ایرانیان جهان - تصورات مردم دنیا درباره کشور و جامعه سوئد چسیت؟
چقدر داستان‌ها و افسانه‌هایی که در باره سوئد رواج دارند، درست هستند؟
بخش فارسی رادیو سوئد در یک سری گزارش به نام “سوئد از نگاه دیگران” به جستجوی حقیقت پرداخته است.
در این بخش ، مقاله کاووس اختری را میخوانیم که به سراغ جنگ و صلح در سوئد رفته است.
آیا سوئد صلح طلب ترین کشور دنیاست؟
صدای بمب و شلیک اسلحه، کشتار و قتل و غارت، خرابی و خونریزی، تصویری آشنا؛ برای مردم بسیاری از نقاط دنیاست.
اما در کشور کوچک سوئد که در شمال اروپا واقع است، کسی نیست که خاطره‌ای از جنگ داشته باشد.
یعنی شاهدان جنگ درسوئد، همگی از دنیا رفته‌اند.
سوئد دویست سال است که جنگ را در داخل مرزهای خود تجربه نکرده.
Foto: Kristina Swaan/Försvarsmakten
سوئد از لحاظ نظامی چگونه کشوری است؟
رکوردی که هیچ کشور دیگری در دنیا به نزدیکی آن هم نمی‌رسد. آخرین جنگ در سوئد بازمی‌گردد به ٢٠٠ سال پیش. در روز ١٤ اوت ١٨١٤ قراردادی میان سوئد و نروژ امضا شد که به قرارداد صلح موس معروف شد. از این روز تا کنون، سوئد هرگز جنگی را در داخل خاک خود تجربه نکرده است. سازش‌کاری و خودداری از درگیرشدن با دیگران، جزیی از فرهنگ مردم این سرزمین است. پتر والنستام پرفسور در تاریخ جنگ و صلح از دانشگاه اوپسالا می‌گوید که همه ما باید به این ٢٠٠ سال افتخار کنیم.
-سوئد تنها کشوری‌ست که در این مدت طولانی جنگی را نداشته و همه ما باید از این مساله راضی و شاد باشیم.
بسیاری از مهاجرین و نیز توریست‌ها که از سوئد دیدار میکنند می‌گویند که از خونسردی سوئدی‌ها تعجب میکنند، این خویشتن‌داری در سطح شهر کاملا دیده می‌شود، در رانندگی مردم و در صبر آنها در هنگام شلوغی و در صف ایستادن آنها. شاید این اخلاق جامعه به بالاترین سطح سیاسی هم نفوذ کرده و سوئد همیشه یکی از فعالان مذاکرات صلح در مناطق جنگی جهان بوده است. مردم ایران و عراق تلاش‌های اولوف پالمه را برای رسیدن به صلح در جنگ خونین میان این دو کشور فراموش نکرده‌اند. اما این صلح‌طلبی و خودداری از خشونت چقدر ریشه در تاریخ این سرزمین دارد. پتر والنستام پروفسور تاریخ از اوپسالا می‌گوید که سوئد در سال‌های دور از جنگ و خشونت برای حمله به همسایگان بسیار استفاده کرده و دیگران سوئدی‌ها را وایکینگ و وحشی تلقی می‌کردند.
دیگران در مورد سوئد چگونه فکر میکنند؟
-تصور دیگران از سوئد تغییر کرده. در قرن ١٦ سوئد کشوری تلقی می‌شد که در تمامی جنگ‌های اروپا، حضوری فعال داشت و دیگران ما را جنگ‌طلب، فرصت‌طلب و خونریز تلقی می‌کردند.
صلح واژه‌ای‌ست که بحث بر روی آن زیاد است. اینکه ما چه برداشتی از این کلمه داریم و صلح را چه می‌دانیم تعیین کننده است. ماریا گیلیام از جنبش صلح در کلیسا می‌گوید:
-ما فعالان صلح‌طلب واژه صلح را بسیار گسترده‌تر از نبود جنگ و خونریزی می‌دانیم. برای مثال صلح برای ما برقراری عدالت و نبود فقر است. اگر تعریف خود از صلح را گسترده‌تر کنیم کل این مساله که سوئد ٢٠٠ سال است که در صلح زندگی می‌کند نیز زیر سوال می‌رود.
ارتش سوئد پس از 200 سال دوری از جنگ
Foto: Anders Sjödén/Försvarsmakten
در این ٢٠٠ سال هر چند سوئد شاهد جنگی در داخل خاک خود نبوده اما ارتش سوئد در بسیاری از جنگ‌ها در مناطق مختلف دنیا حضوری فعال داشته است. صنایع نظامی سوئد هم برای کشور بسیار سودآور بوده و اسلحه‌های سوئدی در دنیا به فروش می‌رسند و یکی از صادرات بزرگ کشور هستند.
ماریا گیلیام از جنبش صلح کلیسا می‌گوید که البته می‌توان گفت که ٢٠٠ سال است در داخل مرزهای خود جنگی نداشته‌ایم که این امر بسیار مثبتی‌ست. اما ما یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان سلاح جنگی در دنیا هستیم و تا چند ماه پیش‌هم سربازان ما در جنگ افغانستان شرکت داشتند که این امر به نظر ما مشکلی بزرگ است.
با این گفته‌ها و نگاهی به تاریخ می‌توان گفت که کشور سوئد در زمینه سیاسی یکی از صلح‌طلب‌ترین کشورهای دنیاست اما همزمان از بروزجنگ در مناطق دیگر، استفاده اقتصادی بسیاری برده است. اینکه چقدر تصور دیگران در باره صلح‌طلبی سوئد درست است، جواب آن را به شما واگذار می‌کنم.
کاووس اختری kavoos.akhtari@sr.se منبع : بخش فارسی رادیو سوئد