چاپ

ایرانیان جهان - گروه سیاسی دفاع‌‎پرس: امروز در شرایطی قرار داریم که در آن دولت‌ها بر مردم حکمرانی دارند بر این اساس زمانی حکمرانان می‌توانند دولتمردان موفقی باشند که بتوانند ارزش پول کشورشان را حفظ و حتی در برابر سایر واحد‌های پولی دیگر کشور‌ها افزایش دهند زیرا حفظ ارزش پول ملی یکی از شاخص‌های کلیدی حکمرانی اقتصادی و ثبات سیاسی کشور‌ها محسوب می‌شود بدین معنی که چنانچه ارزش پول ملی کشوری روند نزولی داشته باشد نشان دهنده بیمار بودن اقتصاد آن کشور است لذا در چنین شرایطی اگر روند نزولی متوقف نشود امکان آن که جامعه دچار تنش اقتصادی شود وجود دارد و از سوی دیگر حکمرانان مجبور هستند برای تامین مایحتاج مردم ذخایر ارزی خود را بیشتر مصرف کنند که این می‌تواند در دراز مدت موجب ایجاد تورم روز افزون شود.
البته برای پیدایش چنین وضعیتی علل بسیاری می‌توان ذکر کرد که شاید بارزترین آن تأثیر متقابل سیاست‌های اقتصادی، چالش‌های بین‌المللی و مدیریت داخلی باشد همانند آنچه بر ارزش پولی کشورمان در طول زمان حادث شده است، چون طی دهه‌های اخیر، ریال ایران کاهش ارزش شدیدی را تجربه کرده که این امر نه‌ تنها بر اقتصاد داخلی، بلکه بر جایگاه ایران در نظام بین‌الملل نیز اثرگذار بوده است. با این‌حال، اتخاذ سیاست‌های صحیح و اصلاحات ساختاری می‌تواند زمینه را برای تقویت ارزش پول ملی و بهبود جایگاه اقتصادی ایران فراهم کند.
اما در رابطه با کاهش ارزش ریال دلایلی را که ذکر می‌کنند عمدتاً به دلیل وابستگی اقتصاد ایران به درآمد‌های نفتی، تحریم‌های خارجی و چالش‌های داخلی در سیاست‌گذاری اقتصادی بوده لذا برای بهبود این وضعیت، لازم است راهکار‌هایی عملی و پایدار مورد توجه قرار گیرد که یکی از مهم‌ترین این اقدامات، کاهش وابستگی اقتصاد به نفت و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی کشور است.
این همان نکته‌ای است که رهبر معظم انقلاب اسلامی 13 اردیبهشت 1373 در دیدار جمعی از کارگران و معلمان بیان فرمودند: «آرزوی واقعی من- که البته ممکن است به این زودی‌ها قابل تحقق نباشد- این است که ما درِ چاه‌های نفت را ببندیم و اقتصاد خود را براساس کالا‌ها و محصولات غیر نفتی بنیاد نهیم». یعنی توسعه بخش‌های صنعتی، کشاورزی و فناوری‌های نوین می‌تواند درآمد‌های غیرنفتی را افزایش داده و فشار بر بازار ارز را کاهش دهد. همچنین حمایت از تولید داخلی و افزایش صادرات غیرنفتی می‌تواند به افزایش ذخایر ارزی و درنتیجه، تقویت ارزش ریال کمک کند.
علاوه بر این ثبات سیاسی و اجتماعی نیز نقش مهمی در حفظ ارزش پول ملی دارد چرا که هرگونه بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی می‌تواند منجر به نااطمینانی در بازار ارز و خروج سرمایه از کشور شود به همین جهت ایجاد فضای باثبات برای فعالیت‌های اقتصادی، تقویت سرمایه‌گذاری داخلی و جذب سرمایه‌های خارجی ازجمله اقداماتی است که می‌تواند تأثیر مثبتی بر ارزش پول ملی داشته باشد. توسعه همکاری‌های اقتصادی با کشور‌های همسو و استفاده از سازوکار‌های مالی جدید مانند پیمان‌های پولی دو جانبه نیز از دیگر اقداماتی است که در کاهش وابستگی به ارز‌های خارجی و افزایش ثبات اقتصادی تاثیر مثبتی دارد.
یکی دیگر از راهکار‌های اساسی، مدیریت صحیح نقدینگی و کنترل تورم است. سیاست‌های پولی و مالی منسجم، مانند کاهش وابستگی به استقراض از بانک مرکزی و هدایت سرمایه‌های سرگردان به سمت تولید، می‌تواند به کنترل تورم و افزایش ارزش ریال کمک کند به همین دلیل رهبر معظم انقلاب اسلامی شعار امسال را «سرمایه گذاری برای تولید» انتخاب کردند تا بلکه در جهت تحقق این شعار اقداماتی تاثیر گذار صورت گیرد.
اصلاح نظام بانکی و افزایش شفافیت اقتصادی نیز ازجمله اقداماتی است که می‌تواند اعتماد عمومی را به سیاست‌های اقتصادی افزایش داده و مانع کاهش ارزش پول ملی شود؛ در سطح بین‌المللی نیز دیپلماسی اقتصادی فعال، بهبود روابط اقتصادی با کشور‌های مختلف، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت صادرات، نقش موثری در تقویت ارزش واحد پولی کشورمان دارد و این در حالی است که ایران ظرفیت‌های گسترده‌ای در حوزه انرژی، صنایع دانش‌بنیان و کشاورزی دارد که در صورت برنامه‌ریزی صحیح به موتور محرک اقتصاد کشور تبدیل می‌شود.
پس با وجود چالش‌های موجود، ایران همچنان فرصت‌های بسیاری برای بهبود وضعیت اقتصادی خود دارد. ظرفیت‌های غنی اقتصادی، نیروی انسانی متخصص و موقعیت جغرافیایی استراتژیک، همگی از عواملی هستند که در صورت مدیریت صحیح، می‌توانند به تقویت ارزش پول ملی کمک کنند. آینده اقتصاد ایران می‌تواند روشن باشد، مشروط بر آن که سیاست‌گذاری‌ها با نگاه بلندمدت و اصلاحات پایدار همراه با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و تعامل هوشمندانه با نظام اقتصادی بین‌المللی، باشد.
انتهای پیام/381