چاپ

ایرانیان جهان - حضور ترامپ در کاخ سفید همچنان تهدیدی جدی برای آینده ناتو و نظم امنیتی بین‌المللی محسوب می‌شود. سیاست‌های او که ریشه در شعار «اول آمریکا» دارد، ناتو را به عنوان یک اتحاد تاریخی به چالش می‌کشد و کشور‌های عضو را مجبور به بازنگری در استراتژی‌های خود می‌کند.
یکی از محور‌های اصلی سیاست ترامپ، فشار بر کشور‌های اروپایی برای افزایش سهم بودجه نظامی آنهاست.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
او بار‌ها اعلام کرده که ایالات متحده نمی‌تواند بار سنگین تأمین امنیت اروپا را به تنهایی به دوش بکشد. این اظهارات، هرچند برای مخاطبان داخلی ترامپ جذاب است، اما در میان شرکای اروپایی نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است. کشور‌های اروپایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا به خوبی می‌دانند که افزایش بودجه نظامی آنها به معنای تغییر در اولویت‌های اقتصادی و اجتماعی است که می‌تواند با مقاومت داخلی مواجه شود. ترامپ عملاً تهدید کرده است که در صورت عدم تحقق این هدف، حمایت نظامی واشنگتن از ناتو کاهش خواهد یافت، تهدیدی که اگر اجرایی شود، می‌تواند توازن قدرت در برابر روسیه را به نفع مسکو تغییر دهد.
در این میان، بحران اوکراین به نقطه‌ای حساس تبدیل شده است. ترامپ، با نگاه اقتصادی و عملیاتی، بر این باور است که جنگ اوکراین هزینه‌های گزافی برای ایالات متحده و ناتو به همراه داشته و باید هرچه زودتر به پایان برسد. او این موضوع را آشکارا بیان کرده و احتمالاً تلاش خواهد کرد اوکراین را به پذیرش یک صلح اجباری با روسیه وادار کند. تجربه گذشته نشان داده که ترامپ از سیاست‌های فشاری برای تحقق اهداف خود استفاده می‌کند. برای مثال، در دوران ریاست جمهوری‌اش، او بودجه نظامی ایالات متحده به اوکراین را به ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی داخلی تبدیل کرد، همان‌طور که در ماجرای مکالمه تلفنی با ولودیمیر زلنسکی و رسوایی مرتبط با آن مشاهده شد.
این رویکرد ترامپ، پیامد‌های خطرناکی برای اوکراین و ناتو دارد. کاهش حمایت نظامی از اوکراین، نه تنها این کشور را در برابر تجاوزات روسیه آسیب‌پذیرتر می‌کند، بلکه اعتبار ناتو به عنوان یک ائتلاف دفاعی را نیز زیر سؤال می‌برد. روسیه از هر گونه تضعیف ناتو و کاهش هماهنگی میان اعضای آن برای گسترش نفوذ خود در شرق اروپا و حتی مناطق فراتر بهره‌برداری خواهد کرد.
در کنار مسائل نظامی، جنگ تجاری میان ایالات متحده و اروپا نیز ممکن است شعله‌ور شود. ترامپ بار‌ها نشان داده که به دنبال بازتعریف روابط اقتصادی با اروپا است و سیاست‌های او در دوره اول ریاست جمهوری‌اش به خوبی گویای این موضوع است. اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی از اتحادیه اروپا، تهدید به وضع تعرفه‌های سنگین بر خودرو‌های اروپایی و خروج از توافقات اقتصادی چندجانبه، نمونه‌هایی از این سیاست‌ها هستند. در صورتی که ترامپ بار دیگر به چنین رویکردی روی آورد، این امر می‌تواند روابط فراآتلانتیک را بیش از پیش تضعیف کند و کشور‌های اروپایی را به سمت ایجاد استقلال اقتصادی و حتی نظامی بیشتر سوق دهد.
نمونه‌هایی از گذشته نشان می‌دهد که این سیاست‌ها تأثیرات عمیقی بر روابط ناتو و متحدان اروپایی داشته است. برای مثال، در سال‌های 2017 تا 2020، فشار ترامپ بر کشور‌های عضو ناتو برای افزایش بودجه نظامی باعث شد برخی از آنها، مانند لهستان و کشور‌های حوزه بالتیک، گام‌های جدی در این زمینه بردارند. اما در عین حال، این فشار‌ها موجب نارضایتی کشور‌هایی مانند آلمان و فرانسه شد که به دنبال تقویت استقلال راهبردی اروپا بودند.
به طور کلی، ادامه این روند می‌تواند ناتو را در وضعیت پیچیده‌ای قرار دهد. از یک سو، اعضای اروپایی با فشار‌های اقتصادی و نظامی مواجه خواهند بود و از سوی دیگر، کاهش حمایت ایالات متحده می‌تواند انسجام این ائتلاف را تضعیف کند. در این میان، روسیه و چین بیشترین بهره را از این شکاف‌ها خواهند برد. روسیه می‌تواند با کاهش تمرکز ناتو بر شرق اروپا، نفوذ خود را در اوکراین و کشور‌های همسایه تقویت کند، در حالی که چین از فرصت به وجود آمده برای گسترش روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود با اروپا استفاده خواهد کرد.