چاپ

ایرانیان جهان - یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر که به‌شدت تحت تأثیر این تحریم‌ها قرار گرفته‌اند، کودکان ایرانی هستند. تحریم‌های اقتصادی، اگرچه به‌عنوان ابزاری جهت اعمال فشار سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما در عمل می‌توانند منجر به نقض گسترده‌ی نظام حقوق بین‌الملل بشر و افزایش بحران‌های انسانی شوند. در ایران، این تحریم‌ها تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر حقوق کودکان داشته‌اند، به‌عنوان مثال، محدودیت‌های مالی و تجاری ناشی از تحریم‌ها، دسترسی به داروها و تجهیزات پزشکی ضروری را مختل نموده است.
این مسئله به‌ویژه برای کودکانی که به داروهای خاص نیاز دارند، مانند بیماران مبتلا به تالاسمی و سرطان، تهدیدی جدی محسوب می‌شود. علاوه بر این، تحریم‌ها با ایجاد مشکلات اقتصادی همچون افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی، توانایی خانواده‌ها در تأمین نیازهای اساسی کودکان را کاهش داده است.
افزایش هزینه‌های آموزش و کاهش کیفیت خدمات بهداشتی از دیگر پیامدهای منفی تحریم‌ها بر رفاه کودکان است. با آغاز دوره‌ی دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در سال 2025 میلادی، تنش‌ها میان ایران و آمریکا در شرف افزایش یافتن است و در همین راستا در این دوره، دکتر مسعود پزشکیان به‌عنوان رییس‌جمهور جدید ایران که با شعار برای ایران در دوران تبلیغات انتخابات یکی از وعده‌هایش رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا بوده است، با چالشی جدی در مواجهه با سیاست‌های سخت‌گیرانه آمریکا روبه‌روست.
در این شرایط، مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا می‌تواند به‌عنوان راهکاری جهت کاهش تنش‌ها و رفع تحریم‌ها مورد توجه قرار گیرد. با این حال، این مذاکرات باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که منافع ملی ایران حفظ شود و از دست دادن امتیازات استراتژیک جلوگیری شود. تحریم‌های اقتصادی آمریکا تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر حقوق کودکان ایرانی داشته و منجر به نقض حقوق بنیادین آن‌ها شده است. در این راستا، روزنامه جمهوری اسلامی در مقاله‌ای با عنوان «باید هوشمندانه از فرصت استفاده مذاکره با آمریکا استفاده کنیم» به بررسی سه رویکرد مختلف در قبال مذاکره با آمریکا پرداخته است:
1- رویکرد تهدید و منع مطلق؛ این دیدگاه هرگونه مذاکره با آمریکا را به‌طور کامل رد می‌کند و آن را تهدیدی برای منافع ملی می‌داند.
2- رویکرد پذیرش بی‌قید و شرط؛ در این رویکرد، بدون در نظر گرفتن شرایط و ملاحظات، مذاکره با آمریکا پذیرفته می‌شود.
3- رویکرد میانه‌رو و هوشمندانه؛ این دیدگاه به‌دنبال استفاده از فرصت‌های موجود برای مذاکره با آمریکا است، اما با در نظر گرفتن شرایط و منافع ملی. این مقاله تأکید می‌کند که با توجه به شرایط کنونی، اتخاذ رویکرد سوم می‌تواند به بهبود وضعیت کشور کمک نماید. این تحلیل نشان‌دهنده درک عمیق از پیچیدگی‌های روابط بین‌الملل و اهمیت مذاکره به‌عنوان ابزاری جهت پیشبرد منافع ملی است و اتخاذ رویکرد میانه‌رو و هوشمندانه می‌تواند به کاهش تنش‌ها و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی، به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، منجر شود. در نتیجه، باتوجه به تأثیرات منفی تحریم‌ها بر حقوق بنیادین کودکان ایرانی، از جمله حق دسترسی به بهداشت، آموزش و تغذیه مناسب، و با در نظر گرفتن تحلیل‌های ارائه‌شده، می‌توان نتیجه گرفت که مذاکره مستقیم و هوشمندانه با آمریکا، با حفظ منافع ملی و بدون از دست دادن امتیازات اساسی، می‌تواند راهکاری مؤثر جهت کاهش آسیب‌های تحریم‌ها باشد. این مذاکرات باید با برنامه‌ریزی دقیق و بهره‌گیری از تخصص‌های حقوقی و دیپلماتیک صورت گیرد تا ضمن تأمین منافع ملی، حقوق بنیادین کودکان ایران عزیزمان نیز حفظ و تقویت گردد. در این میان، مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا در دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، با هدایت دکتر مسعود پزشکیان به عنوان یکی از آخرین نمادهای امید برای ملت ایران، می‌تواند فرصتی جهت کاهش تنش‌ها و رفع تحریم‌ها باشد. در نهایت، بهره‌گیری از فرصت‌های موجود برای مذاکره، همراه با اتخاذ رویکردی هوشمندانه و مبتنی بر منافع ملی، می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کرده و زمینه‌ساز آینده‌ای روشن‌تر برای کودکان نسل زِد و آلفای ایرانی باشد. یادمان باشد که فرصت‌ها را نمی‌شود به تعویق انداخت، اگر چنین شود، فرصت‌ها فاسد می‌شوند و فرصت فاسد می‌تواند بدل به تهدید شود .
* مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین‌الملل کودکان
کد خبر 2018749