چاپ

ایرانیان جهان - به گزارش سلام نو به نقل از رکنا، ، یکی از چهره‌های برجسته سیاسی دهه 40 شمسی ایران، در تاریخ 16 اردیبهشت 1340، در میان بحران‌های سیاسی و اقتصادی کشور، با حمایت ایالات متحده آمریکا و فشارهای داخلی به مقام نخست‌وزیری رسید.
آغاز دوران علی امینی و مأموریت پرچالش او به گزارش فرارو، علی امینی، نخست‌وزیری که مأموریت داشت اصلاحات گسترده‌ای را در ایران آغاز کند، نقشی کلیدی در تحولات دوران خود ایفا کرد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
اولین اقدام او، انحلال مجلس بود تا مسیر اجرای برنامه‌هایش هموارتر شود. هدف اصلی او، اصلاح ساختارهای اقتصادی و اجتماعی کشور، بالاخص اجرای اصلاحات ارضی بود؛ برنامه‌ای که از سوی واشنگتن به عنوان راهی برای مقابله با نفوذ کمونیسم در ایران پیشنهاد شده بود.
اصلاحات ارضی؛ چشم‌اندازی تازه در ایران امینی برای پیشبرد اصلاحات، حسن ارسنجانی را به عنوان وزیر کشاورزی منصوب کرد تا قانون اصلاحات ارضی را تدوین کند. نهایتاً این قانون در دی‌ماه 1340 به تصویب رسید، اما اجرای آن نیازمند تأمین بودجه‌ای سنگین بود. در همین راستا، آمریکا نه‌تنها از اجرای این طرح حمایت کرد، بلکه برای تأمین منابع مالی، فشارهایی را بر کنسرسیوم نفتی ایران وارد ساخت. نتیجه این اقدامات، افزایش تولید نفت و تقویت جایگاه ایران به عنوان سومین صادرکننده بزرگ نفت جهان بود.
نقش آمریکا در تحولات و اصطلاحی تازه به نام انقلاب سفید چستر پاولز، مشاور رئیس‌جمهور آمریکا، تنها یک ماه پس از تصویب قانون اصلاحات ارضی به تهران سفر کرد و برای نخستین بار اصطلاح انقلاب سفید را به کار برد. این اقدام نه‌تنها حمایت دولت واشنگتن از امینی را تثبیت کرد، بلکه راه را برای افزایش درآمدهای کشور از محل فروش نفت هموار ساخت. همچنین، محدودیت‌هایی در فروش تسلیحات از سوی آمریکا به ایران اعمال شد تا درآمدهای دفاعی کشور صرف پیشبرد اصلاحات اقتصادی شود.

ایرانیان جهان

تصویری متفاوت از علی امینی در حال گفت‌وگو تلفنی با شاه
تنش‌ها میان شاه و امینی؛ قدرت‌طلبی در اوج با گذشت زمان، قدرت امینی بیش از پیش افزایش یافت. این روند باعث شد تا او خواهان اختیارات ویژه‌تری شود؛ از جمله کنترل نیروهای نظامی. اما این درخواست برای شاه تهدیدی جدی محسوب می‌شد. شاه، که نگران تضعیف موقعیت سلطنت بود، مخالفت خود را با افزایش اختیارات نخست‌وزیر اعلام کرد. این مخالفت زمینه‌ساز تنش‌هایی جدی میان امینی و شاه شد.
پایان کار امینی و تغییر جهت اصلاحات سرانجام، این اختلافات به برکناری علی امینی منجر شد. در مرداد 1341، امینی که با حمایت آمریکا اصلاحات خود را آغاز کرده بود، از نخست‌وزیری کنار رفت. با خروج او، شاه هدایت اجرای اصلاحات را به دست گرفت و مسیر اصلاحات ارضی و دیگر برنامه‌ها به نام او ثبت شد. با این حال، میراث اصلاحاتی که در دوران علی امینی آغاز شده بود، تأثیرات شگرف و ماندگاری بر تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران گذاشت.