بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - پنجم نوامبر امسال برای امریکا روز مهمی است چراکه باید در آن شاهد انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده باشیم؛ انتخاباتی که برای بار نخست یک زن رنگین پوست در آن شانس زیادی برای ریاستجمهوری امریکا دارد و با فردی رقابت میکند که دنیا چندان دل خوشی از او ندارد.
جالب است بدانید در این انتخابات این امکان وجود دارد که رییس جمهوری منتخب، برنده بیشترین تعداد آرای رایدهندگان در کشور نباشد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
به این دلیل که در آمریکا، رئیس جمهوری به طور مستقیم با رای مردم انتخاب نمیشود، بلکه با رای «کالجهای انتخاباتی» یا «رای الکترال» انتخاب میشود. اما این اصطلاح به چه معنی است؟ چیزی از رای الکترال میدانید؟
مجمع گزینندگان چیست؟ در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر، بیشتر آمریکاییها به یکی از دو نامزد، یعنی کامالا هریس از حزب دموکرات یا دونالد ترامپ از حزب جمهوریخواه، رأی خواهند داد.
نکته مهم اینجاست که این آرا برنده انتخابات را تعیین نمیکند. موضوع اینجاست که انتخابات ایالات متحده به جای یک رقابت ملی، یک رقابت ایالت به ایالت است.
پیروزی در یکی از 50 ایالت به این معناست که آن نامزد تمام آراء مجمع گزینندگان آن ایالت را به دست آورده است و باید توجه داشته باشید در مجموع، 538 رأی مجمع گزینندگان وجود دارد و یک کاندیدا برای اینکه بتواند در انتخابات برنده شود باید بتواند دستکم 270 رأی مجمع گزینندگان را از آن خود کند. از آنجاییکه در ابتدای کاندیداتوری نامزدها یار و معاونشان را انتخاب میکنند، پس از رای مجمع گزینندگان او نیز به سمت معاون رئیسجمهور منصوب خواهد شد.
چگونگی عملکرد مجمع گزینندگان ایالات متحده متشکل از 50 ایالت است که هر ایالت براساس و متناسب با جمعیتش تعداد مشخصی رأی مجمع گزینندگان دارد. کالیفرنیا با 54 رأی مجمع گزینندگان بیشترین تعداد را دارد، در حالی که ایالتهای کمجمعیتی مانند وایومینگ، آلاسکا، داکوتای شمالی و شهر واشنگتن دیسی دستکم سه رأی مجمع گزینندگان را دارند. بهطور کلی، ایالات تمام رأیهای مجمع گزینندگان خود را به نامزدی میدهند که در رأیگیری رأیدهندگان عادی آن ایالت برنده میشود.
برای نمونه اگر یک نامزد 50.1 درصد آرای تگزاس را بهدست آورد، تمام 40 رأی مجمع گزینندگان این ایالت به او اختصاص مییابد. حتی اگر نامزدی با اختلاف زیاد پیروز شود، تعداد آرای مجمع گزینندگان همان خواهد بود.
آیا این امکان دارد که بیشترین آرا را در کشور به دست آورد، اما در انتخابات شکست خورد؟ پاسخ جالب و مثبت است. این امکان وجود دارد که نامزدی با برنده شدن در چند رقابت نزدیک، به ریاستجمهوری برسد، حتا اگر در کل کشور آرای کمتری داشته باشد. در سال 2016، دونالد ترامپ با اینکه نزدیک به سه میلیون رأی کمتر از هیلاری کلینتون داشت، پیروز انتخابات شد. در سال 2000 نیز جرج بوش با وجود اینکه ال گور، نامزد دموکرات، بیش از نیم میلیون رأی بیشتر از او داشت، انتخابات را برد. تنها سه رئیسجمهور دیگر بدون کسب اکثریت آراء مردمی انتخاب شدهاند که همه آنها در قرن نوزدهم بودهاند.
واژه رای و یا کالج الکترال (مجمع گزینندگان) از کجا میآید؟ واژه «کالج» (مجمع) به گروه افرادی اشاره دارد که وظیفه رأی دادن از سوی ایالات را برعهده دارند و به آنها «الکتر» (گزیننده) گفته میشود. این سیستم تنها برای انتخاب رئیسجمهور به کار میرود و دیگر انتخاباتهای امریکا با رای مستقیم مردم و مانند دیگر کشورها انجام میشود.
چرا هر ایالت تنها دو سناتور دارد؟ هر ایالت تنها دو سناتور دارد و این هم به این دلیل است که مجلس سنای آمریکا، فقط میتواند صد عضو داشته باشد چراکه این کشور 50 ایالت دارد. توجه داشته باشید این موضوع در مورد نمایندگان مجلس صدق نمیکند و شمار آنها بر اساس جمعیت متفاوت خواهد بود.
