چاپ

ایرانیان جهان - اقتصاد 24- رویکرد دونالد ترامپ به سیاست اغلب به عنوان "مبادله‌ای" و "معاملاتی" توصیف می‌شود: او یک معامله گر سخت گیر در نیویورک است، نه یک سیاستمدار اهل باتلاق واشنگتن.
با این وجود، لفاظی‌های ترامپ تاکنون در رابطه با روابط اقتصادی بین‌المللی، از مکزیک گرفته تا اتحادیه اروپا، بیشتر بر روی تعرفه متمرکز بوده تا حمایت از توافق‌های دوجانبه سودمند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
"رابرت موگیلنیکی" محقق اندیشکده "انستیتو کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس" معتقد است که شعار "دوباره آمریکا را عظمت خواهیم بخشید" که از سوی ترامپ مطرح شده باعث خواهد شد تا دولت‌های جهان اراده او را برای تحقق این شعار درک کنند یا خیلی سریع آن را درک خواهند کرد. به نظر او عربستان سعودی نمونه‌ای از کشور‌هایی است که این موضوع را درک کرده است.
ترامپ در ازای تعهدات دردناک ریاض چه پیشنهاداتی ارائه می‌دهد؟ دو ماه از روی کار آمدن ترامپ می‌گذرد. در طول این مدت زمان او از پادشاهی سعودی خواسته تا یک تریلیون دلار سرمایه گذاری در ایالات متحده در چهار سال آینده انجام دهد، به کاهش قیمت نفت کمک کرده و عادی سازی رابطه با اسرائیل به منظور گسترش دامنه پیمان ابراهیم را انجام دهد. این خواسته‌ها شاید در بدترین زمان ممکن برای مقام‌های سعودی مطرح شده‌اند چرا که اکنون آن کشور به قیمت‌های بالاتر نفت و سرمایه گذاری داخلی به منظور حفظ روند اجرای دستور کار سند چشم انداز 2030 نیاز دارد.
هم چنین، با تداوم جنگ اسرائیل علیه غزه، چشم انداز نزدیک ریاض و تل آویو نیز تیره و تار می‌شود. هنوز مشخص نیست که ترامپ در ازای این تعهدات دردناک از سوی ریاض چه پیشنهاداتی را ارائه می‌دهد. تنها یک نکته مسلم است: ریاض از تیررس هدف انتقام و تلافی جویی قرار گرفتن از سوی ترامپ در امان باقی خواهد ماند. در نقطه مقابل چنین وضعیتی موقعیت کشور کانادا قرار دارد.
مطمئنا ترامپ عربستان سعودی را به عنوان میزبان مذاکرات صلح با روسیه و اوکراین انتخاب کرده و این امر باعث تقویت وجهه پادشاهی سعودی به عنوان یک بازیگر ژئوپولیتیک شده است. هم چنین، ترامپ در مجمع "ابتکار سرمایه گذاری آینده" تحت حمایت عربستان در میامی سخنرانی کرد که اولین رئیس جمهوری بود که چنین کاری را انجام می‌داد. او در آن نشست از مقام‌های سعودی حاضر در جلسه تمجید به عمل آورد. ترامپ در اوایل ماه جاری متعهد شد که پیش از پایان ماه آوریل به عربستان سعودی سفر کند. این می‌تواند اولین سفر خارجی او از زمان آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری اش و تکرار سفرش در سال 2017 میلادی به آن کشور باشد. ترامپ در تاریخ 7 مارس به خبرنگاران گفته بود: "این بار، آنان (سعودی ها) ثروتمندتر شده‌اند و همه ما پیرتر شده‌ایم".

