چاپ

ایرانیان جهان - تحولات سریع در سوریه، عراق را وادار کرد که به‌سرعت اقدامات امنیتی و سیاسی خود را آغاز کند. از نظر امنیتی، عراق مرز‌های خود را تقویت کرد تا از تکرار سناریوی سال 2014، زمانی که داعش از خاک سوریه وارد شده و یک‌سوم خاک عراق را اشغال کرد، جلوگیری کند.
سفر غیرمنتظره اما پیش‌بینی‌شده‌ی یک هیئت عالی‌رتبه عراقی به دمشق، شکاف عمیقی در عراق ایجاد کرده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این هیئت که ریاست آن را حمید الشطری، رئیس دستگاه اطلاعاتی عراق، بر عهده داشت، پس از گزارش‌هایی در محافل عراقی درباره سفر دو هیئت غیررسمی دیگر به سوریه و دیدار با رهبری جدید این کشور، توجهات زیادی را جلب کرد.
شکاف عمیق درباره احمد الشرع بحث‌ها درباره احمد الشرع، که پیش‌تر با نام «ابومحمد الجولانی» شناخته می‌شد و سابقه فعالیت در گروه‌های افراطی و عملیات تروریستی را داشت، موجب تشدید این شکاف‌ها شده است. در عراق، اختلافات سیاسی و اجتماعی معمولاً با پیش‌فرض‌های ایدئولوژیک درهم‌تنیده‌اند. دیدگاه‌ها درباره حکومت جدید سوریه عمدتاً به دو دسته تقسیم می‌شود: از یک سو، نگاه سنی که انعطاف بیشتری نسبت به حکومت جدید نشان می‌دهد، و از سوی دیگر، نگاه شیعی که حکومت جدید سوریه را تهدیدی بالقوه می‌داند، به‌ویژه با توجه به گذشته «جهادی و تکفیری» الشرع.
پیش از افشای نام واقعی‌اش، الشرع پیامی تلفنی به محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، ارسال کرده و خواستار آغاز صفحه‌ای جدید با «انقلابیون جدید» شده بود. وی تأکید کرده بود که جبهه تحت فرماندهی‌اش، یعنی «هیئت تحریر الشام»، ادعایی نسبت به عراق ندارد. اما السودانی که در پارلمان عراق درباره تحولات سوریه پیش از سقوط دمشق به دست الجولانی سخن گفته بود، این پیام را نادیده گرفت.
مواضع مختلف در عراق در واکنش به این مسائل، سخنگویان السودانی مواضع متفاوتی اتخاذ کردند. از یک سو، یحیی رسول، سخنگوی نظامی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق، با لحنی قاطع گفت که عراق با «تروریست‌ها» ارتباطی ندارد. از سوی دیگر، یکی از مشاوران سیاسی السودانی با لحنی نرم‌تر اظهار داشت که عراق منتظر تعامل با یک دولت رسمی است.
اقدامات امنیتی و سیاسی تحولات سریع در سوریه، عراق را وادار کرد که به‌سرعت اقدامات امنیتی و سیاسی خود را آغاز کند. از نظر امنیتی، عراق مرزهای خود را تقویت کرد تا از تکرار سناریوی سال 2014، زمانی که داعش از خاک سوریه وارد شده و یک‌سوم خاک عراق را اشغال کرد، جلوگیری کند. از نظر سیاسی، السودانی با سفر به عربستان سعودی و اردن و همچنین شرکت در کنفرانس دوحه، تحرکات دیپلماتیک گسترده‌ای را آغاز کرد.
سفر هیئت عراقی به دمشق علیرغم جریان سفرهای متعدد هیئت‌های عربی و خارجی به سوریه، عراق که بیشترین حساسیت را نسبت به وضعیت سوریه دارد، تا زمان اعزام این هیئت رسمی، هیئت دیگری به دمشق نفرستاده بود. اطلاعات موجود حاکی از آن است که دیدارهای محرمانه‌ای میان الشرع و برخی شخصیت‌های عراقی صورت گرفته، اما مشخص نیست که این افراد به نمایندگی از السودانی بوده‌اند یا به‌طور مستقل اقدام کرده‌اند. به نظر می‌رسد السودانی برای جلوگیری از تشدید شکاف‌های اجتماعی در عراق، از اعزام هیئت در مراحل اولیه خودداری کرده است.
استقبال متفاوت جولانی از رئیس سازمان اطلاعات عراق نحوه استقبال الشرع از حمید الشطری، رئیس هیئت عراقی، جلب توجه کرد. الشرع نه‌تنها خارج از دفتر خود به استقبال وی رفت، بلکه پرچم عراق را نیز در کنار پرچم سوریه قرار داد. این استقبال در حالی صورت گرفت که الشطری از نظر پروتکل هم‌تراز الشرع نیست. این رویکرد نشان‌دهنده اهمیت ویژه دمشق به این دیدار بود.
در صحنه‌ای که الشرع، الشطری را با گرمی بوسید، اما اسلحه‌ای با صداخفه‌کن زیر کت او نمایان شد، بار دیگر مباحثاتی در عراق برانگیخته شد. برخی این حرکت را ناشی از طبیعت پیشین الشرع به‌عنوان یک عضو گروه‌های مسلح دانسته و آن را پیامی منفی تلقی کردند.