چاپ

ایرانیان جهان - تسنیم /رییس جمهور ترکیه اعلام کرده که حزب جمهوری خلق تا 222 سال دیگر هم نمی‌تواند قدرت را در دست بگیرد اما مخالفین نظر دیگری دارند.
عبارتِ «این گوی و این میدان، صندوق‌های رای را همین حال بیاورید»، شعار این روزهای منتقدین اردوغان در استانبول و آنکارا است. حالا به نقطه‌ای رسیده‌ایم که همزمان با بحران اقتصادی، صف آرایی رهبران احزاب سیاسی ترکیه در برابر رییس جمهور و رهبر حزب حاکم این کشور، همچنان ادامه دارد.
ماشین عظیم تبلیغاتی حزب عدالت و توسعه به ده‌ها روزنامه و ده‌ها شبکه تلویزیونی، در حال القای این دو موضوع است: اول این که ترکیه مشکل خاصی ندارد و دولت اردوغان با تمام قدرت در حال پیشروی است. دوم این که بزرگترین حزب مخالف اردوغان، دچار تشتت و اختلاف داخلی شده است.
اما اشاره مکرر رهبران احزاب سیاسی و فعالان و تحلیلگران اقتصادی به بحران گسترده در بازار و تورم بی‌سابقه، بخش قابل توجهی از تبلیغات و شعارهای آکپارتی را بی‌اثر کرده است. مخالفین اردوغان معتقدند که شرایط ناگوار اقتصادی ترکیه به خاطر ندانم کاری‌های اردوغان و ناکارآمدی سیاست‌های اقتصادی تیم اوست و هر چه زودتر باید انتخابات برگزار شود.
حزب جمهوری خلق (CHP) که 102 سال قدمت دارد، در انتخابات محلی سال 2024 میلادی، برای اولین بار بر جایگاه نخست احزاب ترکیه ایستاد و از آکپارتی سبقت گرفت. حالا این حزب بر روی این مساله تمرکز کرده که از همین حالا باید نامزد انتخابات آتی و رقیب اصلی اردوغان معرفی شود تا بتواند حمایت گسترده آحاد جامعه را به دست بیاورد.
چه کسی نامزد شود؟ مساله این است
احزاب مخالف اردوغان در انتخابات سال 2023 میلادی، با تشکیل جبهه مشترکی به نام ائتلاف ملت، کمال کلیچدار اوغلو رهبر وقت حزب جمهوری خلق را به عنوان رقیب اردوغان به میدان فرستادند.
اما نهایتاً در دُور دوم انتخابات، اردوغان 52 درصد از آرای مردم را گرفت و کلیچدار اوغلو 48 درصد کسب کرد. پس از این اتفاق بود که بسیاری از مخالفین، از جمله مرال آکشنر رهبر وقت حزب ملی گرای «خوب» تمام کاسه کوزه‌ها را بر سر کلیچدار اوغلو شکستند.
آنها اعلام کردند که رهبر حزب جمهوری خلق، باید اجازه می‌داد که اکرم امام اوغلو شهردار استانبول نامزد شود. فرجام و عاقبت آن بگومگوهای سیاسی، منجر به استعفای کلیچدار اوغلو شد و اوزگور اوزل داروساز، سیاستمدار و نماینده پارلمان، سکان رهبری حزب را در اختیار گرفت.
او تا همین یک ماه پیش تمایل داشت زنبیل بگذارد و نام خود را به عنوان نامزد انتخابات بعدی بر سر زبان‌ها بیندازد. اما نتایج چندین نظرسنجی میدانی، نشان داد که حزب مزبور، ناچار است بین منصور یواش شهردار آنکارا و اکرم امام اوغلو شهردار استانبول، یکی را برگزیند.
عبدالقادر سلوی تحلیلگر روزنامه حریت که روابط شخصی نزدیک با رییس جمهور ترکیه دارد، در تحلیل امروز خود اعلام کرده که حزب جمهوری خلق دچار اختلاف داخلی شده و نمی‌داند باید کدام نامزد را برگزیند.
البته موضوعی که انتخاب نامزد را پیچیده‌تر می‌کند، صرفاً میزان محبوبیت و کارآمدی یواش و امام اوغلو نیست، بلکه توجه به این مساله حقوقی است که دادستان‌های تحت امر اردوغان، نقشه‌ای کشیده‌اند تا بر اساس آن، فعالیت سیاسی را برای شهردار استانبول منع کنند و او قانوناً امکان ثبت نام نداشته باشد.
این در حالی است که درباره منصور یواش هم فعلاً اطلاعاتی به رسانه‌ها راه نیافته و بعید نیست که یک روند محرمانه برای کنار زدن او نیز توسط مشاورین حقوقی اردوغان آغاز شده باشد. اما در هر صورت، حزب جمهوری خلق، نهاد سیاسی مستحکمی است که برای انتخاب رقیب نهایی اردوغان، بسیار مقتدر از احزاب باباجان، داود اوغلو، اربکان و دیگران است.
