بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - مهمترین عناوین روزنامههای امروز _پنجشنبه بیستوسوم اسفند 1403_ را در ادامه میخوانید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانههای آزاد، روزنامهها و مطبوعات در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی بهشمار میآید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را بهصورت روزانه در دستور کار خود دارد.
در صفحه نخست امروز خود با تیتر «در شرایط فشار حداکثری مذاکره نمیکنیم» نوشت: «سید عباس عراقچی در قامت وزیر امور خارجه دولت چهاردهم مأمور به تحقق هدفی شده است که مسعود پزشکیان در جریان رقابتهای انتخاباتی برای رفع تحریمها وعده کرده بود؛ اما این در حالی بود که او در روزهای آغاز مسئولیتش با سایه جنگ برآمده از آتشافروزیهای تلآویو روبهرو شد تا بالاجبار دستور کار خود را خارج کردن کشور از تله جنگ تعریف کند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
عراقچی در آستانه سال جدید و در اولین گفتوگوی خود با رسانههای داخلی میزبان «ایران» بود و در این گفتوگوی مفصل فرصتی یافت تا از دیپلماسی فشرده خود در پایتختهای عربی برای مدیریت تنش جنگ بگوید و البته پاسخگوی انتقاداتی باشد که او را بابت مواضع بعضاً متفاوتش در معرض پرسشهایی قرار داده است. اینچنین بود که وزیر خارجه در گفتوگو با «ایران» از تعامل سازنده با جهان بر پایه اصول بنیادین «عزت، حکمت و مصلحت» دفاع کرد اما این را هم گفت که در ماههای اولیه آغار به کار ضروری مینمود گامهای معناداری برای جلوگیری از یک جنگ فراگیر منطقهای بردارد و ادبیات مخصوص جنگ را بکار گیرد. او میگوید: «یک جنگ تمام عیار، ادبیات و لحن خاص خود را دارد و سیاست خارجی کشور به دلیل شرایط جنگی وارد این عرصه شد. ما تعامل فراگیر را دنبال میکنیم و اثرگذاری سیاست را در نظر داریم.»
توضیحات مفصل عراقچی درباره دوگانهسازیهای کهنه تاریخ روابط خارجی ایران به این جمله ختم شد: «منِ دیپلمات تربیت شدم که ملی فکر کنم و در همین جهت هم حرکت خواهم کرد. به هر جا که فکر کنم منافع ملی کشور تأمین میشود، میروم و وظیفه خود را انجام میدهم. حالا میخواهد در نیویورک باشد یا در کابل یا بیروت.»
بازگشت قابل انتظار «دونالد ترامپ» به کاخ سفید که نشان داد میخواهد همان مسیر را طی کند، کار را برای عراقچی که این بار در قامت وزیر امور خارجه، مسئول پرونده هستهای هم شده، سختتر کرده است. «ترامپ» با دیپلماسی مخصوص بهخود که گاه با ابزار تحریم اقتصادی و گاه تهدید نظامی القای ترس و تهدید کشور مقابل را جستوجو میکند، میخواهد سناریوی تکراری خود را بازی کند.
عراقچی در توضیح واکنش ایران به سیاست فشار «ترامپ» میگوید: «اگر در شرایطی که طرف فشار حداکثری تحمیل میکند، وارد مذاکره شویم، از موضع پایین وارد مذاکره شدهایم و دستاوردی نخواهیم داشت. این موضوع سر لجبازی یا آرمان خواهی نیست و یک موضوع کارشناسی است. باید به طرف مقابل ثابت شود که سیاست فشار کارآیی ندارد تا آن موقع بتوانیم در شرایط برابر پشت میز مذاکره بنشینیم.»
