چاپ

ایرانیان جهان - در 7 اکتبر، زمانی که اسرائیل جنگ جدید خود علیه غزه را پس از هجوم حماس به جنوب اسرائیل آغاز کرد، موضع اتحادیه اروپا بلافاصله روشن بود: «اسرائیل حق دفاع از خود را دارد؛ چه امروز و چه در روزهای آینده»، رئیس کمیسیون اروپا، اورزولا فون در لاین در پستی در شبکه ایکس نوشت«اتحادیه اروپا با اسرائیل است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
»
به گزارش جماران، الجزیره در گزارشی در این باره می نویسد:
از آن زمان اسرائیل در دادگاه بین‌المللی دادگستری (ICJ) در لاهه به اتهام نسل‌کشی محاکمه شده و رهبران آن – به همراه یک فرمانده ارشد حماس – توسط دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) تحت تعقیب قرار گرفته‌اند. با این حال، اتحادیه اروپا همچنان با نهادهای اسرائیلی در قالب طرح «هورایزن به معنای افق پیش رو » همکاری می‌کند، برنامه‌ای که تحقیق و نوآوری را تأمین مالی می‌کند.
داده‌های جمع‌آوری شده توسط کمیسیون اروپا و تحلیل شده توسط الجزیره نشان می‌دهد که از 7 اکتبر، اتحادیه اروپا بیش از 238 میلیون یورو (250 میلیون دلار) به نهادهای اسرائیلی اهدا کرده است، از جمله 640,000 یورو (674,000 دلار) به صنایع هوافضای اسرائیل (IAI)، یک سازنده پیشرو هوافضا و هواپیمایی که به ارتش اسرائیل تجهیزات می‌رساند.
در حالی که دستورالعمل‌های مربوط به چارچوب «هورایزن»می‌طلبد که پروژه‌های تأمین مالی شده «فقط بر کاربردهای مدنی متمرکز باشند»، آنها اذعان دارند که «تعداد قابل توجهی از فناوری‌ها و محصولات عمومی بوده و می‌توانند نیازهای کاربران مدنی و نظامی را برآورده کنند.» فناوری‌هایی که می‌توانند برای مصارف مدنی و نظامی استفاده شوند – به اصطلاح «دوکاره» – ممکن است مشمول تأمین مالی اتحادیه اروپا شوند، به شرطی که هدف اعلام شده مدنی باشد.
اما در ژوئیه، زمانی که حدود 40,000 نفر در جریان نسل‌کشی اسرائیل علیه فلسطینیان در غزه کشته شدند، بیش از 2,000 دانشگاهی اروپایی و 45 سازمان از اتحادیه اروپا خواستند که تمامی کمک‌های مالی به نهادهای اسرائیلی را متوقف کند و گفتند که چارچوب هورایزن «نقش حیاتی در پیشرفت فناوری نظامی اسرائیل» از طریق انتقال دانش به صنعت دفاعی ایفا کرده است.
در بخشی از متن این طومار آمده است: «این طرح‌های تأمین مالی به طور مستقیم از پروژه‌هایی حمایت می‌کنند که قابلیت‌های نظامی و تسلیحاتی اسرائیل را توسعه می‌دهند. با توجه به مقیاس، مدت‌زمان و ماهیت نقض حقوق بشر توسط دولت اسرائیل، مشارکت نهادهای اسرائیلی در برنامه‌های تحقیقاتی و آموزشی اروپا باید به حالت تعلیق درآید.» این درخواست بی‌پاسخ ماند.
حمایت اتحادیه اروپا از اسرائیل از مدت‌ها قبل از حمله حماس، که در آن 1,139 نفر کشته و بیش از 200 اسرائیلی اسیر شدند، یکی از ارکان سیاست خارجی این اتحادیه بوده است. اتحادیه اروپا از سال 1996 مقادیر زیادی پول از طریق برنامه‌های تحقیق و نوآوری به اسرائیل منتقل کرده است. اسرائیل عضو اتحادیه اروپا نیست، اما به عنوان یک کشور همکار در ابتکارات تأمین مالی شرکت می‌کند.
در چارچوب برنامه هورایزن 2020 که بین سال‌های 2014 تا 2020 اجرا شد، نهادهای اسرائیلی در مجموع 1.28 میلیارد یورو (1.35 میلیارد دلار) کمک از اتحادیه اروپا دریافت کردند. از زمانی که هورایزن اروپا در سال 2021 راه‌اندازی شد، تاکنون بیش از 747 میلیون یورو (786 میلیون دلار) دریافت کرده‌اند. طبق داده‌های کمیسیون اروپا IAI که سیستم‌های تسلیحاتی را به سراسر جهان صادر می‌کند، 2.7 میلیون یورو (2.8 میلیون دلار) از هورایزن اروپا و بیش از 10.7 میلیون یورو (11.2 میلیون دلار) از هورایزن 2020 دریافت کرده است. البت سیستمز، شرکت نظامی مستقر در اسرائیل که بزرگ‌ترین مشتری آن وزارت دفاع اسرائیل است، برای پنج پروژه در چارچوب هورایزن 2020 مجموعاً 2.2 میلیون یورو (2.3 میلیون دلار) کمک دریافت کرده است.
