چاپ

ایرانیان جهان - البته از سال گذشته نیز یک ضلع در خاورمیانه به این کشورها اضافه شده که ایران است. لذا اکنون بریکس شاید در مجموع بیش از 50 درصد جمعیت و سرزمین‌های دنیا را دربر داشته باشد. البته بریکس بر اساس اساسنامه و هدف‌های اولیه بلندپروازی‌های بی‌شماری دارد از جمله اینکه بناست بانکی تشکیل دهد و هر کدام از این کشورها در مناطقی که هستند بر اساس سازوکار بریکس به توسعه تجارت بپردازند.
اصل هدف این سازمان نیز بیشتر بر مبنای توسعه اقتصادی است که هر کدام از این کشورها در منطقه خود با کشورهای همجوار این تجارت را ادامه دهند تا در نتیجه به یک توسعه پایدار برسند. البته جهان امروز نیز به سمت مناطق اقتصادی می‌رود و به نظر می‌رسد که قدرت‌های هژمون قدیمی در آینده اعتبار خودشان را از دست خواهند داد. لذا می‌بینیم که سازمان‌های نوظهوری همچون شانگهای و بریکس و... امروز در جهان می‌توانند بیش از پیش به فعالیت بپردازند. بنابراین نمود و مصداق این چندجانبه‌گرایی این است که در مناطق مختلف دنیا همگرایی‌های اقتصادی ایجاد می‌شود که این همگرایی‌های اقتصادی و توسعه اقتصادی بتواند قدرت‌های هژمون را به عقب رانده و خودش را از اقتصاد و سیاست و نظام هژمونی که آمریکایی یا قدرت‌های کوچکتر مثل اتحادیه اروپا ایجاد کرده‌اند رها کند. بنابراین شرکت ایران در این سازمان‌ها مثل بریکس این امید را به وجود می‌آورد که اگر بلندپروازی‌‌های بریکس بتواند شکل واقعی به خود بگیرد و بانک توسعه نوین تشکیل شود و مرام‌نامه‌ها و اهداف جامعه عمل بپوشد، ایران می‌تواند از این نگاه به شرق خود از بریکس هم استفاده کامل را ببرد و مشکلات اقتصادی که برای ایران به وجود آمده به حداقل برسد. از نظر تحریم‌هایی که آمریکا و اروپایی‌ها بر علیه ایران در نظام بانکی در تجارت ایجاد کردند و به خصوص در مسئله فروش نفت، این امکان فراهم می‌شود در میان‌مدت و بلندمدت دریچه‌ها و پنجره‌هایی به روی ایران باز شود تا راحت‌تر بتواند‌ تجارت بین‌المللی خودش را با قدرت‌های نوظهور و کشورهایی که عضو بریکس هستند انجام دهد و بعد از آن طریق به کشورهای همجوار هم از طریق منابع یا صادرات دسترسی داشته باشد. البته واقعیتی هم باید مطرح شود که بریکس بارها اعلام کرده که دنبال مقابله با بلوک غرب و آمریکا نیست بلکه می‌خواهد برای توسعه اقتصادی با غرب و آمریکا هم همکاری اقتصادی خود را داشته باشد. لذا نمی‌خواهد به عنوان یک بلوک نظامی مطرح شود. کما اینکه چین، هند، برزیل و حتی آفریقای جنوبی کشورهایی هستند که با غرب و آمریکا تجارت بسیار پررونقی دارند.
*علی‌اصغر زرگر
تحلیلگر مسائل بین‌الملل