این اما پاسخی نبود که بتوان به راحتی از آن گذشت و باز هم نپرسید؛ آیا تجربه مقاومت حداکثری در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ نمیتوانست مبنای محاسبه او برای ناکارآمدی دوباره اش علیه ایران باشد؟ راهبرد صبر ایران مبتنی بر چه ویژگیها و اقتضائاتی است و آیا میتواند در عین عدم امکان مذاکره مستقیم با آمریکا روزنههای امید را برای دیپلماسی باز بگشاید؟
عراقچی به این سوال این طور پاسخ داد: «راهبرد صبر ما مبتنی بر یک صبر انفعالی نیست، بلکه صبر همراه با ابتکار عمل است. ما اصلاً یک سیاست منفعلانه نداریم که بنشینیم نگاه کنیم چه تصمیمی برای ما میگیرند؛ نه، حتی درخصوص مذاکرات احتمالی هستهای هم طراحی داریم و برنامهریزی کردهایم. مذاکرات که به صورت غیرمستقیم جریان دارد. کانال سه کشور اروپایی برقرار است؛ با آقای گروسی و آژانس هستهای همکاری داریم و یک ایده جدید برای حل مسائل مطرح است که داریم بررسی میکنیم.»

روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «کانادا مقاومت کرد، آمریکا عقب نشست! دستور ترامپ برای توقف تعرفه 50 درصدی» و نوشت: «پس از اینکه کانادا از تهدیدات شدید ترامپ نترسید و بر پاسخ کشورش علیه حملات اقتصادی آمریکا تاکید کرد، ترامپ گفت، با وزارت خزانهداریاش صحبت میکند تا تعرفهها را تا 50 درصد افزایش ندهد!
رئیسجمهور تاجرمسلکِ آمریکا، علیه هر کشوری- فرقی هم نمیکند دوست است یا دشمن- به یک شکل وارد شده است. با دشمنانی مثل روسیه، از درِ دوستی و با دوستانی مثل کانادا و اروپا از در دشمنی! مهمترین ابزار جنگی این شخص متوهم و قلدر نیز، «اقتصاد» و «سرزمین» است. دولت ترامپ که اعضایش تفاوت چندانی با خود او ندارند، از اتحادیه اروپا و ناتو پول میخواهد، از کانادا، خودش را میخواهد و از پاناما کانالش و از مکزیک، خلیجش را! در این بین کانادا مورد خاصی است. دولت آمریکا میگوید کانادا باید ایالت پنجاهویکم آمریکا شود!
در این بین «جنگ تعرفهها» نیز مهمترین ابزار دولت آمریکا برای تحت فشار قرار دادن دوستان و دشمنانش است. ترامپ بارها تهدید کرده است علیه برخی کالاهای کانادا، تعرفههای 25 درصدی اعمال میکند. از آنجایی که سه ایالت آمریکا به برق کانادا وابسته است، نخستوزیر جدید کانادا یعنی «مارک کارنی» که با شعار «جلوی ترامپِ قلدر میایستم» به قدرت رسیده است، تهدید کرد، در صورت اعمال این تعرفهها، او نیز روی برق صادراتی به آمریکا، تعرفه وضع کرده و حتی ممکن است صادرات برق به این سه ایالت را هم قطع کند.
ترامپ که از این تهدید عصبانی شده بود، سهشنبه 21 اسفند تهدید کرد: «کانادا، اینقدر پَست شده که میخواهد از برق خود بهعنوان اهرمی علیه آمریکا برای چانهزنی استفاده کند؛ حرکتی که حتی روسیه در تمام دوران جنگ اوکراین با اتحادیه اروپا انجام نداد؛ اصلاً چرا باید کشوری دیگر برق حتی بخش کوچکی از کشور ما را تأمین کند؟ چه کسی چنین تصمیمی گرفته و چرا؟ آنها چنان بهای مالی سنگینی برای این اقدام خود خواهند پرداخت که برای سالها در کتابهای تاریخ بنویسند… به دلیل اعمال تعرفه 25 درصدی کانادا بر برق صادراتی به آمریکا، من به وزیر بازرگانی خود دستور دادهام که تعرفه 25 درصدی اضافی را به 50 درصد بر تمام فولاد و آلومینیومی که از کانادا وارد ایالاتمتحده میشود، یکی از بالاترین تعرفهها در هر جای دنیا، اضافه کند؛ اگر سایر تعرفههای شدیدی که از سوی کانادا اعمال شده حذف نشوند، کاخسفید تعرفه خودروهای وارداتی از کانادا به ایالاتمتحده را به میزان قابلتوجهی افزایش خواهد داد که در عمل باعث تعطیلی دائمی صنعت خودروسازی در کانادا خواهد شد؛ تنها چاره آنها، پیوستن به آمریکاست.»
