بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
گویا سخنان محمدجواد ظریف در داووس که گفته بود اگر امروز به جای پزشکیان، جلیلی را به ‌عنوان رئیس‌‌جمهوری داشتیم، ممکن بود جنگ بزرگی در منطقه در جریان باشد، سعید جلیلی را عصبانی‌تر از گذشته کرده است. کمااینکه چند روز پیش جلیلی در واکنش به سخنان ظریف گفت: به‌عنوان مدعیان پیشرفت کشور، باید بدانیم مسیر درست کدام است و درک کنیم، چرا مسیر خطا نادرست است. او تاکید کرد که درحالی که دستگاه‌های امنیتی و اداری مسئولیت خود را دارند، مهم‌تر این است که نادرستی حرف‌های مطرح شده به افکار عمومی شناسانده شود تا افکار عمومی بتوانند آن را محکوم کنند. اینجا اهمیت تبیین به خوبی مشخص می‌شود. وی افزود: «در 6 ماهی که گذشت، دیدیم که می‌گفتند اگر ما نمی‌آمدیم جنگ می‌شد، دیدیم که در آخر به واقعیت رسیدند و فهمیدند که ما باید با روسیه کار کنیم.» جلیلی حتی ازجمله این مهم است که دیگر به یکی از کلیدواژه‌های حتی محاوره‌ای هم تبدیل شده است، استفاده کرد. نشان به آن نشان که محمدجواد ظریف زمان کاندیداتوری مسعود پزشکیان چندین ‌بار تاکید کرده بود که مهم است چه کسی در پاستور می‌نشیند. اما جلیلی در سخنان خود تاکید کرد: «نادرستی حرفی که مطرح شده برای مردم و افکار عمومی مطرح می‌شود و این مهم است که آن حرف نادرست در افکار عمومی محکوم شود. عرصه سیاست خارجی رمانتیک نیست و واقعی است و نباید با چشم بستن بر واقعیت‌ها حرکت کرد. عده‌ای در مناظرات انتخاباتی می‌گفتند، دنیا فلان‌طور است و باید فلان‌طور رفتار کرد».
بسیاری معتقدند، جریان‌هایی که در مجلس علیه ظریف و دولت هجمه درست می‌کنند و به هر بهانه‌ای تجمع راه می‌اندازند، طیف نزدیک به جلیلی هستند. گویا این روند میراثی است که ظریف تا همین امروز هم به دوش می‌کشد. سعید جلیلی و دوستانش هرگز از ظریف خوششان نمی‌آمد. در مجلس شدیدترین حملات را به او داشتند. از غیرقانونی و جاسوس خواندن او تا نسبت دادن مذاکرات پنهان به معاون راهبردی رئیس‌جمهور. هرچند سفر ظریف به داووس به جای خود واکنش‌برانگیز بود. مخالفان ظریف از همان ابتدا که ظریف، وزیر امورخارجه دولت روحانی بود تا امروز که معاون راهبردی مسعود پزشکیان است از هر اهرمی برای از میدان به در کردن محمدجواد ظریف استفاده کردند، این‌بار بهانه جدیدشان سفر او به داووس بود.
مهدی عرب‌صادق، فعال اصولگرا که به نامه‌نیوز می‌گوید: «اظهارات محمدجواد ظریف در داووس درباره حجاب خانم‌های تهرانی، دوباره تندروهای سوپرانقلابی را رگ گردنی کرد. عصبانیت تندروها آنقدر بالا بود که شبانه جلسه گذاشتند و در تقسیم کاری هماهنگ رگباری در صحن علنی مجلس تقاضای تریبون کردند تا ظریف را مورد تفقد قرار دهند».
مخالف دیرینه ظریف
آن‌طور که مشخص است، جلیلی و یارانش قصد ندارند به دولت کمک کنند. آنها محمدجواد ظریف را اهرمی برای حمله به پزشکیان کرده‌اند و به نظر می‌رسد، آغاز جنگ روانی تندروها علیه دولت پایانی ندارد.
