چاپ

ایرانیان جهان - آگاهی نو / متن پیش رو در «آگاهی نو» منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست.
محمدعلی ابطحی در مصاحبه‌ای با آگاهی نو، روایت‌هایی از مذاکراتش با لیبی و قذافی برای پیگیری پرونده امام موسی صدر انجام داده بود، که برخی از سران لیبی مدعی بودند جورج حبش از رهبران ملی‌گرای فلسطین، امام صدر را به قتل رسانده است.
بازار
کانال ارتباطی شما پس از شکست مذاکرات اول همچنان با قذاف الدم بود؟
مذاکره دوم با وساطت سیف الاسلام و در فرانسه بود سیف الاسلام پسر قذافی، فردی لیبرال مسلک، تحصیل کرده غرب و بسیار فهمیده به نظر می‌رسید. سیاست کلی او این بود که باید احترام مبارزان قدیمی انقلاب لیبی را نگه داشت اما قدرت را از دستشان گرفت به ما هم این سیاست را توصیه می‌کرد مثلا در آن زمان چند عضو لیبیایی القاعده در ایران دستگیر شده بودند. او تأکید داشت که این افراد به لیبی منتقل نشوند چون پدرش قطعاً آنها را اعدام خواهد کرد در آن زمان حزب الله لبنان در بین مردم منطقه محبوبیت بالایی پیدا کرده بود. سیف الاسلام پرسید آیا می‌توان رابطه میان لیبی و لبنان به ویژه حزب الله را برقرار کرد؟ من پاسخ دادم که این موضوع منوط به حل مسأله امام موسی صدر است حتی گفتم اگر این مسأله حل شود با وجود ممنوعیت پرواز در لیبی آقای خاتمی با هواپیمای شخصی خود به این کشور سفر خواهد کرد بعد از صحبت‌های مقدماتی در فرانسه قرار سفر دوم به لیبی را گذاشتیم این بار با قذافی در چادرهای معروفش دیدار کردم در اول گفت و گو ایده ای به ذهنم رسید گفتم از کودکی چند چهره انقلابی برای من اهمیت زیادی داشتند که یکی از آنها معمر قذافی بود و اکنون باورم نمی‌شود که دارم با آقای قذافی صحبت می‌کنم و اکنون از شما می خواهم دستور دهید مساله امام موسی را بدون پیچ وخم با کمک یکدیگر حل کنیم. در مجلس با منشی‌اش تماس گرفت و از موسی کوسه، رئیس رسمی اطلاعات امنیت لیبی خواست بعد از ظهر به هتل من بیاید و صحبت کنیم لیبیایی ها به شدت اصرار داشتند امام موسی صدر در لیبی نیست و به ایتالیا رفته است. بعد از ظهر که موسی کوسه آمد به او گفتم بحث ایتالیا را کنار بگذارد گفت امروز دستوری که از رئیس دریافت کرده کاملاً متفاوت با روایت‌های سال‌های قبل است و آنها قصد کمک دارند. من دو ساعت بعد پرواز برگشت به ایران داشتم و قرار شد سیف الاسلام مسئول مذاکره با ما شود روز خوبی بود با نتیجه‌ای امیدبخش در داخل ایران دو نگاه متفاوت درباره پرونده امام موسی صدر وجود داشت. عده ای معتقد بودند پیگیری این پرونده ضرورتی ندارد و حتی ارزش چنین کاری را ندارد اغلب از انقلابیون این افراد حتی پیش رهبری رفتند تا جلوی این تلاش‌ها را بگیرند. گروه دیگری مخالف بودند که من مشخصاً این پرونده را پیگیری کنم؛ این دسته بیشتر شامل بعضی افراد خانواده و کسانی می‌شدند که با ما اختلافات سیاسی داشتند.
رباب خانم موافق بود؟
بله ایشان مشکلی نداشت بعد از آن صحبت‌ها جلسه دیگری با سیف الاسلام تنظیم کردیم. قرار ما این بار در ژنو بود این جلسه خیلی حیاتی بود.
