بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گزارش میز نفت، کشورهای آسیای مرکزی با وجود توسعه سیاست های محدودکننده گروه تندرو، به ویژه در قبال زنان، در حال برداشتن گام هایی برای گسترش روابط با همسایه جنوبی خود، حکومت افغانستان به رهبری طالبان هستند.
دولت قرقیزستان در اوایل ماه جاری، طالبان را از فهرست سازمان های تروریستی خود حذف کرد، ترکمنستان کار با افغانستان را در پروژه بزرگ خط لوله گاز تاپی از سر گرفت و ازبکستان در جریان سفر مهم نخست وزیر ازبکستان به افغانستان در سال 2018 میلادی قرارداد همکاری به ارزش 2.
5 میلیارد دلار با کابل امضا کرد.
جینبک کولوبایف، وزیر امور خارجه قرقیزستان، در 6 سپتامبر اعلام کرد که هدف از این اقدام، تامین ثبات منطقه ای و توسعه بیشتر گفتگوهای جاری است.
یک مراسم گازی با طالبان
در 11 سپتامبر، مقامات ترکمنستان و طالبان مراسمی را به مناسبت از سرگیری پروژه خط لوله گاز ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند (TAPI) که برای انتقال سالانه 33 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی ترکمنستان به جنوب آسیا طراحی شده است، برگزار کردند.
در این مراسم که در شهر مرزی ترکمنستان سرحطابات برگزار شد، قربانقلی بردی محمداف رئیس جمهور پیشین و رئیس شورای قدرتمند مردمی ترکمنستان حضور داشتند و هیئت طالبان به ریاست محمد حسن آخوند، نخست وزیر این کشور که در فهرست تحریم های سازمان ملل قرار دارد، برگزار شد.
سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان از طریق ارتباط ویدیویی در این مراسم شرکت کرد.
از پروژه تاپی بیشتر بدانیم
پروژه تاپی به ارزش 10 میلیارد دلار برای اولین بار در دهه 1990 میلادی طراحی شد، اما به دلیل جنگ و بی ثباتی در سرزمین افغانستان بارها به تعویق افتاد.
ترکمنستان امیدوار است خط لوله 1800 کیلومتری پیشنهادی به یک منبع درآمدی کلیدی برای عشق آباد تبدیل شود.
همچنین افغانستان سالانه حدود 500 میلیون دلار از هزینه های ترانزیت به دست خواهد آورد که یک منبع درآمدی برای بودجه آنان است.
با این حال، آینده تاپی به دلیل تحریم‌های غرب بر حکومت طالبان و عدم شناسایی رسمی دولت در کابل که می‌تواند تامین مالی و سرمایه‌گذاری در این پروژه را مختل کند، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
تاکنون هیچ کشوری در جهان به صورت رسمی حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است.
در ماه اوت، عبدالله اوریپوف، نخست وزیر ازبکستان به کابل رفت و این دیدار بالاترین سطح یک مقام دولتی خارجی از زمان به دست گرفتن قدرت توسط طالبان در کابل در سه سال پیش بود.
براساس گزارش ها، در جریان این سفر، مقامات ازبکستان و طالبان چند قرارداد سرمایه گذاری و تجاری به ارزش حدود 2.5 میلیارد دلار در بخش های انرژی، کشاورزی و تولید امضا کردند.
افغانستان و قزاقستان در آگوست 2023 میلادی اعلام کردند که قصد دارند تجارت دوجانبه را به 3 میلیارد دلار در سال افزایش دهند.
قزاقستان، بزرگترین اقتصاد آسیای مرکزی، اولین کشوری بود که در دسامبر 2023 میلادی طالبان را از فهرست سازمان های تروریستی حذف کرد.
اما در حالی که رهبران قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و ازبکستان پس از بازگشت طالبان به قدرت به سرعت از کابل بازدید کردند، تاجیکستان تنها کشور آسیای مرکزی بود که مواضعی تند در مقابل حاکمان جدید در افغانستان اتخاذ کرد.
به سوی کاهش تنش ها
این رویکرد رهبران دوشنبه به میزان زیادی به دلایل اختلافات قومی، زبانی و تاریخی آنان با طالبان، که عمدتاً قومی پشتون هستند، مرتبط است. اما به نظر می رسد که تاجیکستان در شرایط کنونی سیاست های خود را در قبال طالبان در اقدامی که کارشناسان تاجیک به عنوان "پذیرش واقعیت" توصیف می کنند،
کاهش داده است. تاجیکستان برق به کابل صادر می کند و چندین بازار را در شهرهای مرزی ایجاد کرده است که در آن بازرگانان محلی از دو کشور کالاهای خود را می فروشند. بر اساس گزارش ها، این دولت ها همچنین در مورد همکاری در مبارزه با شبه نظامیانی که خاک تاجیکستان را از داخل خاک افغانستان هدف قرار می دهند، گفتگو کردند. 
دوشنبه و کابل هر دو منافع مشترکی در شکست گروه تروریستی دولت اسلامی - خراسان دارند که شبه نظامیان زیادی را از تاجیکستان به خدمت گرفته است.
رسانه‌های افغانستان گزارش داده اند که «سیم الدین یتیم اف» رئیس کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان در اواخر ماه اوت با عبدالحق واثق، رئیس اطلاعات طالبان دیدار کرده است. مقامات تاجیکستان این گزارش ها را نه تایید و نه رد کرده اند. 
یک کارشناس مستقر در دوشنبه که نخواست نامش فاش شود، به سرویس تاجیکستان رادیو آزادی گفت که با توجه به مرز مشترک گسترده تاجیکستان با افغانستان، تهدیدات حملات تروریستی و انگیزه های اقتصادی، مقامات تاجیکستان چاره ای جز انتخاب همکاری ژئوپلیتیکی با رهبران جدید این کشور ندارند.
برخی از کارشناسان ادعا می کنند که چین و قزاقستان در متقاعد کردن دوشنبه برای تغییر نگرش خود در قبال دولت طالبان نقش داشته اند. قاسم ژومارت توقایف، رئیس جمهور قزاقستان در ماه ژوئن در آلماتی خطاب به مقامات عالی رتبه اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی، طالبان را "بازیگر بلندمدت" خواند و بر اهمیت توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی با طالبان تاکید کرد. 
منبع: www.oilprice.com
مترجم: محسن داوری