چاپ

ایرانیان جهان - به گزارش منیبان، در دور نخست ریاست‌ جمهوری دونالد ترامپ، اختلافات اروپا و آمریکا بیش از هر چیز در هزینه‌های دفاعی اروپا در قالب پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خلاصه می‌شد. بااین‌حال به قول مایکل کاکس، استاد کالج اقتصاد لندن، پس از اینکه جو بایدن در انتخابات 2020 آمریکا پیروز شد به‌راحتی می‌شد، مشاهده کرد که چگونه سران اروپا نفسی از سر آسودگی کشیدند.
اما آسوده خاطری آنها فقط چهار سال دوام داشت و نوامبر 2024 (آبان 1403) دیگر بار نفس را در سینه حبس کردند تا ببینند، تاجر کاخ سفید این بار چه خوابی برای‌شان دیده‌ است. اما به نظر می‌رسد خواب دونالد ترامپ برای آنها بسیار فراتر از چیزی باشد که آنها می‌پنداشتند و او این بار شمشیر را از رو برای اروپا بسته‌ است و با آنکه خاستگاه پدری‌اش اروپا است، قصد دارد علیه قاره سبز قیامی کند که حاصل آن به خطر افتادن منافع اروپا خواهد بود. اولین نشانه جدی بودن موضع ترامپ مقابل اروپایی‌ها روز 14 فوریه در سخنرانی ونس، معاون اول دونالد ترامپ، در کنفرانس امنیتی مونیخ مشاهده شد. آنجا که او رهبران اروپا را نقد کرد که اجازه نمی‌دهند تفکر سیاسی راستگرا نفس بکشد. او سپس در حالی که اغلب رهبران اروپا را هنوز هم چپ‌گرایان تشکیل می‌دهند، با آلیس ویدل، یکی از دو رهبر راست افراطی آلترناتیو برای آلمان، دیدار کرد.
در نقطه مقابل خشم اروپایی‌ها از دونالد ترامپ را می‌توان به طور جسته‌ و گریخته در میان کلمات برخی سران اروپا مشاهده کرد. یکی از آنها ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، است که زودتر از سایر رهبران قاره سبز متوجه شد، وضعیت به نفع اروپا نیست بنابراین در سخنانی خطاب به همتایان اروپایی خود از آنها خواست، یک «ارتش اروپایی» تشکیل دهند و گفت: «بدون ارتش اوکراین، نیروهای نظامی اروپا نخواهند توانست با تهدیدهای روسیه مقابله کنند. پس به نفع همه است که در کنار هم یک ارتش واحد داشته باشند.»
طبق برآورد اندیشکده اروپایی بروگل، اروپا به افزایش حدود 300 هزار نیروی نظامی (که بودجه‌ای معادل 262 میلیارد دلار می‌طلبد) نیاز دارد تا بتواند بدون نیاز به کمک‌های نظامی آمریکا، امور دفاعی خود را پیش ببرد. این اندیشکده اروپایی معتقد است، این اعداد آنقدر کوچک هستند که اروپا بتواند از یوغ آمریکا به‌راحتی خلاص شود.
تردید اروپایی‌ها درباره تغییر مواضع آمریکا در قبال خود پس از آن تبدیل به‌ یقین شد که هیات وزارت خارجه آمریکا با هدف بررسی صلح اوکراین در ریاض با هیات وزارت خارجه روسیه دیدار کرد. زمانی هم که اروپا نارضایتی خود را از این مساله اعلام کرد، رئیس جمهوری آمریکا در سخنانی به‌ معنای واقعی کلمه «کوبنده» خطاب به آنان با اشاره به سه ساله شدن جنگ اوکراین گفت که «به‌اندازه کافی بوده‌اند و هیچ کاری نکرده‌اند» و اینکه اوکراین در این مدت میلیون‌ها دلار از آمریکا گرفته اما رئیس جمهور آن نمی‌داند که این پول چه شده است.
