چاپ

ایرانیان جهان - مذاکرات ژنو نقطه‌ای کلیدی در مسیر تعاملات دیپلماتیک میان ایران و غرب است. در حالی که اروپایی‌ها به دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک هستند، ایران نیز بر حقانیت برنامه هسته‌ای خود تأکید دارد
در تاریخ‌های 13 و 14 ژانویه، شهر ژنو میزبان دور جدیدی از گفت‌وگوها میان ایران و سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس خواهد بود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این مذاکرات با هدف بررسی مسائل مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران انجام می‌شود. این در حالی است که تنها یک هفته تا آغاز به کار دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا باقی مانده و نگرانی‌ها در غرب درباره پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران افزایش یافته است.
ماهیت مذاکرات؛ مشاوره یا مذاکره؟ وزارت خارجه آلمان تأکید کرده که این جلسات «مذاکره» نیست و ایران نیز این دیدارها را به‌عنوان «مشاوره» توصیف کرده است. از سوی دیگر، وزارت خارجه فرانسه هدف این نشست‌ها را دستیابی به «راه‌حل دیپلماتیک» برای موضوعات هسته‌ای اعلام کرده است. بر اساس اظهارات مقامات فرانسوی، پیشرفت‌های اخیر برنامه هسته‌ای ایران یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌ها محسوب می‌شود.
فعالیت‌های هسته‌ای ایران؛ افزایش تنش‌ها در دسامبر گذشته، ایران از راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید در تأسیسات هسته‌ای فردو خبر داد. این اقدام که می‌تواند تولید اورانیوم غنی‌شده با خلوص 60 درصد را افزایش دهد، واکنش‌های تندی از سوی فرانسه، آلمان و انگلیس به همراه داشت. این سه کشور از ایران خواستند که فوراً «از تشدید تنش‌ها دست بردارد» و به تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای بازگردد.
مواضع طرفین؛ دیپلماسی در تقابل با تهدید اسماعیل بقائی ، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، تأکید کرد که این گفت‌وگوها در ادامه نشست‌های دسامبر برگزار می‌شود و موضوعات مختلفی از جمله مسائل منطقه‌ای، روابط با اتحادیه اروپا و برنامه هسته‌ای را در بر می‌گیرد.
از سوی دیگر، امانوئل ماکرون ، رئیس‌جمهور فرانسه، هشدار داده است که برنامه غنی‌سازی ایران «در آستانه نقطه بی‌بازگشت» قرار دارد. او همچنین از کشورهای اروپایی خواسته در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات، بازگشت تحریم‌ها را بررسی کنند. ایران این اظهارات را «غیرسازنده» توصیف کرده و از فرانسه خواسته در رویکرد خود تجدیدنظر کند.
پیشینه مذاکرات و چشم‌انداز آینده پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در سال 2018 و اعمال تحریم‌های سنگین علیه ایران، اقتصاد این کشور با چالش‌های جدی مواجه شد. کاهش ارزش ریال و فشارهای بین‌المللی موجب شد تا ایران برخی از تعهدات خود را کنار بگذارد و برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد.
اکنون، این مذاکرات در شرایطی برگزار می‌شود که فضای بین‌المللی همچنان پرتنش است. با نزدیک شدن به آغاز به کار دولت جدید آمریکا، پرسش اصلی این است که آیا مذاکرات ژنو می‌تواند به کاهش تنش‌ها و احیای توافق هسته‌ای منجر شود یا بحران موجود را عمیق‌تر خواهد کرد.