چاپ

ایرانیان جهان - : با افزایش خوشبینی و ابراز رضایت تهران و واشنگتن از روند مذاکرات دوجانبه که تاکنون دو دور از آن در شهرهای مسقط و رم برگزار شده، اکنون در فضای داخلی آمریکا و ایران مباحث تازه ای به گوش می رسند که مهمترین آنها، مساله سرمایه گذاری ایالات متحده در ایران است. اندیشکده مشهور کوئیسنی، اوایل هفته در تازه ترین ارزیابی خود از روند توافق احتمالی میان تهران و واشنگتن، خواستار سرمایه گذاری شرکت های آمریکایی در ایران شد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
به گفته کوئینسی، این سرمایه گذاری می تواند علاوه بر رونق روابط دوجانبه میان ایران و آمریکا، بهترین تضمین برای عدم نقض تعهدات واشنگتن در قبال توافق احتمالی با ایران باشد. اگرچه مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران دو هفته پیش از عدم مخالفت رهبر انقلاب با ورود و فعالیت شرکت های آمریکایی در ایران خبر داده بود، اما پس از آن مقام های سیاسی هر دو کشور نیز به صورت پیوسته به این موضوع اشاره کرده اند. در تازه ترین اظهات مقام های امنیتی ایران، علی شمخانی مشاور رهبر انقلاب و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در توئیتی خبرساز، از شروط 9 گانه ای رونمایی کرد که برای دستیابی به توافق پایدار میان تهران و واشنگتن الزامی است. در آخرین بند این شروط نیز به موضوع تسهیل سرمایه گذاری اشاره شده که مطرح شدن این سخن از سوی شمخانی، نشانگر موافقت لایه های امنیتی کشور با ورود و سرمایه گذاری شرکت های آمریکایی به ایران است.

ایرانیان جهان

اما در تازه ترین این اظهارات، سید عباس عر اقچی وزیر امور خارجه کشورمان موضوع سرمایه گذاری آمریکایی ها در ایران را به زمینه ساخت رآکتورهای هسته ای نیز بسط داد که بسیار موضوع پر اهمیتی است. از آنجاکه بخش عمده ای از مشکلات فعلی ایران با غرب (به ویژه ایالات متحده) بر سر پرونده و فعالیت های هسته ای ایران است، این اظهارات عراقچی آن هم یک روز پیش از برگزاری نشست کارشناسان فنی و چهار روز پیش از برگزاری دور سوم مذاکرات دو طرف در عمان، می تواند تا حد زیادی در روند مذاکرات راهگشا باشد.
ترامپ بارها اعلام کرده که برجام تنها توافقی به سود اروپا بوده و تنها راه را برای باز کردن مجدد پای شرکت های تروئیکای اروپایی (E3) به بازار ایران شده و هیچ شرکت آمریکایی از آن منتفع نشده است
عراقچی در بخشی از متن سخنرانی خود برای اندیشکده کارنگی که لغو شده است، طی سخنان با اشاره به موضوع هدفگذاری ایران برای ساخت دستکم 19 رآکتور هسته ای دیگر، این فرصت را موقعیت مناسبی برای سرمایه گذاری و ورود شرکت های آمریکایی به ایران دانسته است. در متن سخنرانی عراقچی آمده است: شرکت‌های آمریکایی می‌توانند از فرصت تریلیون‌دلاری‌ای که اقتصاد ما فراهم می‌کند، بهره‌برداری کنند. این شامل شرکت‌هایی می‌شود که می‌توانند در تولید برق پاک از طریق منابع غیرهیدروکربنی به ما کمک کنند. ایران هم‌اکنون یک راکتور در نیروگاه هسته‌ای بوشهر دارد. برنامه بلندمدت ما ساخت دست‌کم 19 راکتور دیگر است؛ این بدین معناست که ده‌ها میلیارد دلار قرارداد بالقوه در دسترس قرار دارد.
اشاره عراقچی به امکان رکودزدایی از کسب و کار شرکت های فعال در صنعت هسته ای آمریکا از طریق ساخت رآکتور به ارزش ده ها میلیارد دلار برای ایران، پیش از هر چیز می تواند نظر مساعد ترامپ و ویتکاف را برای نمساعدسازی دور سوم مذاکرات جلب نماید. به نظر می رسد وزیر خارجه کشورمان به خوبی متوجه شده که هیچ چیز به اندازی پیشنهاد جذاب اقتصادی و قراردادهای سنگین نمی تواند نظر مساعد رئیس جمهوری آمریکا را برای توافقی پایدار با ایران جلب نماید؛ نکته ای که البته ترامپ بارها در جریان خروج خود از برجام و «توافق بد» خواندن آن به ان اشاره داشته است.
ارائه پیشنهادات تجاری به آمریکا، پاشنه آشیل ترامپ به حساب آمده و علاوه بر سودمند بودن آن برای ایران، مقام های آمریکایی را نیز تا حد زیادی به سمت توافق احتمالی با ایران سوق خواهد داد
حقیقت امر این است که بر اساس آنچه تاکنون بارها از سوی رسانه های آمریکایی و شخص ترامپ منتشر شده، مهمترین دلیل مخالفت رئیس جمهوری آمریکا با برجام، عدم انتفاع آمریکا از توافقی بود که واشنگتن رهبری مذاکرات آن را بر عهده داشت. ترامپ بارها اعلام کرده که برجام تنها توافقی به سود اروپا بوده و تنها راه را برای باز کردن مجدد پای شرکت های تروئیکای اروپایی (E3) به بازار ایران شده و هیچ شرکت آمریکایی از آن منتفع نشده است؛ موضوعی که به نظر می رسد مسعود پزشکیان نیز به خوبی به آن واقف بوده و به همین دلیل از عدم مخالفت رهبر انقلاب با سرمایه گذاری شرکت های آمریکایی در ایران خبر داد.
در مجموع باید گفت که لحن ساختاری مقام های بلند پایه دو کشور به ویژه در تهران، پس از برگزاری مذاکرات رم، به سمت موضوعات تجاری و سرمایه گذاری آمریکا در ایران سوق پیدا کرده است. اگرچه تهران از این طریق قصد دارد نوعی بازدارندگی اقتصادی در برابر آمریکا و خروج احتمالی آمریکا از برجام ایجاد نماید، اما ارائه پیشنهادات تجاری به آمریکا، پاشنه آشیل ترامپ به حساب آمده و علاوه بر سودمند بودن آن برای ایران، مقام های آمریکایی را نیز تا حد زیادی به سمت توافق احتمالی با ایران سوق خواهد داد.
با چنین چشم اندازی، پیش بینی میشود دور سوم مذاکرات در مسقط، با پیشرفت بیشتری به نسبت دورهای قبلی برگزار شده و احتمالا اظهاراتی مثبت تر از تیم های مذاکره کننده در هر کشور خواهیم شنید که می تواند به آرام تر شدن بیشتر بازار داخلی ایران به ویژه در بخش های ارز و طلا بینجامد.