همان روز یعنی 21 اسفندماه «مارک کارنی» نخستوزیر جدید کانادا در پاسخ به این تهدیدات ترامپ گفت: «ما تعرفهها علیه آمریکا را تا زمانیکه آمریکاییها به ما احترام گذاشته و به تجارت آزاد و عادلانه پایبند نباشد، حفظ خواهیم کرد؛ تضمین خواهم داد که پاسخ ما، تأثیر حداکثری در آمریکا و تأثیر حداقلی اینجا در کانادا دارد.» بدین ترتیب ترامپ عقب نشست! او ضمن پس گرفتن تهدیدش گفت: «مشتاقانه منتظر کاهش تعرفهها بر کانادا هستم؛ اگر تصمیم به اجرای تصمیم برای افزایش تعرفههای کانادا به 50 درصد بگیرم، به شما اطلاع خواهم داد! من نگران سقوط بازارهای مالی نیستم!» اشاره ترامپ به سقوط 4تریلیون دلاری ارزش بازارهای مالی آمریکا به دنبال آغاز جنگ تعرفهها با دوستان و دشمنان آمریکاست. به نظر میرسد یکی از دلایل مهم این عقبنشینی اتفاقاً، نگرانی او از سقوط بیشتر بازارهای مالی کشورش است! دیروز یعنی 22 اسفند هم ترامپ اعلام کرد: «تعرفههای 50 درصدی بر فولاد و آلومینیوم وارداتی از کانادا، اعمال نخواهد شد…»

روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «مذاکره یعنی تحریم و فشار بیشتر» نوشت: «رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر دیروز در دیدار هزاران نفر از دانشجویان سراسر کشور و فعالان تشکلهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و گروههای جهادی دانشجویی، ضمن بیان توصیههای مهم در نقد و ارزیابی مسائل و استحکام هویت دانشجویی با تبیین دو تجربه متفاوت جوانان ایرانی در مواجهه با غرب گفتند: تجربه اول به خودباختگی منجر شد، اما در تجربه دوم که حرکت فعلی مجموعه دانشجویی در همان مسیر است شناخت واقعیات غرب، استقلالطلبی و فاصلهگذاری با مشکلات تمدن غربی اصل قرار گرفته است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای همچنین مذاکره با دولت فعلی آمریکا را بیحاصل و باعث کور شدن بیشتر گره تحریم خواندند و با اشاره به تلاش دولت آمریکا برای فریب افکار عمومی جهان درباره مذاکره گفتند: دنبال سلاح هستهای نیستیم که اگر بودیم تا به حال تولید میکردیم. ضمن اینکه به هر ضربه احتمالی قاطعانه پاسخ خواهیم داد.
رهبر انقلاب سخنان نمایندگان تشکلها را نشانه پیشرفت، پختگی و رشد سطح تفکر، تحلیل و برداشت برشمردند و این موضوع را امید بخش و مژده آفرین دانستند. ایشان افزودند: البته بنده همه سخنانی را که دانشجویان در این جلسه مطرح کردند قبول ندارم. برای مثال دانشجویی گفت عناصر امنیتی و نظامی در مواقع حساس در مقابل رژیم صهیونیستی تبدیل به بیانیهنویس شدهاند، در حالی که اگر تحقیق و تفحص شود معلوم خواهد شد این موضوع درست نیست و آن کسانی که باید کاری میکردند در وقت خودش کار را انجام دادند. حضرت آیتالله خامنهای همچنین در پاسخ به سخنان یکی از دانشجویان افزودند: همچنان به جوانان تکیه دارم و امیدم فقط به آنهاست، اما شرط اساسی این است که جوانان بر مواضع درست خودشان ماندگار باشند و بر آن استقامت کنند و با روبهرو شدن با موانع، دچار تردید و انفعال و انحراف از مسیر اصلی نشوند. رهبر انقلاب، مسئولان وزارت علوم و بهداشت را به توجه کامل و دنبال کردن مسائل مطرح شده در سخنان دانشجویان توصیه مؤکد کردند.