به هر سو، این اولین بار نیست که جلیلی رقیب اصلی مسعود پزشکیان در ریاست‌جمهوری 1403 شخصاً به ظریف طعنه می‌زند. 21 آذرماه 1403 هم جلیلی در هشتادمین جلسه حکمت سیاسی اسلام در قرآن خطاب به ظریف و البته بدون ذکر کردن نامش گفته بود: «شما یک زمانی می‌گفتید که راه‌حل این است که برویم، توافق کنیم و با این توافق مسائل را حل کنیم سپس مذاکره و توافق کردید و شما هر تعهدی که داشتید را انجام دادید اما طرف کلاً خارج می‌شود. بعد همان شخص دوباره سر کار آمده [ترامپ] و شما پیشاپیش دارید، مطلب می‌نویسید که ما حاضریم در موارد جدید توافق کنیم. تنش‌زدایی به چه قیمت؟ در این شرایط حساس کشور آمده و می‌گوید، ملت ما خسته‌اند و ما از فلسطینی‌ها، فلسطینی‌تر شده‌ایم، تو اصلاً می‌فهمی چه می‌گویی؟»
البته نباید فراموش کنیم که ظریف علاوه بر حائز اهمیت بودن چهره خودش، یکی از بال‌های اصلی دولت مسعود پزشکیان است که اگر نباشد، کار دولت در حوزه سیاست خارجی کمی مشکل‌تر خواهد شد. لذا طیف وابسته به جلیلی و خود او انگیزه بالایی برای ناکارآمد جلوه دادن دولت دارند. جلیلی در اولین واکنش‌اش پس از استقرار مسعود پزشکیان در دولت در پیامی خطاب به مردم درباره کابینه پیشنهادی دولت چهاردهم بیان کرد: «امروز وظیفه همه ما این است که به پیشرفت کشور در 4 سال آینده به دولت و به مجلس کمک کنیم. همه مردم باید به دولت کمک کنند تا در 4 سال آینده پیشرفت کشور رقم بخورد». دولت سایه را باید با سعید جلیلی شناخت. او تاکنون و حتی زمانی که دولت محبوبش، یعنی دولت ابراهیم رئیسی روی کار بود نیز حتی یک صفحه هم به الگوی دیدگاهی‌اش در این‌ باره عینیت نبخشیده است تا در معرض قضاوت صاحب‌نظران و کارشناسان قرار گیرد. جلیلی که دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران هم بود و همواره ادعا داشت که از تمام سیاستمداران ایرانی، چه در حوزه داخل و چه در حوزه خارجی بیشتر می‌داند، یک‌‌ بار سال 92 و یک ‌بار سال 1400 و چندمین بار در مناظرات انتخاباتی 1403 سخن گفت و آن طور که خودش می‌گوید، هدف او از تشکیل دولت سایه، نظارت بر عملکرد دولت رسمی و ارائه راه‌حل‌های جایگزین برای مسائل مختلف کشور بود. این اقدام جلیلی بیشتر به ‌‌عنوان یک تلاش برای حفظ حضور و نفوذ در صحنه سیاسی کشور و آماده‌سازی برای آینده‌ای که ممکن است دوباره وارد عرصه رقابت‌های ریاست‌جمهوری شود، تلقی می‌شود.
سعید جلیلی هر گاه تریبون به دست می‌گیرد، درحالی در تمام امور دولت چهاردهم نظر می‌دهد و البته نهیبی هم به ظریف می‌زند که اتفاقاً به روایت عصر ایران، رئیس‌جمهور همین دولت وفاق اول آذرماه در دیدار با سعید جلیلی به او پیشنهاد کرده تا مسئولیتی مثل استانداری را بپذیرد. همچنین یک هفته بعد از اعلام اسامی وزرای پیشنهادی کابینه به مجلس و رفت‌وآمد وزرای پیشنهادی به کمیسیون‌ها خبری مبنی بر جلسه جلیلی با جمعی از نمایندگان مجلس و اعضای کابینه دولت سیزدهم منتشر شد، درست یک روز قبل از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در صحن علنی. اما جلسه جلیلی با نمایندگان آن هم با محور کابینه پیشنهادی ضرورتی داشت، هرگز معلوم نشد. او حدود 3 ماه پیش هم به باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه حرف از توافق جدید با غرب اشتباه است با طعنه به مسعود پزشکیان گفت: «برخی به دنبال توافقی جدید هستند، این کار، خطایی بزرگ است». وقتی ظریف وزیر امور خارجه در دولت‌های دوازدهم بود، یعنی یک سال پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم، سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در توئیتر نوشت: «بدتر از فشار اقتصادی دشمن، آن است که کسانی در داخل کشور با آنکه شاهد این دشمنی آشکار هستند، می‌گویند اگر لازم باشد مجدداً مذاکره خواهیم کرد؛ مگر دفعات قبل که لازم دیدید، چه فرجامی را به ارمغان آوردید؟»
این اظهارات تند جلیلی درحالی مطرح شد که وزیر خارجه وقت در گفت‌وگویی تاکید کرده بود: «من طرفدار منافع ملی ایران هستم. اگر منافع ملی ایران و مردم مستلزم این باشد که مذاکره کنیم، مذاکره می‌کنم. در هیچ مذاکره‌ای شما نمی‌توانید به طرف مقابل‌تان اعتماد کنید. روابط بین‌الملل براساس بی‌اعتمادی است. برای همین است اگر قرار بود به کسی اعتماد کنیم، برجام 150 صفحه نمی‌شد بلکه دو صفحه می‌شد که ما می‌گفتیم ما سلاح هسته‌ای نمی‌خواهیم و آنها هم می‌گفتند، تحریم‌ها را برمی‌داریم». ظریف تاکید کرده بود: «با اعتماد در روابط بین‌الملل سازگاری ذهنی ندارم. با ضد این و آن بودن موافق نیستم. معتقدم منافع ملی را باید دنبال کنیم و اگر روزی این منافع ملی مستلزم آن است که مذاکره کنیم، این کار را انجام دهیم؛ البته بعد از اینکه همه مقام‌های کشور مذاکره را تایید کردند».
مخلص کلام اینکه در نهایت، این روند تکراری مخالفان محمدجواد ظریف و به احتمال قوی دولت چهاردهم که مسائل مهم و ملی کشور را به سوژه‌ای برای حمله به دیگر مسئولان و رقبای داخلی تبدیل می‌کنند، نه ‌تنها به منافع ملی آسیب می‌زنند بلکه تصویر کشور را در عرصه بین‌المللی نیز خدشه‌دار می‌کند.