چاپ

ایرانیان جهان - مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا با اشاره به احتمال به رسمیت شناخت حاکمیت روسیه بر جزیره کریمه در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: تحرکات سیاسی و طرح‌هایی که دولت ترامپ برای حل و فصل بحران اوکراین ارائه می‌دهد، با رویکردی کاملاً متفاوت از دولت‌های پیشین آمریکا همراه است. ترامپ، رئیس‌جمهوری است که علاقه‌ای به دنبال کردن مذاکرات پیچیده و چندمرحله‌ای ندارد.
در دوره ریاست جمهوری قبلی خود، این ویژگی شخصیتی او به وضوح مشهود بود؛ بسیاری از پیمان‌های منطقه‌ای و جهانی را ترک کرد و برخی از آن‌ها پس از مذاکره دوباره بازگشتند، اما در کل، رویکرد او به نوعی متفاوت در سیاست خارجی آمریکا تلقی می‌شد. در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، ساختار کلی آمریکا تا حدودی توانست او را مهار کند، حتی وقتی که او به دنبال نزدیکی با ولادیمیر پوتین و ترمیم روابط با روسیه بود، فرصتی برای پیوند عمیق بین روسیه و آمریکا فراهم نشد. اما حالا، با بازگشت ترامپ، سیاست متفاوت از دموکرات‌ها در قبال روسیه و اوکراین دنبال می‌شود. وی ادامه داد: این رویکرد، چالش جدی در روابط آمریکا و اروپا ایجاد کرده است. ترامپ بدون شنیدن نظرات اروپایی‌ها و حتی دولت اوکراین به عنوان طرف اصلی این بحران، تصمیم گرفته است مذاکرات مستقیم با روسیه را در جهت پایان دادن به این بحران و آتش‌بس دنبال کند. در دو ماه گذشته، نشست‌هایی بین نمایندگان روسیه و آمریکا در شهرهای ریاض و استانبول برگزار شده است. در این مذاکرات دوجانبه، بیشتر از اینکه منافع اوکراین و دولت‌های اروپایی مطرح باشد، موضوع اصلی مربوط به چگونگی دستیابی به یک توافق و مصالحه با روسیه است. این توافق زمانی در کوتاه‌مدت به دست می‌آید که دستور کار روسیه روی میز مذاکرات باشد، نه دستور کار سیاست‌های دولت اوکراین و دولت‌های اروپایی. قطعاً، اگر مذاکرات در یک فرصت کوتاه به نتیجه برسد، دولت آمریکا باید امتیازات جدی نسبت به اقدامات روسیه در اوکراین ارائه دهد. اما در سه دور مذاکرات سه‌جانبه میان اروپا، آمریکا، چین و روسیه، و دو دور سفر استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده آمریکا به روسیه و دیدار با پوتین، هنوز دستاوردی که ترامپ به دنبال آن بوده است، حاصل نشده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: این موضوع باعث شده است که ترامپ عصبانی شود و دیدگاه‌های تندی نسبت به اوکراین و دولت‌های اروپایی ابراز کند. او حتی بارها تهدید کرده است که اگر این مذاکرات نتیجه‌ای نداشته باشد، آمریکا سیاست میانجیگری در حل و فصل بحران اوکراین را کنار خواهد گذاشت و از این روند خارج خواهد شد. خروج آمریکا از این ماجرا، به معنای این خواهد بود که دیگر کمک نظامی و مالی به اوکراین انجام نخواهد شد؛ هرچند تا سه ماه گذشته، دولت اوکراین از آمریکا کمک‌های نظامی و مالی دریافت کرده است، اما در روزهای آخر ریاست جمهوری جو بایدن، تعهدات آمریکا نسبت به اوکراین کم‌رنگ شد. به نظر می‌رسد ترامپ با طرح موضوع شبه‌جزیره کریمه، به دنبال متقاعد کردن مسکو برای پایان دادن به جنگ باشد. شاید روسیه احساس کند که با ارائه امتیازاتی، مثلاً به رسمیت شناختن الحاق کریمه به روسیه، بتواند راهی برای پایان جنگ پیدا کند. این ایده هنوز در سطح محافل رسانه‌ای مطرح نشده و نمی‌توان با قاطعیت گفت که آیا این پیشنهاد جدی است یا فقط یک بازی سیاسی برای تحت فشار قرار دادن روسیه و اوکراین است.
وی افزود: اگرچه ایده‌ مطروحه می‌تواند زمینه‌ای برای پیشرفت مذاکرات سازش میان آمریکا و روسیه باشد، اما به احتمال زیاد، دولت‌های اروپایی در موضوع به رسمیت شناختن الحاق کریمه همکاری و همسویی با آمریکا نخواهند داشت. البته، در موضوع آتش‌بس و توافق میان اوکراین و روسیه ممکن است مخالفتی نکنند، اما قطعاً در قبال موضوع به رسمیت شناختن کریمه، این احتمال بعید است که بخواهند با آمریکا همراهی داشته باشند. با توجه به نوع رویکرد و مواضعی که دولت‌های اروپایی پس از حمله روسیه به اوکراین اتخاذ کردند، آن‌ها پیش از حمله، مسأله کریمه را بلاتکلیف گذاشته بودند تا در بلندمدت بتوانند این موضوع را در نوع تعامل و روابطشان با روسیه حل و فصل کنند. اشغال کریمه توسط روسیه در سال 2014 و تحریم‌های گسترده‌ای که علیه مسکو اعمال شد، به گونه‌ای بود که تأثیر عمیقی بر نوع روابط اتحادیه اروپا با مسکو نداشت. در همین فاصله، ما شاهد معضلات اقتصادی در هر دو طرف بودیم که هزینه‌های سنگینی به همراه داشت، اما پس از جنگ، اروپا و روسیه در یک وضعیت اجتناب‌ناپذیر قرار گرفتند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اروپا حمایت نظامی علیه روسیه انجام داد و اوکراین به یک منطقه نبرد نیابتی بین آمریکا و روسیه تبدیل شد. هیچ کشور اروپایی وجود ندارد که به اوکراین سلاح نداده یا کمک مالی نکرده باشد. حتی در شرایطی که آمریکایی‌ها اعلام کردند دیگر کمک نظامی و مالی به اوکراین ارائه نخواهند کرد، اروپایی‌ها همچنان تصمیم به ادامه کمک دارند. در نهایت، مصالحه و سازش میان آمریکا، روسیه، اوکراین و اروپا هنوز در یک فضای مبهم و خاکستری قرار دارد. با توجه به شدت اختلافات عمیقی که میان روسیه، اوکراین و اروپا وجود دارد، انتظار می‌رود آمریکایی‌ها بتوانند بدون همکاری و همسویی اروپایی‌ها، در یک زمان کوتاه به جنگ اوکراین پایان دهند. اما موضوعی که فعلاً تنها یک ایده است، نیازمند بررسی واکنش روسیه نسبت به این پیشنهاد و اینکه روس‌ها در قبال این پیشنهاد حاضرند چه امتیازی به آمریکایی‌ها بدهند، خواهد بود.
انتهای پیام/