ایرانیان جهان - دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در عمان در شرایطی شنبه پیش رو برگزار می شود که مثل تمامی ادوار مذاکرات ایران و غرب، مساله «روسیه» به عنوان یک مولفه اثرگذار مطرح است.
حشمت الله فلاحت پیشه رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس دهم تاکید دارد که باید مراقب روسیه در مذاکرات بود. او می گوید مساله تامین منافع روسیه در این مذاکرات نباید هیچ جایگاهی داشته باشد و باید از این رویکرد فاصله جدی گرفت.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
فلاحت پیشه همچنین درباره شرطی شدن بازارها نسبت به اخبار مذاکرات تاکید دارد؛« بازار همواره هوشمند عمل کرده و می‌کند و من تصور نمی‌کنم مساله ما در این شرایط نگرانی درباره گره خوردن بازار به فضای مذاکرات باشد.»
مشروح گفتگوی خبرگزاری خبرآنلاین با حشم الله فلاحت پیشه را بخوانید؛
***********
*در روزهای اخیر بازار طلا و ارز واکنش جدی به موضوع مذاکرات نشان داد. فارغ از فعل و انفعالات واقعی در این بازار برخی می گویند نباید در این شرایط که هنوز سرنوشت مذاکرات ایران و آمریکا روشن نیست تا این حد امیدواری ایجاد کرد. به هر حال، علی رغم این که نگاه کلی حاکمیت و مردم بر مفید بودن این مذاکرات است اما باید همه احتمالات را در نظر گرفت؛ شرایطی که زیر بار اخباری از مذاکرات قیمت ارز و طلا رشد می کند و این مردم هستند که باید هزینه این تغییر فضا را بپردازند.
در حالت کلی این موضوع درست است اما ما باید نگرانی‌های جدی‌تری از «شرطی شدن بازار نسبت به اخبار مذاکرات» داشته باشیم. بازار همواره هوشمند عمل کرده و می‌کند و من تصور نمی‌کنم مساله ما در این شرایط نگرانی درباره گره خوردن بازار به فضای مذاکرات مذاکرات باشد. مسائل مهمتری برای نگرانی در مذاکرات اخیر وجود دارد، مثل شرطی شدن مذاکرات به منافع کشورهای دیگر.
آنچه کشوری را شرطی می کند و باید در ارتباط با آن نگران بود، شرایطی است که جایگاه تصمیم گیری‌های سیاسی و جای حتی اعمال نفوذهای سیاسی از خارج از دایره منافع آن کشور وجود دارد.
نگران شرطی شدن بازار از جانب مذاکرات نباشیم، نگران شرطی شدن مذاکرات نسبت به منافع روسیه باشیم *این «کشورهای دیگر» مشخصا از نگاه بسیاری از تحلیلگران روسیه تعبیر می‌شود. خود مساله افق روابط تهران با مسکو و پکن بعد از این توافق را چطور می بینید؟ حل یک مناقشه همیشگی بین ایران و آمریکا – در هر سطح ممکن- که همواره عامل تعیین کننده در تنظیم روابط تهران با مسکو یا تهران با پکن بوده، روند روابط ما با این دو کشور را تغییر نمی دهد؟
رابطه ایران با روسیه و چین دو موضوع کاملا متفاوت است. در مورد موضوعی که در ابتدا مطرح شد مساله مورد تاکید همین است؛ نگران شرطی شدن بازار از جانب مذاکرات نباشیم، نگران شرطی شدن مذاکرات نسبت به منافع روسیه باشیم. کشور ما هرگز از ناحیه عملکرد طبیعی بازار آسیب ندیده است اما بارها از مسیر شرطی شدن مذاکرات و توافقات نسبت به روسیه یا حساسیت روسیه به رابطه ایران با غرب آسیب دیده ایم.
در زمان احیای برجام به حدی منافع ملی ایران و به منافع روسیه شرطی شده بود عده ای حاضر شدند دستورکار احیای برجام را متوقف و توافق در شرف امضا را بر هم بزنند به دلیل این که روس ها توافق احیا برجام و ایران و غرب را به نفع خود نمی دیدند.

چینی ها از امنیت در منطقه استقبال کرده و می کنند در مورد چین به هیچ وجه چنین دغدغه ها یا افق چشم اندازی وجود ندارد. من معتقدم چینی ها به رغم این که بیشترین سود اقتصادی را از چالش های ایران با غرب برده اند و می برند اما همواره بسیار کمتر از روسیه به عنوان مانع در روابط ایران و غرب ایفای نقش کرده اند. چینی ها از امنیت در منطقه استقبال کرده و می کنند. ضمن این که بخش عمده ای از صادرات نفتی ایران به چین است و آن ها می‌خواهند سازوکار مثبتی شکل بگیرد.