ایشان با یادآوری حوادث گوناگون سال گذشته افزودند: سال گذشته در چنین ایامی شهیدان رئیسی، سید حسن نصرالله، هنیه، صفیالدین، سنوار، ضیف و چندین شخصیت برجسته انقلابی در میان ما بودند، اما اکنون نیستند و به همین علت دشمن تصور میکند ما ضعیف شدهایم، اما با اطمینان تأکید میکنم هرچند نبود این برادران بسیار ارزشمند برای ما خسارت است ولی در بسیاری از موضوعات نسبت به سال گذشته قویتر شدهایم و در برخی مسائل هم ضعیفتر نشدهایم. حضرت آیتالله خامنهای در تبیین علت تداوم قدرت جبهه مقاومت افزودند: اگر دو عامل آرمان و تلاش در یک ملت و یک مجموعه وجود داشته باشد، به حرکت کلی آنها ضربه وارد نمیشود.»

روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «پاک کردن رد پای استعمار» را برگزید و نوشت: «بر اساس قوانین فدرال آمریکا، اسناد دولتی باید حفظ شده و در بایگانیها نگهداری شوند حتی اگر بسیار محرمانه باشند. این اسناد در صورتی که محرمانه نباشند، در مواقعی که نیاز به تحقیق درباره مسألهای وجود داشته باشد، مورد بررسی قرار میگیرند و در صورت محرمانه بودن معمولاً تا 30 سال بعد در آرشیو و بایگانی باقی مانده و بعد از 30 سال با دستور رئیسجمهور یا یک دادگاه فدرال، میتوانند منتشر شوند.
دولت ترامپ با این حال در حال پاک کردن بخش بزرگی از تاریخ دخالتهای ایالات متحده در کشورهای دیگر و سیستم استعماریای است که این کشور با توسل به کمکهای دولتی در کشورهای دیگر انجام داده است. آژانس USAID که اخیراً با دستور دونالد ترامپ منحل شده و کمکهای دولتی به سایر کشورها را متوقف ساخته است، حالا به کارمندان باقیمانده خود دستور داده تمام اسناد و مدارک این آژانس را سوزانده یا از بین ببرند، بویژه اسنادی که مرتبط با اطلاعات کارمندان این آژانس یا کسانی است که با آن همکاری داشتهاند. این سازمان همچنین به کارمندان خود دستور داده اسناد مرتبط با فعالیتهای مالی سازمان را نیز از بین ببرند. این اقدام با موجی از اعتراض در داخل آمریکا مواجه شده و فعالان سیاسی بر این باورند این اقدام برای از بین بردن اسناد تاریخی و همچنین جلوگیری از تحقیقات بیشتر درباره این آژانس فدرال است.
با این حال در خارج از آمریکا - کشورهایی که ایالات متحده با همین کمکها، زمینه برای دخالت در امور داخلیشان را فراهم کرده - بر این عقیدهاند که این کار اقدامی تاریخی برای از بین بردن اسناد رد پای استعمار در کشورهای دیگر است.