ایرانیان جهان

به رسمیت شناخته شدن جایگاه ریاض از سوی ترامپ برای محمد بن سلمان حائز اهمیت است به گفته "استیون رایت" اقتصاددان سیاسی متمرکز بر مسائل کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس در دانشگاه حمد بن خلیفه قطر، به رسمیت شناخته شدن جایگاه ریاض از سوی ترامپ از جمله اهدافی است که "محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان سعودی که اکنون موقعیت خود را به عنوان وارث ظاهری تاج و تخت تثبیت می‌کند حائز اهمیت است. رایت می‌افزاید: "این به رسمیت شناخته شدن از سوی جهان برای محمد بن سلمان و مشروعیت داخلی او درون ساختار قدرت در عربستان سعودی حائز اهمیت است. او با کسب چنین حمایتی می‌تواند دوره انتقال قدرت و قرارگیری در منصب پادشاه بعدی را راحت‌تر سپری کند".
عربستان سعودی خواسته‌هایی مشابه مطالبات دوره بایدن را از ترامپ خواهد داشت به گفته "رایت" ریاض به دنبال کسب تضمین‌های امنیتی و فروش تجهیزات نظامی آمریکا به عربستان سعودی تحت یک پیمان دفاعی مشابه ناتو است. این چارچوب در حالت ایده آل شامل انتقال فناوری هسته‌ای غیرنظامی، حقوق غنی سازی اورانیوم و حمایت عمومی و علنی آمریکا از سند چشم انداز 2030 محمد بن سلمان برای برانگیختن سرمایه گذاران خارجی به سرمایه گذاری در عربستان سعودی است. موضوع انتقال فناوری هسته‌ای به حالت تعلیق درآمده، زیرا پادشاهی سعودی تاکنون اجازه بازرسی بازرسان از تاسیسات هسته‌ای را نداده است. "رایت" می‌گوید: "من گمان می‌کنم عربستان سعودی کماکان از سوی ایالات متحده مورد حمایت قرار خواهد گرفت و ترامپ ممکن است سعی کند این موارد از خواسته‌های محمد بن سلمان را برآورده سازد، اما تایید کنگره در این باره قطعی نیست".
نقاطی که نشان می دهد منافع ریاض و ترامپ متفاوت از یکدیگر هستند "رابرت موگیلنیکی" محقق "انستیتو کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس" اشاره می‌کند یکی از حوزه‌هایی که احتمال تشدید اصطکاک میان ریاض و واشنگتن درباره آن وجود دارد "سیاستگذاری در عرصه انرژی" است که با تاثیرپذیری از دستور کار ترامپ برای استخراج منابع انرژی از جمله در داخل آمریکا آغاز می‌شود. او می‌گوید: "علاوه بر آن، هرگونه تشدید تنش در خاورمیانه در تضاد با سیاست خارجی منطقه‌ای کشور‌های حوزه خلیج فارس در سالیان اخیر خواهد بود که مبتنی بر تنش زدایی بوده است".

ایرانیان جهان

آیا رکود اقتصادی احتمالی آمریکا ترامپ را در طرح خواسته هایش از ریاض آرام‌تر خواهد ساخت؟ افزایش نوسانات اقتصادی و بازار در ایالات متحده و در سطح جهان در میانه انتخاب‌های نامنظم ترامپ درباره تعرفه‌ها وضعیت را پیچیده‌تر می‌سازد. شاید بتوان این پرسش اساسی را مطرح کرد که آیا رکود نهایی ایالات متحده باعث خواهد شد که رئیس جمهور آن کشور در طرح خواسته هایش از متحدان و شرکای آمریکا بیش‌تر یا کم‌تر تهاجمی شود؟ پیش بینی این موضوع به اندازه پیش بینی احتمال بروز رکود اقتصادی در آمریکا دشوار است.
این احتمال وجود دارد که هر دو طرف کم‌تر از آن چه می‌خواهند از یکدیگر دریافت کنند. برای مثال، سرمایه‌گذاری یک تریلیون دلاری عربستان سعودی در آمریکا احتمالا نزدیک به 100 تا 200 میلیارد دلار است.
ابوظبی می‌تواند الگویی مناسب برای ریاض در مواجهه با ترامپ باشد امارات متحده عربی یک نمونه جالب از سیاست معاملاتی در عصر ترامپ ارائه می‌کند. مقام‌های اماراتی بر روی یک استراتژی ساده برای ارائه سرمایه گذاری و امتیازات دیگر در ازای دریافت تنها یک چیز از ترامپ تمرکز کرده‌اند: دسترسی به ریزتراشه‌های هوش مصنوعی و تخصص بیشتر ایالات متحده. هنگام مذاکره با ترامپ که حافظه‌ای طولانی مدت، اما دامنه توجه کوتاه مدتی دارد، "سادگی" ممکن است رمز اصلی موفقیت آن مذاکره باشد.
منبع: بیزینس اینسایت