بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - خبری که هرچند انتشارش از ساعت‌های نخستین صبح گذشته، کمی بازار گوشی‌های موبایل آیفون مدل 13 و بالاتر را به هم ریخت. به طوری که موبایل فروشان اغلبشان دیروز می‌گفتند که فعلا خرید و فروشی نداریم و قیمت آیفون 13 هم با افزایش روبه‌رو بود.
دیروز هیأت وزیران در جلسه خود به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون جمهوری اسلامی ایران تصویب کردند که واردات هر نوع تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل، با سود بازرگانی ٩6 درصد مجاز است.
بر این اساس پس از دو سال ممنوعیت واردات گوشی‌های اپل به کشور و توقف ثبت سفارش آن، واردات این برند گوشی با سود بازرگانی ٩6 درصد از سر گرفته می‌شود.
ابتدای پاییز 1401 واردات آیفون 14 به‌ بعد به شکل تجاری و مسافری به کشور ممنوع شد. هر چند که برای مدت کوتاهی‌ اجازه واردات به صورت محدود و به شکل مسافری آزاد بود، اما پس از مدت کوتاهی واردات به هر شکل، ممنوع اعلام شد.
خرداد ماه امسال بود که تصویب‌نامه هیات وزیران منتشر شد که بر اساس آن با توجه به ممنوعیت واردات تلفن همراه هوشمند با نشان تجاری اپل، در صورت لغو ممنوعیت آن در آینده توسط مراجع ذیصلاح، سود بازرگانی آن به میزان 96 درصد پیش بینی خواهد شد.
اما این خبر هنوز آنقدر داغ هست که خریداران فرصت نکردند آماده خرید شوند. هرچند بازار موبایل ایران دچار نوساناتی شده است و آن شوک ابتدایی این خبر حتما سبب سوءاستفاده برخی فروشندگان و صعود مقطعی در بازار این نوع گوشی خواهد شد، اما در طولانی مدت، طبق گفته کارشناسان با تثبیت و افت قیمت روبه‌رو خواهیم شد. این درحالی است که روز گذشته هیچ تثبیت قیمتی در عرضه گوشی‌های آیفون وجود نداشت و موبایل فروشان هم از وضعیت پیش آمده راضی نبودند و می‌گفتند هنوز در حد خبر است. این درحالی است که قیمت آیفون‌های جدیدی که در ایران رجیستر خواهند شد هنوز قطعی نیست اما بین 60تا120 میلیون تومان در نوسان خواهد بود.
با وجودی که امروز خبر از رفع ممنوعیت رجیستری از سوی سخنگوی دولت اعلام شد. اما موبایل فروشی‌ها آن را هنوز در حد خبر می‌دانند و برخی‌شان می‌گویند که فقط نوسانات بازار را افزایش داده است و درحال حاضر خرید و فروشی نمی‌شود و قیمت‌ها هم واقعی نیست. این درحالی است که قیمت‌های اعلام شده توسط چند موبایل فروشی به «آرمان ملی» با یکدیگر تفاوت‌های فاحشی داشت. البته این فروشنده‌ها معتقد بودند که این خبر هنوز راه درازی تا عملی شدن دارد. یکی از آنها قیمت آیفون13 معمولی را حدود48میلیون تومان و فروشنده‌ای دیگر قیمت آن را 50میلیون تومان اعلام کرد.
این درحالی است که ابراهیم درستی، نماینده پیشین وزیر صمت و دبیر کل انجمن صنفی تلفن همراه کشور هم در گفت‌وگو با خبرآنلاین، گفت: در حال حاضر بالای 110 هزار آیفون‌ 14، 15 و 16 در دست مردم است که تعدادی از آن‌ها از مبادی قانونی و به شکل مسافری به دست مردم رسیده است و تعدادی نیز به شکل غیرقانونی وارد کشور شده است. 
