ایرانیان جهان - به گزارش خبرنگار فرهنگی ایونا به نقل از حوزه ، چند شبی است که درست ساعت 18، شبکه افق با سریالی در سبک جاسوسی مهمان خانه‌های مردم کشور است؛ سریال «گاندو». مایکل‌هاشمیان داستان که هم‌زادی به نام جیسون رضاییان در دنیای واقعی داشت، در زمان پخش اولیه سریال، حاشیه‌های زیادی را ایجاد کرده و مخاطبان را مجاب کرد تا با جست و جو، از حقیقت پرونده «گاندو» سر در آورند.
رضائیان در پوشش خبرنگار
رضائیان از سال 83 در ایران مشغول به کار میشود و سال 88 پس از نا آرامی‌ها کشور را ترک و به آمریکا می‌رود و سال 1391 بار دیگر به ایران بازمی گردد، اما این‌بار با پوشش خبرنگار روزنامه «واشنگتن‌پست» که نامی آشنا و معتبر در عرصه رسانه‌ای جهان به‌شمار می‌رود. اسناد موجود نشان می‌دهد که وی پیش از عزیمت به تهران با «جان لیمبرت» (از دیپلمات‌های آمریکایی به گروگان گرفته‌شده در لانه جاسوسی است) دیدار و گفتگو می‌کند و سپس عازم ایران می شود درسالهای ابتدایی ورود به ایران جیسون با خانمی به نام «یگانه صالحی» آشنا میشود که همین آشنایی به ازدواج این دو نفر در سال 1392 منجر شد. پس ازاین ازدواج، یگانه صالحی ابتدا به استخدام خبرگزاری «بلومبرگ» و سپس روزنامه «نشنال امارات» درمی‌آید. جیسون که سال‌ها در مورد روابط ایران و آمریکا نوشته بود، حالا خود بخشی از این سناریو میشود.
بررسی تماس‌های جیسون رضائیان نشان می‌دهد، در حالی که بنا بر شرایط کاری، وی باید بیشترین حجم تماس را با «داگلاس جل» (مافوق خود در واشنگتن‌پست) داشته باشد، عمدتاً اخبار جمع‌آوری شده را مستقیم یا با واسطه در اختیار میز ایران در کنسولگری آمریکا در دبی و همچنین، شخص «آلن ایر» قرار می‌دهد.
«آلن ایر» سخنگوی فارسی‌زبان وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا است. وی نخستین فردی است که به این پست منصوب شده‌است. ایر سابقه «ریاست دفتر ایران در کنسولگری ایالات متحده در دبی» را نیز دارد. وی با وجود این که هرگز ایران را ندیده‌است، با فرهنگ ایران آشنایی دارد، انگشتر عقیق به دست می‌کند، و خود را یک «ایران‌دوست» می‌نامد. او فارسی را عامیانه، و با تسلط به عبارات و ضرب‌المثل‌های فراوان صحبت می‌کند، اگرچه لهجه غلیظ آمریکایی دارد.
سرانجام رضاییان در پی اقدامات جاسوسی ضد امنیت ایران در تیر ماه سال 93 در اوج مذاکرات هسته‌ای بازداشت و یک سال و نیم بعد یعنی در دی ماه 94 یک پای مبادله تاریخی ایران و آمریکا میشود و درست در روز اجرایی شدن برجام وی در مبادله تاریخی زندانیان بین ایران و آمریکا، آزاد میشود.
رضاییان مهره کلیدی برای کاخ سفید محسوب میشود، به طوری که اوباما و دوستان دمکراتش تقریبا در تمام دور مذاکرات هسته‌ای به بهانه‌ای نامی از او به میان می‌کشند و خواهان آزادی بدون قید و شرط آن می‌شوند.
نام جیسون چنان نقل محافل مذاکرات هسته‌ای میشود که ِوندی شرمن معاون وقت وزیر خارجه آمریکا صراحتا عنوان می‌کند اگر جیسون در روند مبادلات بین ایران و آمریکا قرار نگیرد جمهوری اسلامی باید کل مذاکرات هسته‌ای را ملغی بداند. وجود جیسون برای ایالات متحده چنان حیاتی می‌نماید که برادر او در دور آخر مذاکرات که منجر به توافق برجام میشود، شخصا در مذاکرات حضور می‌یابد.
