ایرانیان جهان - آذربایجان شرقی دارای چند مرز رسمی است که با وجود اینکه می‌تواند بزرگ‌ترین ظرفیت از نظر اقتصادی و اشتغالزایی داشته باشد، اما به دلیل مشکلات متعدد، تأثیری در بهبود وضعیت اقتصادی استان نداشته‌اند.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، محمد مهدی اکبرزاده؛ آذربایجان شرقی دارای چند مرز رسمی است و با وجود اینکه می‌تواند بزرگ‌ترین ظرفیت از نظر اقتصادی و اشتغالزایی باشد، اما به دلیل مشکلات متعدد، تأثیری در بهبود وضعیت اقتصادی استان نداشته‌اند.
به گفته کارشناسان، با وجود قدمت بالای این مرزها، اما مشکل زیرساخت‌ها، قوانین دست و پاگیر و روش تجارت منسوخ شده و اجازه انتفاع بیشتر از این مرز‌ها را نمی‌دهد و مرز‌هایی از قبیل جلفا تنها به بازارچه‌هایی برای خرید و فروش کالا تبدیل شده‌اند.
اگر نقطه مرزی را محل عرضه کالا بدانیم یک تفکر کوچک است، اما اگر بخواهیم در بازار تجارت بمانیم باید با تدابیر لازم و رویکرد‌های صحیح به دنبال ماجرا رفت.

در حقیقت، برطرف کردن مشکلات مرزی می‌تواند به توسعه فعالیت‌های تجاری و بازرگانی و تسهیل در امر صادرات و واردات کمک کند لذا باید نقاط مرزی آذربایجان شرقی بتوانند در وضعیت اقتصادی استان تأثیرگذار بوده و به رشد اقتصادی آن منجر شود.
تبدیل شدن جلفا به منطقه آزاد ارس باعث رشد و گسترش بازارچه مرزی جلفا و مراکز خرید زیادی در این منطقه شده است به طوری که کالا‌های به فروش رسیده بازارچه مرزی ارس تا حد زیادی کالا‌های اصل هستند.
گمرک جلفا در کنار رود مرزی ارس و در مسیر ترانزیت و تجارت بین روسیه و ایران قرار گرفته است که با جمهوری خودمختار نخجوان همسایه بوده و تنها مرز زمینی ایران با کشور‌های CIS یا همان مشترک المنافع می‌باشد.
به همین دلیل این گمرک در گروه مهم‌ترین گمرکات ایران نیز قرار دارد و جلفا به عنوان مرکز این ناحیه صنعتی – تجاری در زمینه تجاری و گمرک دارای پیشینه‌ای صد ساله بوده و مرز مشترک ایران و نخجوان در شهر جلفا به عنوان پرترددترین مرز مسافری ایران، پس از فرودگاه‌های تهران مطرح است.

مناطق مرزی از نقاط راهبردی و حساسی هستند که معمولاً به دلیل طبیعت خاص و دوری از پایتخت، مراکز استان‌ها و گاهی به دلیل فقدان رفاه، در برخی موارد زمینه‌ساز مشکلات سیاسی، اقتصادی و ... هستند.
بیشتر مناطق و شهر‌های مرزی، بدون بهره مندی از صنایع مادر یا کارخانه‌های بزرگ صنعتی هستند و اغلب حجم سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در این مناطق بسیار پایین است به همین جهت بازارچه‌های مرزی نقش مهمی را در اقتصاد این مناطق ایفا می‌کنند.
از آنجایی که بازارچه‌های مرزی در جغرافیای مرزی دو کشور قرار دارد از نظر سیاسی نیز آثار و فواید زیادی برای دو کشور به همراه دارند و موجب کاهش تشن‌های مرزی و ایجاد اعتماد می‌شوند و از جهتی هم با ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت این افراد، زمینه را برای امنیت بیشتر مرز‌ها و صلح فراهم می‌کند چرا که مناطق مرزی دچار محرومیت‌های گوناگون هستند و بی‌توجهی به اقتصاد و اشتغال آنها پیامد‌های نامطلوبی را برای منطقه به همراه خواهد داشت.
بازارچه‌های مرزی پتانسیل زیادی برای ایجاد رشد و توسعه اقتصادی دارند و می‌توانند با جذب گردشگران از سراسر کشور و یا از کشور‌های همسایه موجبات رونق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این مناطق مرزی و به طور گسترده تر، مناطق آزاد را فراهم آورند و از طرفی با ایجاد اشتغال و توجه به عدالت اجتماعی، علاوه بر ایجاد رفاه و کاهش بیکاری در منطقه، احساس تعلق مردمان ساکن در این مکان را افزایش دهد. صنایع دستی و محصولات کشور نیز از طریق این مراکز می‌توانند بازار گسترده تری برای خود دست و پا کنند که می‌تواند از لحاظ فرهنگی و نیز رونق اشتغال بانوان مناطق آزاد نیز موثر باشد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند توجه به ظرفیت‌های مرزی و رونق بازارچه‌ها می‌تواند گزینه مناسبی برای دور زدن تحریم‌ها باشد به طوری که توجه به ظرفیت‌های مرزی، رونق بخشی بازارچه ها، پایانه‌ها و گمرکات مرزی نه تنها افق‌های روشنی در زمینه صادرات، توسعه روابط اقتصادی بین‌المللی، بهبود معیشت و حل مشکلات اقتصادی آذربایجان شرقی را در پی خواهد داشت بلکه در شرایط فعلی کشور می‌تواند گزینه مناسبی برای دور زدن تحریم‌ها باشد.