چرا این جلسات در اروپا برگزار می‌شد؟ آیا به دلیل حفظ محرمانگی و جلوگیری از شنود بود؟
مذاکرات محرمانه بود اما دلیل اصلی این بود که سیف الاسلام در اروپا اقامت داشت و به همین دلیل جلسات آنجا تشکیل می‌شد. ذکر این خاطره هم بد نیست همزمان با سفر من رباب خانم صدر مصاحبه ای با الجزیره انجام داده بود که البته نیت بدی پشت آن نبود؛ اما استدلال این بود که شما از آن طرف در حال گفت وگو هستید ما از این طرف باید به قذافی فشار بیاوریم در آن مصاحبه تأکید کرد که ما دلایل قطعی داریم که امام موسی صدر زنده است. همین موضوع باعث شد طرف مقابل بخواهد دلایلی ارائه دهیم تا آنها هم پیگیری خود را انجام دهند در این حین شایعاتی ایجاد شده بود مبنی بر اینکه شیخ شمس الدین قصد دارد خود را به عنوان امام معرفی کند به خاطر خنثی کردن این برنامه به آن یک نفر گفته بودند بگوید من امام را دیده ام او هم به خاطر مسائل عاطفی گفته بود که امام را دیده است ما هم آن فرد را از سوریه دعوت کردیم تا بیشتر در این باره صحبت کنیم وقتی آمد مشخص بود خیلی نگران است و ترسیده بود وقتی با او گفت وگو کردیم توضیح داد که از روی پلی عبور می کرده که در نزدیکی آن یک پادگان نظامی قرار داشته و مرد قدبلندی را که شباهت به امام موسی صدر ،داشته از پشت سر دیده است به او گفتیم تو فکر نکردی که شخصیت شناخته شده ای مثل امام موسی صدر را نمیتوانند در ملأعام نگه دارند؟ او پاسخ داد که به من گفته بودند این را بگویم برگردیم به نقطه محوری در مذاکرات ژنو، سیف الاسلام مطرح کرد که جورج حبش از رهبران ملی گرای فلسطینی که در لیبی زندگی می‌کرد اخیراً فوت کرده است. تا قبل از مرگ جورج حبش دسترسی به خانه اش وجود نداشت، اما بعد از مرگ او وقتی وارد خانه اش شدند دیدند در حیاط خانه دو یا سه جنازه دفن شده است. سیف الاسلام گفت ما حدس می‌زنیم که یکی از اجساد متعلق به امام موسی صدر باشد. البته ممکن است همه این‌ها سناریویی طراحی شده از طرف آنها باشد با این حال، او پیشنهاد داد که اگر ما واقعاً دنبال حقیقت هستیم گروه پزشکی ایرانی و اگر خواستید لبنانی‌ها هم باشند برای انجام آزمایش دی ان ای تشکیل دهیم و جنازه ها را بررسی کنیم. سیف الاسلام گفت ما احتمال می‌دهیم یکی از اجساد متعلق به امام موسی باشد. طبیعی بود دولتی که سر کار بود نمی‌گفت من او را کشتم سناریو هم می‌توانست برای افکار عمومی قابل قبول باشد. و برای رسیدن به امام موسی راه حل مرضی الطرفین بود. با این حال، هدف اصلی آنها تحویل جنازه بود.
خانواده با پیشنهاد سیف الاسلام قذافی مخالفت کرد
در واقع ممکن است جورج حبش شخصاً امام موسی صدر را به قتل نرسانده و خود دولت این کار را کرده باشد اما آن را به گردن حبش انداخته اند.
بله، به هر حال وقتی یک حکومت بخواهد روایتی طرح کند که هم به نظر واقعی برسد و هم خودش متهم نشود چنین سناریویی می‌تواند مؤثر باشد برای ما هم که خود را به احتمال زیاد در یک قدمی جنازه امام می‌دیدیم خوب بود.
جورج حبش رهبر جبهه خلق برای آزادی فلسطین بود و شاید انگیزه ای داشته که به دلیل مخالفت امام موسی صدر با اقامت فلسطینی ها در لبنان او را حذف کند روایت آنها این بوده که قذافی بعد از گفت وگو با امام موسی صدر او را راهی فرودگاه می‌کند اما در میان راه توسط جورج حبش ربوده می‌شود دولت لیبی هم از این موضوع بی‌اطلاع بوده و نمی‌توانسته آن را ردیابی کند.
این سناریویی باورپذیر نیست سخت بتوان باور کرد که جورج حبش به قدری قدرت داشته باشد که بدون اطلاع قذافی چنین اقدامی کند من همچنان قذافی را عامل و متهم اصلی این ماجرا می‌دانم با این حال ما برای دستیابی به حقیقت تصمیم گرفتیم این مسیر را دنبال کنیم براساس درخواست آقای خاتمی به لبنان سفر کردم تا با خانواده امام موسی دیدار کنم. همه اعضای خانواده در لبنان جمع شده بودند. مساله را برای آنان مطرح کنیم که تا این قدر به کشف حقیقت نزدیک شده ایم. نظر آنها چیست روز قبل از دیدار با خانواده وقتی سید حسن نصرالله متوجه شد من برای چنین هدفی به لبنان آمده ام فردی را فرستاد تا نزد ایشان بروم من هم رفتم و ماجرا را برای ایشان شرح دادم به ایشان گفتم که تا اینجا پیش رفته ایم و فکر می‌کنم بتوانیم جنازه را پیدا کنیم. چشمانش پر از اشک شد گفتم نظر شما چیست؟ گفت هر چه خانواده بگویند به ایشان گفتم که فردا با خانواده ملاقات دارم.