آیفون دارانی که کاربردهایش را نمی‌دانند
زنی خانه دار است و فرزند کوچکی دارد. آیفون 100میلیونی‌اش را در دست دارد و مدام از گرانی قیمت‌ها و وضعیت اقتصادی بد مردم می‌گوید. در همین حال کودک کوچکش به سمت گوشی می‌رود و او فریاد می‌زند که دست به گوشی من نزن! 100میلیون پولشو دادم! همه می‌زنند زیر خنده و می‌گویند، خانم پس اون سخنرانی‌ات در راستای وضعیتِ بدِ اقتصادی چه شد؟ سرخ و سفید می‌شود! با این گوشی که هنوز رجیستری نشده است، فقط می‌توانست تماس بگیرد. حالا اما حتما خوشحال‌تر از قبل است.
خانمی که سال‌هاست از گوشی آیفون استفاده می‌کند، معتقد است که اغلب خانم‌های اطرافش گوشی‌های جدید آیفون را دارند. می‌گوید حتی اگر شرایط اقتصادی‌شان آنقدر خوب نباشد که بتوانند مثلا سفرخارجی بروند، اما ترجیح می‌دهند گوشی آیفون به‌روز داشته باشند. او می‌گوید نکته جالب اینجاست که بیشتر دوستانم که گوشی آیفون دارند، هیچ کدام از کارآیی‌های آن را نه می‌دانند و نه بلد هستند. می‌گوید من اما همان سال‌ها که آیفون از دیگر گوشی‌ها امکانات بهتری داشت، می‌خریدم و از امکاناتش استفاده می‌کردم. اما حالا افرادی که آیفون دارند، اغلبشان به خصوص در خانم‌هایی که من می‌بینم، برایشان کاربرد چندانی ندارد، اما صرفا چون به نوعی مد و همه گیرشده است، دریک قشر خاص، اغلب از آن استفاده می‌کنند.
پیرمردی حدود80ساله، می‌گوید همه امکاناتی که برای استفاده از گوشی لازم دارد را همین گوشی‌های مدل پایین‌تر و مدل‌هایی غیراز آیفون هم دارند. او که از ابتدا علاقه‌ای به استفاده گوشی آیفون نداشته، تنها به اصرار فرزندانش آیفون 13 را برایش از دیارفرنگ دست‌به‌دست کردند، تا برسد به تهران! می‌گوید اصلا علاقه‌ای به آن نداشتم و به اصرار بچه‌ها گرفتم. همین سال گذشته که داخل خودرویش نشسته بود، یکی از پنجره آنقدر راحت گوشی را از دستش می‌قاپد که حتی فرصت نمی‌کند سرش را برگرداند. می‌گوید بعد از آن به بچه‌ها گفتم دیگر گوشی آیفون نمی‌خواهم. باهمین مدل معمولی از یک برند دیگر راحت‌تر هستم. او که پیگیر پیداکردن گوشی دزدی خود شده بود گفت که به من گفتند گوشی را خاموش می‌کنند و می‌فروشندو دیگر ردی از آن پیدا نمی‌شود. انگار این گوشی‌های دزدی را در افغانستان می‌فروشند.
بارقه امید در اقتصاد
درحالی که اغلب افراد ممنوعیت رجیستری این گوشی پرطرفدار در ایران را در سال‌های اخیر اتفاق نادرستی دانسته‌اند، اما این خبر رفع ممنوعیت قطعا سبب خوشحالی طرفداران گوشی‌های جدید خواهدشد. در همین راستا وحیدشقاقی شهری به «آرمان ملی» با نگاهی به ممنوعیت رجیستری آیفون گفت: هرگونه محدودیتی که وضع می‌شود، دو جنبه دارد، یک جنبه اینکه عدم اطمینان را افزایش می‌دهد. وقتی شما روی تکنولوژی که مردم مایل به استفاده از آن هستند، محدودیت می‌گذارید، عدم اطمینان را افزایش می‌دهید. این درحالی است که این عدم اطمینان و نارضایتی به دیگر حوزه‌ها هم تسری پیدا می‌کند. سرمایه‌گذاران یا مصرف کنندگان سایر حوزه‌ها هم دل نگران هستند، که این بلایی که سر آیفون آمد، سر حوزه‌های دیگر هم نیاید.