کمکهای مالی دولت آمریکا به گروههای مختلف و دولتهای خارجی که معمولاً برای حفظ منافع آمریکا در مناطق مختلف انجام میشود، با عنوان USAID این روزها سروصدای زیادی در داخل و خارج از ایالاتمتحده ایجاد کرده است. ایلان ماسک، وزیر کارآمدی فدرال که وظیفه نظارت بر بودجههای دولتی را دارد، ایده منحل کردن این آژانس دولتی را به دولت ترامپ برد و بلافاصله این اقدام در دستور کار قرار گرفت. با وجود اعتراضات شدید دموکراتها و نهادهای لیبرال و ابراز نگرانی از به خطر افتادن منافع ایالاتمتحده در سراسر جهان، کمکهای مالی به فعالان سیاسی، حقوق بشری و سازمانهای اجتماعی و بهداشتی، بودجهها برای ارائه کمکهای مالی سریعاً متوقف شد و بسیاری از طرحهای وزارت خارجه ایالات متحده در سراسر جهان عملاً بدون نتیجه به پایان رسید.
سوابق استعماری و دخالتهای USAID در امور داخلی کشورها USAID بارها به دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر و اجرای برنامههایی متهم شده که به عنوان ابزار نفوذ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آمریکا مورد استفاده قرار میگیرند. منتقدان این آژانس معتقدند فعالیتهای آن، در کنار کمکهای توسعهای، گاهی بهشکل پنهان در جهت پیشبرد اهداف ژئوپلیتیک آمریکا و حتی تضعیف دولتهای مخالف سیاستهای واشنگتن به کار گرفته شده است. در کارنامه USAID میتوان حمایت از تغییر رژیمها و انقلابهای رنگی بهویژه در کشورهایی مانند اوکراین، ونزوئلا، کوبا و بلاروس را مشاهده کرد ».

روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «دیپلماسی روی دور تند» را برگزید و نوشت: «صبح دیروز، همزمان با خبر وزیر امور خارجه ایران در مورد یک فرستاده عرب که نامه ترامپ را به ایران میآورد، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «مشاور دیپلماتیک رئیس امارات عصر چهارشنبه به تهران میآید» که در نهایت مشخص شد او حامل نامه ترامپ است. آکسیوس به نقل از یک منبع آگاه گفت ویتکاف، پیام ترامپ را به اماراتیها رسانده تا به ایرانیها برسانند. آکسیوس مدعی شد فرستاده ترامپ در خاورمیانه روز سهشنبه به ابوظبی سفر کرد و با شیخ محمد بنزاید، رئیس امارات متحده عربی دیدار کرد. جزئیاتی از محتوای نامه تا زمان تنظیم این گزارش منتشر نشده، اما با توجه به سخنان لاوروف، احتمال دارد مملو از زیادهخواهی آمریکایی باشد؛ زیرا صبح دیروز مصاحبهای از وزیر امور خارجه روسیه بر خروجی خبرگزاریها قرار گرفت مبنی بر اینکه «نشانهها درباره اینکه آمریکا خواستار توافق جدید درباره برنامه هستهای ایران همراه با شروط سیاسی است، نگرانکننده است».
توضیحات لاوروف نشانه مثبتی تلقی نمیشد و حتی موجی از انتقادها مبنی بر تبعات زیادهخواهی آمریکایی در حال انتشار بود، اما وقتی سخنان سخنگوی وزارت خارجه چین در جمع خبرنگاران منتشر شد، یکباره گزینه دیپلماسی بار دیگر به روی میز بازگشت؛ او اعلام کرد: «معاونان وزیران خارجه ایران، روسیه و چین در آینده نزدیک درباره برنامه هستهای ایران گفتوگو میکنند». همین خبر کافی بود تا خاطره میانجیگری چین در برقراری رابطه ایران و عربستان زنده شود تا بار دیگر دیپلماسی به وظیفه ذاتی خود یعنی هنر یافتن راهحل برای قرارنگرفتن در بنبست کارساز شود. در ساعات پایانی دیروز، نامه دونالد ترامپ که برای رهبر انقلاب نوشته شده است، توسط «انور محمود قرقاش»، مشاور دیپلماتیک رئیس کشور امارات متحده عربی، به تهران رسید. هرچند اگر زمان برای گمانهزنی فراهم میشد، بسیاری قطر، عمان یا حتی عربستان را پیامرسان معرفی میکردند، اما به ساعتی نکشید که مشخص شد انجام این اقدام تاریخی به امارات سپرده شده است.