دلیل این مساله این است که مجموع مناسبات ایران با کشورهای عربی منطقه بیش از 10 برابر مناسبات با ایران است فلذا آن ها هم به دنبال سازوکار دیپلماتیک هستند روسیه اما در وضعیتی متفاوت است. روس ها تمام تلاش خود را می کنند تا هیچ بحرانی قبل از بحران اوکراین حل نشود و بسته به این که چه کشوری منافع خود را به جاه طلبی پوتین شرطی کرده، به همان میزان آسیب پذیر است. 
فراموش نکنیم که اراده‌ای که روسیه را از دور مذاکرات ایران و آمریکا دور کرد اراده آمریکایی است نه اراده ایران، اما ایران باید از این فرصت استفاده کند.
خواست کشورهای عربی برای توافق بین ایران و آمریکا، خواستی واقعی است *مشابه همین دغدغه ها و سوالات در مورد روابط آتی تهران و پکن در مورد مناسبات منطقه ای ایران بعد از توافق نیز مطرح است. روابط ایران با کشورهای عربی در صورتی که با آمریکا به یک توافق برسد، به چه سمت و سویی می رود؟
خواست کشورهای عربی برای توافق بین ایران و آمریکا، خواستی واقعی است. از این نظر با شرایط بی سابقه ای در مناسبات با اعراب مواجه هستیم. برخلاف دوران برجام که اعراب چالش های جدی با ایران داشتند و متاسفانه فضای پر تنش بین دو طرف به خاطر افراطی گری ها روز به رو جدی تر شد و عده ای در ایران برخلاف کنواسیون وین به سفارتخانه ها تعرض کنند تا چالش تازه ای را برای ایران ایجاد کنند ، در شرایط فعلی خواست کشورهای عرب برای توافق بین ایران و آمریکا بسیار «واقعی» است.
در این شرایط آنچه «غیرواقعی» است پسماندهای تسخیرکنندگان سفارت عربستان هستند که می‌بینیم هنوز هم در رسانه ملی صحبت از تهدید منافع عربستان و کشورهای عرب دیگر می‌کنند. آن‌ها می دانند تا وقتی کشورهای عرب مخالف جنگ هستند ترامپ برای جنگ با ایران مشکلات جدی دارد. در شرایط فعلی منطقه به دنبال صلح است. 
موضوع انتقال اورانیوم نباید تبدیل به عامل اختلافی شود *روز گذشته استیو ویتکاف در مصاحبه‌ای با شبکه فاکس نیوز تاکید کرد که ایران نیازی به یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی که در آن اورانیوم بیش از 3.67٪ غنی‌سازی کند، ندارد. این اظهارات و درصد مورد تاکید چه پیامی را در مورد نوع نگاه آمریکا به موضوع غنی سازی در مذاکرات بیان می کند؟
اگر موضع دولت آمریکا همان موضع مورد اشاره ویتکاف بوده و موضوع تحت عنوان غنی سازی 3.6 درصد همراه با استفاده ایران از ابعاد مسالمت آمیز سوخت هسته ای مطرح شود، معنای «بازگشت به برجام» را می دهد، به شرطی این که در این مسیر ایران در ازای تبادل و رقیق سازی سوخت 20 و 60 درصد بتواند از امتیار رفع تحریم برخوردار شود، بدون این شرط این موضوع قابل عملیاتی شدن نیست. 
اگر توافقی صورت بگیرد که ایران چرخه سوخت هسته ای خود و حضور فناوری هسته ای در عرصه صنعت و پزشکی خود را حفظ کند و تحریم ها نیز کنار برود، توافق خوبی است و باید از آن استقبال کرد.
*مساله انتخاب محل مورد انتقال اورانیوم می تواند درگیر چه تنش ها و اختلاف نظرهایی باشد. آیا ایران و آمریکا بر روی انتخاب روسیه به عنوان کشو ثالث تفاهم می کنند؟
موضوع انتقال اورانیوم نباید تبدیل به عامل اختلافی شود چرا که اگر قرار باشد در قالب توافقاتی که بندهای زمان‌مند داشته باشد- یعنی در مقاطع زمانی برابر شکل گیرد و ایران سوخت خود را تحت تضمین و نظارت آژانس انتقال دهد- دلیلی ندارد که ایران به خاطر منافع ملی روسیه در موضوع انتقال اورانیوم ایران، فضای توافق را از بین ببرد. مساله مهم برای ایران این است که سوخت ایران به هر جایی منتقل می شود، به همان میزان تحریم های ایران کاهش پیدا کند. 
2727
کد خبر 2050665