار بدهد که کشورهای غربی تمایل کمتری برای مذاکره با ایران داشته باشند». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می‌خوانید.
*هنوز مشخص نیست که اسرائیل قرار است چه واکنشی نسبت به حمله موشکی ایران نشان بدهد. به نظر شما اسرائیل در چنین شرایطی چه تصمیمی خواهد گرفت و آیا از حمله به ایران منصرف شده است؟
اسرائیل به تنهایی درباره حمله به ایران تصمیم‌گیری نخواهد کرد و این کار قطعأ با مشورت و همکاری با آمریکا صورت خواهد گرفت. به همین دلیل نیز اسرائیل در حال بررسی گزینه‌های روی میز برای حمله به ایران است. با این وجود با توجه به واکنش قطعی و گسترده ایران به حمله احتمالی در شرایط کنونی اقدام به حمله نکرده و حتی این احتمال وجود دارد که در کوتاه مدت نیز به ایران حمله نکند.در شرایط کنونی اسرائیل با حزب‌الله و گروه‌های جبهه مقاومت درگیر است و میزان و شدت درگیری‌ها در تصمیم گیری درباره ایران تأثیرگذار است.به همین دلیل من فکر نمی‌کنم در شرایط کنونی اسرائیل حمله شدیدی علیه ایران انجام بدهد که با واکنش ایران کنترل کار از دست اسرائیل خارج شود و غیر ممکن خواهد بود.شرایط به شکلی است که نمی‌توان به صورت دقیق مشخص کرد که زمان حمله اسرائیل به ایران چه زمانی است و به همین دلیل این احتمال وجود دارد که اسرائیل در کوتاه مدت دست به خرابکاری‌های داخلی در کشور بزند که باید مراقب این خرابکاری‌ها بود و پیشگیری کرد.نتانیاهو نشان داده فرد غیر قابل پیش‌بینی‌ای است و هر لحظه ممکن است دست به اقدامی بزند که کسی انتظارش را ندارد. به همین دلیل نیز هنوز به صورت دقیق نمی‌توان عنوان کرد که اسرائیل در مقابل حمله موشکی ایران چه واکنشی،با چه گستردگی و در چه زمانی انجام خواهد داد.
*برخی گمانه‌زنی‌ها بیانگر این است که اسرائیل ممکن است زیرساخت‌های اقتصادی و انرژی ایران را هدف قرار بدهد. به چه میزان این مسأله را به واقعیت نزدیک می‌بینید؟
در جنگ و شرایط جنگی که امروز در خاورمیانه وجود دارد هر احتمالی وجود دارد. هنگامی که دو یا چند کشور با هم وارد جنگ می‌شوند معمولا تلاش می کنند زیرساخت‌های صنعتی و اقتصادی یکدیگر را مورد هدف قرار بدهند.به هر حال از بین بردن زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی یک کشور را آسیب پذیر می‌کند و شرایطی را به وجود می‌آورد که آن کشور با چالش‌های جدیدی مواجه می‌شود.بدون تردید اگر اسرائیل قصد داشته باشد چنین اقدامی انجام بدهد در مرحله نخست همه احتمالات درباره واکنش ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس تصمیم گیری می‌کند. در شرایط کنونی نیز اسرائیل در حال بررسی واکنش احتمالی ایران است و به همین دلیل از هر گونه اقدامی که آتش جنگ را بیشتر کند خودداری کرده است. اسرائیل و نتانیاهو به خوبی به این مسأله آگاهی دارند که در صورتی که به زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی ایران آسیب بزند واکنش ایران قطعی است که نسبت به دو حمله قبلی به مراتب کوبنده‌تر و گسترده تر خواهد بود. ایران نشان داده در زمینه منافع ملی هیچ ملاحظه ای با هیچ کشور و به خصوص رژیم اشغالگر ندارد و در صورتی که منافع ملی زیر سوال برود واکنش قطعی نشان خواهد داد. به همین دلیل نیز اسرائیل بیش از آنکه به فکر طراحی حمله به ایران باشد به فکر مهار و کنترل واکنش ایران است. از سوی دیگر اسرائیل برای حمله به ایران نیاز به همکاری آمریکا دارد که در شرایط کنونی این همکاری شکل نگرفته و آمریکا با حمله اسرائیل به ایران موافق نیست.نکته دیگری که وجود دارد این است که نتانیاهو به دنبال این است که با افزایش تنش با ایران شرایط مذاکرات هسته‌ای را تغییر بدهد و مسیر رسیدن به توافق را مخدوش کند. به همین دلیل نیز به دنبال افزایش تنش با ایران است تا ایران را در شرایطی قرار بدهد که کشورهای غربی تمایل کمتری برای مذاکره با ایران داشته باشند.
*به نظر می‌رسید نتانیاهو پس از حمله موشکی ایران قصد واکنش نظامی نسبت به ایران را داشت اما با عدم همراهی آمریکا مواجه شد. چرا آمریکا در شرایط کنونی ترجیح می‌دهد تنش بین ایران و اسرائیل از این حد بیشتر نشود؟
آمریکا پشتیبان و حامی اصلی اسرائیل در منطقه خاورمیانه است و در صورتی که آمریکا از اسرائیل حمایت نکند این رژیم از بین می‌رود و نمی‌تواند به تنهایی در مقابل جبهه مقاومت ایستادگی کند.نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که آمریکا به عنوان یک بازیگر بین‌المللی در معادلات خاورمیانه بیش از همه به دنبال تأمین منافع خود است و در شرایط کنونی نیز منافع آمریکا با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در این کشور ایجاب می‌کند که اسرائیل بیش از این وارد تنش با ایران نشود.نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی و با توجه به تغییر دولت در ایران، آمریکا شرایطی را می‌بیند که بتواند بر سر مسائل هسته‌ای ایران مذاکره کند و به نتیجه برسد. به همین دلیل نیز از دامن زدن به تنش بیشتر با ایران خودداری می‌کند.در واقع در شرایط کنونی منافع ملی آمریکا ایجاب می‌کند که بیشتر به دنبال مذاکره بر سر پرونده هسته‌ای ایران باشد تا اینکه تنش‌ها را افزایش بدهد.
نتانیاهو در حالی مدعی ترور هاشم صفی‌الدین جانشین سید حسن نصرالله شده که در هفته‌های اخیر اغلب فرماندهان ارشد حزب الله و رهبر آن را ترور کرده است. در چنین شرایطی آینده حزب‌الله با چه چشم‌اندازی مواجه خواهد بود؟
حزب الله لبنان سال‌هاست در جغرافیای پر تنش منطقه خاورمیانه حضور فعال داشته و یک جنبش ریشه‌دار است که با ترور فرماندهان عمر آن به پایان نمی رسد و همچنان به فعالیت خود ادامه خواهد داد.البته اسرائیل در ماه‌های اخیر ضرباتی به ساختار حزب الله زده است. با این وجود حزب‌الله به دلیل داشتن ساختار و اهداف مشخص دوباره احیا می‌شود و به حیات و فعالیت‌های خود ادامه خواهد داد.هر چند من معتقدم ترور فرماندهان حزب الله و به خصوص سید حسن نصرالله به راحتی جبران نمی شود و حزب الله برای پیدا کردن فردی با چنین ویژگی هایی با چالش مواجه است.