ایرانیان جهان - برخی افراد به صورت زیست شناختی مستعد بروز افسردگی در پاییز هستند که بنام «نابسامانی عاطفی فصلی» طبقه‌بندی شده است.
زمان آن رسیده که جشنواره رنگ‌های پاییزی بر پا و هر روز بر تنوع رنگ هایش افزوده شود اما چه حیف که این فصل سراسر زیبایی، در نظر همه افراد یکسان جلوه نمی‌کند. از بیماری‌های جسمی متفاوتی که محصول این فصل است بگذریم؛ آزردگی روح، احساس کرختی، پوچی و ناامیدی حالت‌هایی است که برخی افراد با آغاز فصل پاییز، کوتاه شدن روزها و تاریک شدن زودهنگام آسمان تجربه می‌کنند، غافل از اینکه رنگ‌های روح بخش همین فصل و هوای دلنواز آن بهترین راهکار برای حس سرزندگی و لمس لحظه‌های ناب زندگی است و کمی درایت و توجه کافی است تا براین احساسات ناحوشایند غلبه کرد.
افراد با چه خلق و خویی در پاییز بیشتر افسرده می‌شوند؟
برخی افراد به صورت زیست شناختی مستعد بروز افسردگی در پاییز هستند که تحت عنوان «نابسامانی عاطفی فصلی» قابل طبقه‌بندی است. البته باید در دو سال گذشته دست کم دو دوره افسردگی عمده در پاییز در این افراد دیده شده باشد که ارتباطی با رویدادهای محیطی نداشته باشد. به علاوه بهبود کامل نیز در یک زمان مشخص سال روی دهد (برای نمونه، در بهار).
نقش عوامل محیطی و اجتماعی در افسردگی پاییزی چیست؟
گاهی عوامل روانی - اجتماعی در بروز افسردگی در فصل پاییز مؤثر است. برای نمونه، افرادی که مشاغلی دارند که در تعطیلات تابستان فعال است، ممکن است با آغاز پاییز و اتمام تعطیلات به علت رکود شغلی افسرده شوند برای نمونه، فردی که در یک شهر ساحلی شمالی بستنی فروشی دارد و در طول تابستان با ازدحام مشتریان روبه‌رو است، ناگهان در پاییز با کاهش مشتریان و بیکاری روبه‌رو و در نتیجه مستعد افسردگی در پاییز می‌شود.
برای کاهش بی‌حوصلگی و تنگ شدن خلق و خو در پاییز چه باید کرد؟
اگر افسردگی عمده و شدید در اثر پاییز روی دهد طبعاً باید به روانپزشک مراجعه کرد. اما اگر افسردگی خفیف باشد در آن صورت داشتن برنامه منظم زندگی که شامل سحرخیزی، خوابیدن در ابتدای شب، ورزش، داشتن هدف و برنامه در زندگی، معاشرت با دوستان و انجام کارهای خیر باشد در رفع افسردگی خفیف مؤثر است.
هر سال از چه زمانی باید برای کاهش مشکلات افسردگی فصلی، روند پیشگیری و درمان را آغاز کرد؟
برای تشخیص افسردگی فصلی، باید دست کم دو دوره افسردگی عمده در فصل معین روی داده باشد. به این ترتیب با توجه به زمان آغاز این دو دوره افسردگی، می‌توان از دو تا سه هفته پیش از موعد احتمالی، درمان دارویی را به منظور پیشگیری آغاز کرد.
کاهش افسردگی فصلی برای مادران باردار
رابطه صمیمانه شوهر با زن باردار بسیاری از فشارهای روانی زن باردار را کم می‌کند. کمک در کارهای منزل، مراقبت از فرزندان، نمایش عشق و علاقه به زن باردار چه در کلام و چه در عمل با کاهش فشار روانی (استرس) در زن، احتمال بروز افسردگی را می‌کاهد. زنان باردار نیز خود با برنامه‌ریزی جهت بارداری و پرهیز از بارداری ناخواسته، با داشتن برنامه مرتب روزانه که شامل ورزش، دیدار دوستان و خویشان باشد می‌توانند احتمال افسردگی فصلی را در خود بکاهند.
نقش رنگ‌ها در کاهش افسردگی پاییزی چیست؟
پژوهش‌ها حاکی است که رنگ‌های طیف سرخ سبب احساس برانگیختی و هیجان و تحرک می‌شود و برعکس رنگ‌های طیف آبی با احساس آرامش و سکون همراه می‌شود. امکان دارد این امر ناشی از تأثیر رنگ‌ها بر میانجی‌های عصبی باشد که پیام‌های عصبی را انتقال می‌دهند. تاریکی و سیاهی عموماً معادل با افسردگی شناخته می‌شود و افراد افسرده هم در رنگ‌های تیره و سیاه خود را احاطه می‌کنند. طبعاً با این اطلاعات می‌توان نتیجه گرفت که کاربرد رنگ‌های طیف سرخ در کاهش علائم افسردگی نقش دارد.