اکنون سران اروپا نگران آن هستند که آمریکای جدید برای حل بحران اوکراین و پایان دادن به جنگ در این کشور به همراهی با روسیه روی آورد. نماد آن نیز رای منفی آمریکا در مجمع عمومی 24 فوریه (6 اسفند 1403) به قطعنامه پیشنهادی اوکراین و اتحادیه اروپا بود. شاید از همین رو بود که فردریش مرتس، صدراعظم جدید آلمان، از سران اروپا خواست تا هر چه زودتر استقلال کشورهای خود از آمریکا را به دست گیرند.
ناتو، گسل یک دهه‌ای ترامپ و اروپا
اگر بخواهیم ریشه اختلافات ترامپ با اروپا را بررسی کنیم باید به سال‌های 2016 تا 2020 برگشت؛ زمانی که دونالد ترامپ که هر روز از علاقه خود برای خروج از یک پیمان یا نهاد بین‌المللی خبر می‌داد و با طرح این پرسش که چرا آمریکا باید هزینه دفاع اروپا از امنیت خود را بپردازد، به سران قاره سبز هشدار داد باید سهم تعیین شده خود در پیمان آتلانتیک شمالی ناتو را بپردازند و اینکه ایالات متحده دیگر حاضر نیست بار هزینه ناتو را به دوش بکشد.
دونالد ترامپ هرچند در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش، نتوانست اروپایی‌ها را مجاب سازد که سهم‌شان در ناتو را بپردازند اما در این دور استراتژی خود برای رسیدن به این مقصود را تغییر داده‌ است و با تاکید بر اینکه جنگ اوکراین، باید به پایان برسد و انعقاد قرارداد کنترل معادن این کشور برای بازگرداندن هزینه‌هایی که آمریکا در اوکراین کرده بود، آن هم بدون دادن تضمین‌های امنیتی به کی‌یف، این هراس را در دل سران قاره سبز انداخته‌ که آینده ناتو ممکن است، بسیار تاریک‌تر از آن چیزی باشد که آنها می‌پندارند.
در این میان انگلیس که یک دهه قبل با کوک کردن ساز برگزیت سفره خود را از اتحادیه اروپا جدا کرد و همواره رابطه خوب خود با ترامپ را حفظ کرده‌ است این بار نیز بعد از سخنان ترامپ درباره امنیت اروپا خبر داد، هزینه‌های دفاعی‌اش را تا سال 2027 به 2.5 درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد داد. این بزرگ‌ترین افزایش پایدار بودجه دفاعی انگلیس از زمان پایان جنگ سرد است اما به گفته کی یر استارمر، نخست‌ وزیر انگلیس، «هرچند اجرای این بودجه نیازمند انتخاب‌های سخت خواهد بود اما برای تقویت توان نظامی کشور ضروری است.»
در واقع باید گفت، انگلیس دومینوی افزایش بودجه‌های نظامی در اروپا را کلید زد زیرا بعد از آن آلمان نیز اعلام کرد، در صدد افزایش بودجه دفاعی خود است. به این ترتیب احتمالا باید در ماه‌های آینده نیز شاهد افزایش بودجه‌های دفاعی سایر کشورهای اروپایی باشیم.
هرچند ترامپ از دیدن فشار اقتصادی که سران قاره سبز بر مردم خود می‌آورند تا شاید بتوانند هزینه های دفاعی‌شان را خود تامین کنند راضی است اما واقعیت این است که احتمالا این قبیل اقدامات در بلند مدت می‌تواند اتحاد آمریکا و اروپا را سست کند. تاکنون یکی از علل این اتحاد، به دلیل هزینه‌هایی بود که آمریکا به اروپا برای تامین امنیت قاره سبز می‌پرداخت و در ازای آن اروپا را به نوعی وامدار خود می‌کرد تا در مجامع بین‌المللی از سیاست‌های واشنگتن حمایت کند اما زمانی که اروپا دیگر خود را مدیون آمریکا نداند، ممکن است حمایت همیشگی را از کاخ سفید نداشته‌ باشد.
منبع: آوش