بیشترین تلاش برای آزادی جیسون رضائیان از سوی آمریکا صورت می‌گیرد، به‌گونه‌ای که رئیس‌جمهور ایالات متحده در یک میهمانی با حضور فعالان رسانه و خبرنگاران شبکه‌های تلویزیونی این کشور به موضوع خبرنگار بازداشتی «واشنگتن‌پست» در تهران اشاره می‌کند. باراک اوباما ادعا می‌کند که علت بازداشت جیسون «نوشتن درباره امیدها و ترس‌های مردم ایران» است و در ادامه می‌گوید: «تا زمانی که او صحیح و سالم به خانواده‌اش بازنگردد، آرام نخواهم شد»
با وجود این در کنار مذاکرات رسمی، مذاکرات محرمانه‌ای با محوریت آزادی جاسوس آمریکائی به مدت 18 ماه انجام می‌گیرد و نتیجه آن میشود هواپیمایی که بناست جیسون آمریکایی را از ایران ابتدا راهی سوئیس، سپس آلمان و دست آخر به آمریکا بفرستد و در مقابل هواپیمایی از سوئیس به مقصد تهران عازم شود.
به موازات انتقال زندانیان آمریکایی که به غیر از رضاییان شامل سه نفر دیگر هم هست کانال مذاکراتی بین ایران و آمریکا هم چنان باز است و گفتگوها برای انتقال یک و 7 میلیارد دلار از بدهی‌های آمریکا به ایران در جریان است. طلبی که 35 سال از بلوکه شدن آن می‌گذرد و ظاهرا جیسون آنقدر برای اوبامای دمکرات ارزش دارد، که حاضر است به خاطر او این همه هزینه کند البته مذاکره محور دیگری هم دارد و آن تبادل 4 جاسوس آمریکایی در قبال 21 زندانی تاجر در زندان‌های آمریکاست که به بهانه دور زدن تحریم‌ها در بند ایالات متحده هستند.
روند ماجرا نشان می‌دهد در بین 4 جاسوس آمریکایی جیسون برای آمریکا از اهمیت بیشتری برخوردار است حتی از «امیر میرزای حکمتی» که از سال 90 به جرم جاسوسی برای آمریکا در ایران زندانی است. فرودگاه مهرآباد در تهران، هتل کوبورگ در وین فرودگاه سوئیس و کاخ سفید درواشنگتن دی سی، نبض تپنده حوادث در 26 دی 94 میشود. رسانه‌های بین‌المللی هم از سریال«گاندو» گفتند
سریال «گاندو» در رسانه‌های غربی واکنش‌های زیادی را به همراه داشته است. بسیاری از مطبوعات بین‌المللی آن را به تلاش برای توجیه بازداشت خبرنگاران و نشان دادن آنان به عنوان جاسوس متهم کردند، درحالی‌که برخی نیز به جذابیت‌های سینمایی و روایت‌پردازی آن اشاره کرده‌اند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در مقاله‌ای با عنوان «Iran spy TV show glorifies hard-liners imprisoning reporter» به تحلیل این سریال پرداخته است. این خبرگزاری ادعا می‌کند که «گاندو» تلاشی برای مشروعیت‌بخشی به بازداشت و محاکمه جیسون رضائیان در ایران است.
در این گزارش آمده است: «این سریال با گرافیک‌های شیک، صحنه‌های تعقیب و گریز و تیراندازی‌های مهیج، تلاشی کاملاً متفاوت دارد— آن هم توجیه بازداشت، محاکمه پشت درهای بسته و زندانی کردن جیسون رضائیان توسط ایران.»
آسوشیتدپرس همچنین مدعی میشود «گاندو» در تلاش است تا نقش ایالات متحده را در منطقه و همچنین تأثیر خبرنگاران بین‌المللی را زیر سؤال ببرد. این رسانه اظهار می‌کند این مجموعه تلویزیونی بر اساس «داستانی که حکومت ایران می‌خواهد از واقعیت به نمایش بگذارد» ساخته شده است و ارتباط مستقیمی با روایت رسمی مقامات ایرانی از پرونده جیسون رضائیان دارد.
روزنامه واشنگتن تایمز در گزارشی با عنوان «Gando," Iran TV show, glorifies Jason Rezaian imprisonment"»، این سریال را تلاشی برای تقدیس و توجیه اقدامات نهادهای امنیتی ایران معرفی می‌کند.
در این مقاله آمده است: «گاندو با استفاده از داستانی اکشن و پرهیجان، بازداشت رضائیان را نه به عنوان یک اقدام جنجالی، بلکه به عنوان یک موفقیت اطلاعاتی بزرگ برای ایران به نمایش می‌گذارد.»
شخص جیسون رضاییان نیز در روزنامه واشنگتن پست در مقاله‌ای با عنوان «An Iranian TV show targeted me. Now it’s attacking journalism — and it’s not alone» به این سریال می‌پردازد.
در مقاله وی آمده است: «این سریال به‌طور ضمنی نشان می‌دهد که روزنامه‌نگاران ابزارهای جاسوسی هستند و به بی‌اعتمادی عمومی نسبت به رسانه‌ها دامن می‌زند.»
رضائیان همچنین ادعا می‌کند که سریال‌هایی نظیر «گاندو»، حمله‌ای گسترده‌تر به آزادی رسانه و روزنامه‌نگاری مستقل در ایران و منطقه هستند.