رایحه‌های خوش مانند اسطوخودوس تا چه حد در کاهش افسردگی مؤثر است؟
با توجه به رابطه لب‌های بویایی با مراکز قشری مغز، به نظر می‌رسد بوها در تنظیم هیجانات و عواطف مؤثر باشند. برخی پژوهش‌ها حاکی از رابطه روایح خوش با احساس شادمانی است.
ورزش و پیاده‌روی و نیز شب‌نشینی درشب‌های طولانی پاییز آیا موجب کاهش افسردگی پاییزی می‌شود؟
همان‌گونه که فرد شاد تمایل به تحرک و جست‌وخیز دارد، می‌توان انتظار داشت که اگر فرد افسرده نیز خود را مجبور به تحرک و ورزش کند، روحیه بهتری پیدا کند. تجارب متعددی به نفع این فرضیه انجام شده است. از سوی دیگر یک شب بیدار ماندن سبب بهبود قابل توجه در علائم افسردگی می‌شود، اما این امر در شب‌های بعد عملی نیست. اصولاً خواب در آغاز شب و برخاستن صبح زود روش بهتری برای غلبه بر علائم افسردگی است.
نورپردازی درون خانه‌ها در پاییز چگونه باشد؟
پنجره‌ها را باز کنید، پرده‌ها را کنار بزنید، بگذارید نور آفتاب همه چیز را روشن کند. احتمال دارد یکی از علل افسردگی فصلی در پاییز، روزهای کوتاه و ابری باشد، بنابراین بهره‌گیری بیشتر از نور طبیعی یا مصنوعی برای کاهش چنین نوع افسردگی مفید است.
نقش تغذیه در کاهش افسردگی چیست؟
رژیم غذایی متعادل طبعاً در سلامت عمومی مؤثر است. گاهی کمبود ویتامین‌ها با حالات شبه افسردگی همراه است. مواد نشاسته‌ای از قدیم به عنوان مواد شادی‌آور شناخته شده است. ماکارونی، شکلات، زعفران (به مقدار کم) از موادی هستند که بشر بر حسب تجربه متوجه تأثیر ضدافسردگی آن‌ها شده است. نوشیدن آب فراوان نیز در ایجاد حس شادابی مؤثر است. کاهش مصرف چربی‌های حیوانی و پروتئین گوشت قرمز نیز توصیه‌ای کلی برای سلامت است.
اطرافیان و دوستان در کاهش پژمردگی پاییزی چه نقشی دارند؟
پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد افسردگی در افراد مجرد و اشخاص منزوی و گوشه‌گیر بیشتر است. وجود همسر و فرزند و ارتباط با خویشان (صله رحم) سبب کاهش افسردگی می شود. دستگیری از بینوایان سبب احساس رضایت می‌شود. حمایت از جانوران و دادن آب و غذا به آنان در کاهش افسردگی مؤثر است. به طور کلی هر چیز که سبب افزایش ارتباط‌های عاطفی شود افسردگی را می‌کاهد. پرورش گیاهان و آب دادن به آن‌ها نیز احساس خوبی در فرد پدید می‌آورد.
اوج افسردگی پاییزی چه زمانی است؟
روزهای کوتاه‌تر و آسمان تیره و ابری در افزایش حس افسردگی تأثیر دارد.
آیا افراد افسرده در پاییز با مشکلات بیشتر مواجهند؟
به علت اینکه در فصل‌های سرد مردم عموماً به خانه پناه می‌برند و ارتباط‌ها و حضور در مکان‌های عمومی کمتر می‌شود و به علت آغاز سال تحصیلی خانواده‌ها از معاشرت استقبال کمتری می‌کنند، احساس تنهایی و انزوا که از نشانه‌های افسردگی است افزایش می‌یابد.
آیا افسردگی فصلی با جنسیت مرتبط است؟
به طور کلی میزان انواع افسردگی در زنان دو برابر مردان است. بنابراین، چنین نسبتی در افسردگی پاییزی هم وجود دارد. در عین حال در نابسامانی خلقی علاوه بر دوره‌های افسردگی (که آن هم ممکن است جنبه فصلی داشته باشد) دوره‌های شیدایی و نیمه شیدایی نیز وجود دارد که درآن نسبت ابتلای زنان و مردان یکسان است.
آخرین یافته‌های علمی برای کاهش افسردگی پاییزی چیست؟
این نوع افسردگی برایند عوامل گوناگون زیستی، روانی و اجتماعی است. بنابراین ابتدا باید تشخیص توسط روانپزشک به عمل آید و سپس بر حسب میزان سهم هر یک از این عوامل، درمان‌های دارویی، روان‌درمانی، مشاوره، یا توصیه برای تغییر عوامل یا بخش محیطی انجام شود.
