بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
به نظر می‌رسد رزمایش‌های نظامی این هفته در ایران نگرانی‌ها از بابت چالش‌های جدید را منعکس می‌کند.
در شرایطی که منطقه با تحولات چشمگیری مواجه شده، مقامات ایران که با چالش‌های جدیدی مواجهند، قدرت نظامی را به نمایش می‌گذارند.
به نوشته واشنگتن پست، ایران هفته گذشته گسترده‌ترین رزمایش‌های نظامی خود در دهه‌های اخیر را آغاز کرد که طی آن هزاران پهپاد به پرواز درآمدند، پرتابگرهای موشک و موشک‌های بالستیک به نمایش گذاشته شدند و یک حمله شبیه‌سازی‌شده به یک تأسیسات هسته‌ای که شامل «انواع تهدیدات هوایی» بود، دفع شد. این رزمایش‌ها با پوشش تلویزیونی همراه بود.
سردار علی محمد نائینی، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اعلام کرد که این رزمایش‌ها در پاسخ به «تهدیدات امنیتی جدید» انجام شده است. او افزود: «ایران حتی یک روز هم تولید موشک را متوقف نکرده است و سامانه‌های دفاعی آن کاملاً فعال هستند و در بسیاری از موارد به‌روزرسانی شده‌اند.»
دغدغه آینده
با این حال، به نظر می‌رسد اظهارات عمومی نتوانسته‌اند دغدغه‌های در جامعه ایران را برطرف کنند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، وعده موضع سخت‌گیرانه‌تری علیه ایران را داده که شامل تشدید تحریم‌ها می‌شود. در همین حال، اسرائیل که در ظاهر اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده، بنا به‌گزارش‌ها در حال بررسی حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران است.
ایران در ماه‌های اخیر دچار چالش‌های جدی بوده، از جمله حملات مستقیم از سوی اسرائیل، و در لبنان و سوریه متحمل خسارات شده است. تحلیل‌گران می‌گویند که تحریم‌های جدید آمریکا احتمالاً فروش نفت ایران به چین را هدف قرار خواهند داد و فشار بیشتری بر اقتصادی که در حال تقلاست، وارد خواهند کرد.
در طول رزمایش‌های نظامی، بیش از دو ماه پس از حمله اسرائیل که ادعا شده به بخش‌هایی از سامانه‌های ایران آسیب‌زده بود، فرماندهان بر دفاع هوایی جدید ایران تأکید کردند.
سردار نائینی گزارش‌های مربوط به خسارت را به‌عنوان تلاش‌های «دشمنان» برای «ضعیف» نشان دادن ایران رد کرد.او گفت: «بعد از حمله رژیم صهیونیستی به ایران در ماه اکتبر، آن‌ها گفتند که ایران هیچ سامانه دفاع هوایی ندارد.»
یکی دیگر از پیامدهای 15 ماه درگیری‌های منطقه‌ای فرسایشی، وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی ایران بوده است. ارزش پول ملی ایران سال گذشته 65 درصد کاهش یافت و بحران انرژی باعث تعطیلی کسب‌وکارها، مدارس و ادارات دولتی شد.
به نظر می‌رسد رزمایش‌های نظامی این هفته نگرانی‌های از احتمال افزایش بی‌ثباتی را نیز منعکس می‌کند. تهران روز جمعه شاهد مانورهایی بود که توسط بسیج اجرا شد.
سردار حسن حسن‌زاده، فرمانده سپاه پاسداران، گفت: «این اعلام آمادگی جامع بسیج برای مقابله با هرگونه تهدید است. فداکاران مردم و ملت همچنان در صحنه حاضر هستند و جان خود را برای این ملت فدا خواهند کرد.»
تغییرات در منطقه
هم‌پیمانان منطقه‌ای ایران نیز خود را برای بازگشت ترامپ آماده می‌کنند. عراق که شاهد آسیب به حزب‌الله در لبنان توسط اسرائیل و سقوط بشار اسد در سوریه بوده است، فعالیت گروه‌های نزدیک به ایران را در داخل قلمرو خود محدود کرده است.
گروه‌های شیعه عراقی نقش کلیدی در متوقف کردن پیشروی‌های گروه شبه‌نظامی دولت اسلامی (داعش) در عراق در سال 2014 ایفا کردند و از آن زمان به طور رسمی در نیروهای امنیتی این کشور ادغام شده‌اند.
مقامات عراقی اکنون نگرانند که اسرائیل و ایالات متحده حملات خود به متحدان ایران در عراق را مانند حملات به حوثی‌ها در یمن افزایش دهند.
به ادعای واشنگتن پست، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، این هفته برای گفتگو درباره محدود کردن فعالیت نیروهای متحد ایران در عراق به تهران سفر کرد. به گفته یکی از مقامات ارشد عراقی که در جریان این مذاکرات قرار داشته و به شرط ناشناس ماندن صحبت کرده است، این موضوع در مذاکرات مطرح شد.
احسان الشمری، تحلیل‌گر سیاسی در دانشگاه بغداد، گفت که دولت السودانی تلاش کرده تا منافع دو متحد اصلی خود، ایران و ایالات متحده، که اغلب در تقابل هستند، را متعادل کند.
پس از حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر 2023، عراق جانب ایران را گرفت. اما به گفته الشمری، با طولانی شدن جنگ، بغداد شروع به تغییر موضع کرد.او گفت: «با آسیب به موضع ایران در لبنان و سوریه، اوضاع تغییر کرد.» مشخص نیست که عراق دقیقاً چگونه قصد دارد نفوذ ایران را در قلمرو خود محدود کند، اما الشمری پیش‌بینی کرد که تهران اکنون احتمالاً نقشی کاهش‌یافته را خواهد پذیرفت.
یکی از مقامات ارشد عراقی که با گروه‌های همسو با ایران ارتباط دارد، گفت که این گروه‌ها فعلاً خویشتن‌داری می‌کنند، اما این به هیچ وجه به معنای پایان نفوذ ایران در عراق نیست.
او افزود که پس از توافق آتش‌بس بین حزب‌الله و اسرائیل، گروه‌های مورد حمایت ایران تصمیم گرفتند که حملات علیه اسرائیل و نیروهای آمریکایی در منطقه «مزیتی برای آن‌ها ندارد و پیامدهای آن بیش از فوایدش خواهد بود.»
او گفت: «فلسطین همچنان مسئله ما خواهد بود.» اما هشدار داد که اگر نیروهای آمریکایی مستقر در عراق به زودی خارج نشوند، «هر چیزی ممکن است.»او تأکید کرد: «ما پیش‌تر به‌وضوح گفته‌ایم که فعلاً توقف کرده‌ایم، نه عقب‌نشینی.»

دانیال دلاوری