گزینندگان باید به نامزد پیروز ایالت خود رای دهند؟ مانند بسیاری دیگر از قوانین در امریکا که هر ایالت قانون خود را دارد در مورد گزینندگان و رایدادن به نامزد انتخاباتی هم براساس ایالات گوناگون قانون متفاوت است. در برخی ایالات گزینندگان به طور نظری میتوانند به هر نامزدی که میخواهند رأی دهند، بدون توجه به اینکه رأیدهندگان از چه کسی حمایت کردهاند، اما باید بدانید چنین چیزی تنها به شکل تئوری و نظری وجود دارد و در عمل گزینندگان معمولا به نامزدی که بیشترین آرا را در ایالتشان به دست آورده است، رأی میدهند.
ممکن است با خود بگویید اگر یکی از این گزینندگان در عمل هم از همان تئوری استفاده کرد، تکلیف چیست؟ برای این هم قانونی وجود دارد؛ اگر یک گزیننده به نامزد مورد حمایت ایالت خود رأی ندهد، به او گزیننده «عهدشکن» گفته میشود. در سال 2016، هفت رأی مجمع گزینندگان به این شکل داده شد، اما نتیجه انتخابات را تغییر نداد. در برخی ایالات، گزینندگان «عهدشکن» ممکن است جریمه شوند یا تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند.
اگر آرای مجمع گزینندگان نامزدها برابر شود چه میشود؟ اگر هیچ نامزدی اکثریت آراء را بهدست نیاورد، مجلس نمایندگان، مجلس قانونگذاری سفلی ایالات متحده، برای انتخاب رئیسجمهور رأیگیری خواهد کرد. این رخداد تنها یک بار در سال 1824 رخ داده است، که در آن زمان آرای مجمع نمایندگان بین چهار نامزد تقسیم شده بود و هیچکدام موفق به کسب اکثریت نشدند. با توجه به وضعیت کنونی احزاب جمهوریخواه و دموکرات، رویدادی اینچنینی بسیار دور از ذهن است.
بیشتر بخوانید: 2 روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا؛ مهمترین وعدههای انتخاباتی ترامپ و هریس کدامند؟/ از توافق بر سر مالیات تا اختلاف درباره مهاجران
دلیل انتخاب سیستم مجمع گزینندگان به هنگام تدوین قانون اساسی آمریکا در سال 1787، برگزاری رأیگیری سراسری برای انتخاب رئیسجمهور بهدلیل وسعت کشور و نبود روشهای ارتباطی مطمئن تقریباً غیرممکن بود. به همین دلیل، طراحان قانون اساسی سیستم مجمع گزینندگان را ایجاد کردند. این سیستم در ایالتهای جنوبی که بردهها بخش بزرگی از جمعیت را تشکیل میدادند، محبوب بود. بردهها حق رأی نداشتند، اما بخشی از جمعیت به حساب میآمدند و این امر به ایالتهای جنوبی نفوذ زیادی میبخشید.
مزایا و معایب سیستم مجمع گزینندگان هر سیستمی دارای ایرادات و خوبیهاییست و هرگز نمیتوان یک سیستم را صد در صد خوب یا بد شمرد. این سیستم هم مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
مزایا -ایالتهای کوچکتر همچنان برای نامزدها مهم باقی میمانند.
-نامزدها نیازی به سفر به تمام کشور ندارند و میتوانند بر ایالتهای کلیدی تمرکز کنند.
-بازشماری آرای آسانتر است، چون مقامات میتوانند مشکلات را در یک ایالت مشخص پیگیری کنند.
ایرادات -ممکن است برنده رأی مردمی، انتخابات را ببازد.
-برخی رأیدهندگان احساس کنند رأی آنها تأثیری ندارد.
-قدرت بیش از اندازهای در «ایالتهای چرخشی» متمرکز است.
تعریف ایالات چرخشی و اهمیت آن در انتخابات امریکا در تمامی انتخاباتها بیشتر ایالات به طور ثابت به یک حزب خاص رأی میدهند. به همین دلیل، نامزدهای ریاستجمهوری به جای اینکه کوشش کنند رأی شرکتکنندگان در کل کشور را به دست آورند، «ایالتهای چرخشی» خاصی را که ممکن است نتیجه انتخابات در آنها به هر سمتی برود، هدف قرار میدهند. در سال 2024، ایالتهای آریزونا، جورجیا، میشیگان، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین به عنوان ایالتهای اصلی میدان نبرد شناخته میشوند.
ظهور گزینندگان جعلی گزینندگان جعلی از سال 2020 در امریکا ظهور کردند. در آن هنگام جمهوریخواهان حامی ترامپ در هفت ایالت آمریکا گزینندگان خود را به منظور تغییر نتایج انتخابات بهوجود آوردند. در برخی موارد، آنها اسنادی شبیه به مدارک رسمی تهیه و امضا کردند یا در تاریخ 14 دسامبر، زمانی که گزینندگان در سراسر کشور برای رأیگیری رسمی گرد هم آمدند، به مراکز ایالتی رفتند. برخی از افرادی که در این موضوع دخیل بودند، با پیگرد قانونی مواجه شدهاند و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.