هرچند نباید فراموش کرد که «مجید تختروانچی»، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اوایل اسفندماه میهمان امارات بود و بهانه این حضور شرکت در کمیته مشورتهای سیاسی ایران-امارات به ابوظبی اعلام شد که همان زمان شائبهای از احتمال میانجیگری امارات در پرونده ایران و آمریکا مطرح شد، اما قوت نگرفت؛ زیرا روسیه و قطر از تمایل خود برای میانجیگری گفتند و عربستان هم وارد گود میزبانی از آمریکا، اوکراین و روسیه شده بود تا خود را در مقام یک علاقهمند به بازیگری بینالمللی که میتواند میانجی در منطقه هم باشد نشان دهد.
بنابراین در توضیح ماحصل دیدار تختروانچی با قرقاش گفته شد رایزنی و گفتوگوی طرفین درباره موضوعات مورد علاقه طرفین در حوزههای دوجانبه و منطقهای-بینالمللی بوده است. به هر حال قرعه حمل نامه ترامپ به قرقاش خورد. حال چگونگی پاسخ احتمالی، البته اگر ایران نامه را واجد اهمیت پاسخگویی ببیند، هنوز مشخص نیست که آیا امارات همچنان در موقعیت فعلی بین دو کشور خواهد ماند یا خیر.»

روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «تغییر کانال میانجیگری» را برگزید و نوشت: «دیپلمات ارشد اماراتی روز چهارشنبه در باغ ملی، نامه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را تحویل سیدعباس عراقچی وزیر خارجه داد. انور محمد قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس دولت امارات متحده عربی که به منظور دیدار و رایزنی با مقامات ایران و همچنین تحویل نامه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، به تهران سفر کرده، بعدازظهر چهارشنبه با وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفتوگو کرد. پیش از این اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، با بیان اینکه قرقاش عصر چهارشنبه با عراقچی دیدار و رایزنی میکند، گفت که او در جریان این سفر حامل نامه ترامپ به ایران است.
به نظر میرسد انتخاب امارات برای انتقال این پیام به محتوای مهم این نامه باز میگردد. مضاف بر این، مناسبات در حال تقویت تهران و ابوظبی نیز باعث شده وزن امارات برای ایران فراتر از نقش سنتی عمان و قطر در روابط ایران و غرب باشد. با این حال هنوز مشخص نیست که لحن نامه و محتوای آن دربردارنده چه جزئیات تازهای است؛ آیا همان لحن فشار حداکثری را بازتاب میدهد یا نه دربردارنده ملاحظات تهران بهویژه پس از رد مذاکره از سوی رهبر معظم انقلاب تحت فشار حداکثری است.
در همین چارچوب روز جمعه گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، نامهای به رهبر معظم انقلاب ایران نوشته و نسبت به مذاکره ابراز تمایل کرده است. رئیسجمهور ایالات متحده در گفتوگو با فاکسنیوز با طرح این مساله که به «رهبر جمهوری اسلامی ایران نامهای ارسال کردم»، نسبت به گفتوگو درباره برنامه هستهای ایران ابراز تمایل کرد. البته در همان زمان نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در پاسخ به سوال رسانههای آمریکایی مبنی بر دریافت این نامه اعلام کرد: «تاکنون چنین نامهای دریافت نکردهایم.»
پس از آن نیز یک مسؤول آمریکایی توضیحی درباره نامه ترامپ به مقام معظم رهبری ارائه کرد و گفت که ترامپ این نامه را نوشته اما هنوز ارسال نشده است. در نهایت صبح روز گذشته سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در حاشیه جلسه هیأت دولت با اعلام اینکه نامه ترامپ هنوز به دست ما نرسیده است، گفت که قرار است یک فرستاده از یکی از کشورهای عربی آن را در تهران تحویل دهد.»

کد خبر 848581