این اقتصاددان درباره خبر رفع ممنوعیت رجیستری آیفون افزود: از حیث کاهش ریسک و نااطمینانی می‌تواند یک امید و بارقه‌ای در داخل کشور ایجاد کند. این یک بخش آن است. بخش دیگر هم این است که یک گروه اجتماعی در کشور هستند، که به سبب توانایی‌های اقتصادی که دارند، از یک مدل خاصی در خودرو، در گوشی تلفن، در حوزه‌های مختلف استفاده می‌کنند.
زمانی که محدودیت ایجاد می‌شود، هم بحث اقتصاد زیرزمینی مطرح می‌شود و هم سبب ناامیدی و عدم اطمینان و سرکوب تمایل جامعه می‌شود که خود این مساله تبعات کوتاه مدت و بلندمدتی دارد.
یکی از مشکلاتی که ما در اقتصاد ایران داریم، این است که ما نباید با نظام غیرتعرفه‌ای مانع ایجاد کنیم. باید نظام تعرفه‌ای را داشته باشیم. مفهوم نظام تعرفه‌ای این است که تعرفه بالا ببندیم، ولی اینکه محدودیت ایجاد کنیم برای استفاده، این خودش هم با عدالت اقتصادی همخوان نیست و هم با اداره یک حکمرانی اقتصادی همراهی ندارد. ما باید اجازه دهیم که این کالا یا هرکالای دیگری ابتدا عرضه شود، و دولت با استفاده از ابزار تعرفه بندی که دارد، آن را مدیریت کند. اما زمانی که شما با محدودیت‌های غیرتعرفه‌ای مانع ایجاد می‌کنی، یعنی اجازه واردات را نمی‌دهی، باعث رونق قاچاق هم می‌شوی و هم نارضایتی عمومی را در جامعه افزایش می‌دهی.
شقاقی شهری درباره محاسن برطرف شدن ممنوعیت رجیستری گوشی آیفون در ادامه گفت: حالا این رجیستری که برطرف شود، یک محاسنی دارد، یک گروه طبقات اجتماعی اینها پول دارند و پول بیشتری هم حاضرند پرداخت کنند تا استفاده کنند. یک حسنش این است که حداقل یک امید را در اقتصاد ایران ایجاد می‌کند، عدم اطمینان را کاهش می‌دهد. سرمایه اجتماعی را تقویت می‌کند. طبقات اجتماعی مختلف جامعه هم که برخوردار هستند و تمایل دارند هم می‌توانند از فوایدش بهره‌مند شوند.
در همین راستا عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی، در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: ١٠ درصد بازار و 4٠ درصد صنعت درگیر و متعلق این برند هستند؛ به هر روی لوازم جانبی آن، تعمیرکاران، نمایندگی و... هم مطرح هستند؛ با رفع این ممنوعیت، حتماً بازار این‌ها هم رونق خواهد گرفت و رونق صنعت را هم در پی خواهد داشت.
این مقام صنفی تأکید کرد: اینکه این مسیر به بهانه‌ بحث‌های ارزی بسته بود، اشتباه بود؛ چرا که آیفون‌های 14 و 15 به‌ صورت غیررسمی وارد کشور می‌شدند و همان ارز به صورت غیررسمی توسط حساب‌های یکبار مصرف، از کشور خارج می‌شد. طبق آمار غیررسمی که وجود دارد، حدود 900 میلیون دلار به‌صورت غیررسمی، آیفون وارد کشور و ارز آن به صورت غیر رسمی خارج می‌شد. این عدد مختص به شش ماهه دوم سال گذشته است که در مقایسه با پیش از معرفی آیفون 15، در حدود 300 میلیون دلار وارد شده بود. در مجموع برای آیفون‌های 14 و 15 در حدود 900 میلیون دلار (از شهریور سال گذشته که آیفون 15 رونمایی شد) وارد شده است. این عدد با معرفی آیفون 16 تا پایان سال، چنانچه ممنوعیت برداشته نمی‌شد، به بیش از 1.3 تا 1.4 میلیارد دلار هم می‌رسید.