حزب جمهوری خلق اعلام کرده که این روزها درگیر مباحث داغ برای رسیدن به تصمیم نهایی است و می‌خواهد از حالا، نامزد خود را برای انتخابات آتی معرفی کند.
کبری پار از خبرنگاران مشهور ترکیه دیروز اعلام کرد که بر اساس منابع داخلی خود از حزب مزبور، متوجه شده که دیدار محرمانه‌ای بین منصور یواش و اکرم امام اوغلو صورت گرفته و فرمول نهایی این است که یکی از آن دو نفر، طرف مقابل را برای کنار کشیدن، اقناع کند.
اولویت حیاتی ترکیه چیست؟
رجب طیب اردوغان و شریک سیاسی او دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی، معتقدند که مهمترین اولویت ترکیه، عبارت است از «تلاش و بسیج همگانی برای تبدیل صد سال پیش رو به قرنِ ترکیه».
این شعار بلندپروازانه رکن اصلی تبلیغات حزب حاکم است. اما مخالفین می‌گویند: مردم ترکیه همین حالا هم گرفتار فقر، گرسنگی و بیکاری هستند و باید به حال امروز و فردای آنها کاری کرد و نه صد سالِ پیش رو.
علی ماهر باشارر از نمایندگان پارلمان ترکیه دیروز در سخنرانی خود اعلام کرد: «اولویت اصلی ترکیه و موضوع اصلی کشور ما، شعار قرنِ ترکیه و این چیزها نیست. مهمترین مساله فعلی ما فقر است. مردم ما در فقر و گرسنگی به سر می‌برند. بیش از این مقاومت نکنید و صندوق‌های رای را بیاورید. این دولت نمی‌تواند کشور را اداره کند».
علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی نیز از کارنامه سیاسی و اقتصادی دولت اردوغان انتقاد کرده و معتقد است که مهمت شیمشک و اردوغان، برای گذار از بحران اقتصادی موفقیتی به دست نیاوردند و درباره میزان تورم، اطلاعات دروغین منتشر می کنند. باباجان خطاب به شیمشک و اردوغان گفته است: «نمی دانم در کدام سیاره زندگی می کنید. ولی تورم در ترکیه و در سیاره ما با چیزی که شما ادعا کردید، تفاوت بسیاری دارد».
تناقض در سخنان اردوغان
رهبر حزب عدالت و توسعه که حالا در حال سپری کردن سومین دوره ریاست جمهوری ترکیه است و می‌خواهد برای بار چهارم نیز نامزد شود، برای تحقیر مخالفین خود، از هر فرصتی استفاده می‌کند.
او دو روز پیش در یکی از سخنرانی‌های عمومی خود اعلام کرد: «حزب جمهوری خلق دچار ضعف و ناتوانی و اختلاف داخلی شده است. با این وضعیت تا دویست و بیست و دو سال دیگر هم نمی‌توانند در این کشور به قدرت برسند».
اردوغان تنها یک روز پس از آن که ادعا کرد حزب 102 ساله آتاترک نمی‌تواند تا 222 سال دیگر به قدرت برسد، در سخنرانی دیگری در جمع زنان هوادار حزب در استانبول اعلام کرد: «حزب عدالت و توسعه در روند آماده‌سازی برای انتخابات 2028 و 2029 با قدرت بیشتری به مسیر خود ادامه خواهد داد.

رمز موفقیت در انتخابات 2028 دوباره حمایت از زنان خواهد بود. البته آرای حزب ما، در حد و اندازه‌ای نیست که باید باشد. چرا سطح رای ما بالا نیست؟ به این دلیل که همکاران من به اندازه کافی با شما زنان توانمند کشور ارتباط نگرفته‌اند و شما را پای کار نیاورده‌اند. زنان، حزب ما را به جایگاهی که شایسته آن است خواهند رساند. ما می‌خواهیم در انتخابات 2028 دوباره بیش از 50 درصد آرا را به دست بیاوریم و برای دستیابی به این هدف از شما انتظارات زیادی داریم».
در پایان باید گفت: هنوز مشخص نیست که آیا اردوغان در برابر فشار رسانه‌ها و افکار عمومی، تن به برگزاری انتخابات پیش از موعد خواهد داد یا ترجیح می‌دهد تا سال 2028 میلادی بر سر قدرت بماند.
اما به شکل واضح، تاب و توان جسمی او کاهش یافته و نمی‌تواند همچون گذشته، شورآفرینی و جلب توجه کند. در نتیجه بعید نیست که هاکان فیدان وزیر امور خارجه و چهره سیاسی امنیتی که در 20 سال گذشته همواره در کنار اردوغان بوده، به عنوان نامزد نهایی حزب حاکم، انتخاب و معرفی شود.