تمامی پروژه‌های تأمین مالی شده دارای تم «مدنی» اعلام شده هستند مانند حفاظت مرزی، کنترل بحران و نظارت دریایی و مشمول ارزیابی‌های اخلاقی برای بررسی انطباق آنها با ارزش‌های اتحادیه اروپا می‌باشند. اما هیچ مکانیسمی در اتحادیه اروپا وجود ندارد که استفاده از فناوری‌های پیشرفته به دست آمده از طریق این کمک‌ها را برای کاربردهای نظامی در مراحل بعدی یا به طور موازی ممنوع کند.
IAI در پروژه ResponDrone که در سال 2019 راه‌اندازی شد، 1.4 میلیون یورو (1.47 میلیون دلار) دریافت کرد تا نقشه‌برداری سه‌بعدی برای فناوری پهپاد به منظور «ارائه اطلاعات دقیق موقعیت به امدادرسانان» توسعه دهد. در قالب طرحی به نام COPAC که در سال 2017 آغاز شد، Elbit Systems و دانشگاه عبری بیت المقدس بیش از یک میلیون یورو (1.05 میلیون دلار) برای کار بر روی نقاط کوانتومی مهندسی شده، فناوری‌ای که حول رایانه‌های فوق‌سریع که وظایفی مانند شکستن، مختل کردن یا استراق سمع سیستم‌های امنیتی امروزی انجام می‌دهند، دریافت کردند.
الجزیره درخواست دسترسی به اطلاعات آزاد برای نتایج ارزیابی‌های اخلاقی پروژه‌های مربوط به اسرائیل ارسال کرد. کمیسیون اروپا درخواست را رد کرد و گفت که افشای آن «به شدت روند عملکرد و فرآیند تصمیم‌گیری داخلی کمیسیون را تضعیف می‌کند.» در ماه مارس، کمیسیون به گروه چپ در پارلمان اروپا پاسخ داد که چرا کمک‌ها برای IAI در میان جنگ غزه تصویب شده است. اتحادیه اروپا اظهار داشت که «عملیات هایی برای توسعه محصولات و فناوری‌هایی که طبق حقوق بین‌الملل قابل اجرا، ممنوع هستند را تأمین مالی نمی‌کند.»
فناوری‌های «دوکاره»: از کاربردهای مدنی تا کاربردهای نظامی
الجزیره با دوازده پژوهشگری که تحت هورایزن با نهادهای اسرائیلی همکاری کرده‌اند، تماس گرفت. بیشتر آنها از مصاحبه خودداری کردند، اما بر نیت مدنی پروژه‌هایشان تأکید کردند. فابریتزیو کالدرونی، استاد دانشگاه کاتولیکا در میلان ایتالیا، در پروژه ROXANNE که در سال 2022 به پایان رسید، مشارکت داشت. هدف این پروژه توسعه «فناوری‌های جدید گفتار، شناسایی چهره و تجزیه و تحلیل شبکه‌ها به منظور تسهیل شناسایی مجرمان» بود. وزارت امنیت عمومی اسرائیل – که نظارت بر نهادهایی مانند پلیس و خدمات زندان را بر عهده دارد – یکی از مشارکت‌کنندگان با کمک تقریبی 135,000 یورو (142,145 دلار) بود. کالدرونی گفت که تحقیقاتی که با نیروی انتظامی انجام می‌شود، برخلاف نظامی، طبق استانداردهای اتحادیه اروپا «مدنی» تلقی می‌شود. او افزود که پروژه بر «شبکه‌ای از افراد ناشناس که دزدی انجام داده‌اند، با هدف پیدا کردن الگوهایی برای شناسایی مرتکبان این جرم‌ها متمرکز بود.
از او پرسیده شد که آیا نتایج این پروژه‌ها می‌توانست برای اطلاع‌رسانی اقدامات نظامی اسرائیل در غزه یا کرانه باختری اشغالی استفاده شود، او به الجزیره گفت: «ما هیچ مدرکی نداریم که این ابزارها برای هدفی غیر از آنچه که در پروژه بیان شده، استفاده شده باشد.» در حالی که ممکن است اثبات اینکه تخصص حاصل از پروژه‌های تأمین مالی شده اتحادیه اروپا توسط شرکای اسرائیلی چگونه استفاده می‌شود، دشوار باشد، منتقدان استدلال می‌کنند که امکان استفاده از آن برای نقض سیستماتیک حقوق بشر باید برای توقف همکاری کافی باشد.