ایرانیان جهان - گندم یک محصول پر کشت است که دانه آن در جهان به عنوان غذای اصلی استفاده می‌شود و دومین دانه غلات تولید شده پس از ذرت است. از سوی دیگر تجارت جهانی گندم از مجموع همه محصولات دیگر بیشتر است. به طوری که برای سال بازاریابی 2023-2024، کل تولید جهانی گندم 785 میلیون تن بود.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور: ایران با تولید حدود 14میلیون و 500 هزار تن در جایگاه دوازدهم تا سیزدهم تولید گندم در جهان قرار دارد و در این میان 12میلیون تن گندم تولید شده به صورت خرید تضمینی توسط بخش دولتی از گندمکاران سراسر کشور خریداری شد
عطالله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: در حوزه تولید گندم سه کشور اول تولید کننده چین، هندوستان و روسیه هستند و رتبه ایران هم دوازدهم تا سیزدهم دنیا است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
تولید 14میلیون و 500هزار تن گندم در ایران
هاشمی افزود: در واقع با تولید حدود 14میلیون و 500 هزار تن در این جایگاه قرار داریم آن هم در شرایطی که میزان خرید تضمینی امسال به 12میلیون تن رسیده است و با این تفاسیر امسال هیچ نیازی به واردات نداریم و به عبارتی می توان گفت در تولید گندم به خودکفایی رسیده ایم.
عدم وجود نقدینگی؛ چالش بزرگ گندمکاران
وی ادامه داد: با این وجود گندمکاران کشور با چالشها و مشکلاتی مواجه هستند که از جمله آنها می توان به عدم وجود نقدینگی مخصوصا در مرحله کاشت اشاره کرد که به صورت ویژه نیاز به نقدینگی دارند و تسهیلات بانکی داده نمی شود و اگر هم تسهیلاتی داده شود و با نرخ سودهای بالا است.
هاشمی افزود: از سوی دیگر بحران و کمبود آب دامنگیر این بخش نیز است ضمن اینکه گندمکاران در برخی موارد در تامین نهاده مشکلات دارند. همچنین در بحث مکانیزاسیون مشکل داریم؛ به این معنا که مکانیزاسیون صد درصد و کامل را نداریم و شاهد هستیم نهایتا تراکتور و تعدادی از دنباله بندها با تراز 30سال پیش در مزارع هستند و به این ترتیب اصلا به روز نیستند.
سطح زیر کشت دیم در حال افزایش است
وی با اشاره به گرانی نهاده ها گفت: گرانی نهاده ها که در نتیجه منجر به بالا رفتن هزینه تولید می شود از دیگر مشکلات و چالشهای گندمکاران است مضاف بر اینکه در موقع خرید، دولت به موقع پول گندمکاران را پرداخت نمی کند. از سوی دیگر در این بخش تحقیقات، اموزش و ترویج هم کارایی چندانی ندارد به ویژه اینکه اعتبارات این بخش کم است در حالی که باید اعتبارات این بخش در راستای کمک به کشاورزان به میزان کافی باشد.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در خصوص توسعه دیمزارها نیز اظهار داشت: در حوزه جهش تولید در دیمزارها کمک هایی در رابطه با تامین نهاده ها، آموزش ها و ... توسط بخش دولتی انجام می شود که موجب ایجاد جهش در دیمزارها شده و سطح زیر کشت هم با توجه به اینکه می شود زمینهای بیشتری را زیر کشت برد در حال افزایش دادن است. به این ترتیب از 6میلیون هکتار 4میلیون هکتار دیم است و 2میلیون هکتار هم به صورت آبی است.

بر اساس این گزارش در حالی ایران در رتبه دوازدهم تا سیزدهم تولید گندم قرار دارد که داده های آماری حاکی است: چین، هند و روسیه سه تولیدکننده انفرادی گندم در جهان هستند که حدود 41 درصد از کل تولید گندم جهان را به خود اختصاص می دهند. ایالات متحده چهارمین تولیدکننده بزرگ گندم در جهان است. با این حال، تولید گندم اتحادیه اروپا، اگر به عنوان یک کشور واحد در نظر گرفته شود، از تولید هر کشوری به جز چین بیشتر خواهد شد.
در واقع گزارشات جهانی نشان می دهد: چین با تولید بیش از 136 میلیون تن در جایگاه اول تولید قرار دارد و پس از آن کشورهای «هند، روسیه، ایالات متحده، استرالیا، فرانسه، کانادا، پاکستان، آلمان و آرژانتین» در رتبه های بعدی تولید این محصول استراتژیک قرار دارند.
تأثیر جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022 بر تولید جهانی گندم
طبق داده های آماری روسیه و اوکراین با هم نزدیک به 30 درصد از تجارت جهانی گندم را تشکیل می دهند. در نتیجه، جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022 باعث افزایش قیمت جهانی گندم شد و توانایی تولید اوکراین به خطر افتاد و بسیاری از کشورها روابط تجاری با روسیه را محدود یا تعطیل کردند. به طوری که قیمت رایج ترین نوع گندم کشت شده در ایالات متحده، (گندم زمستانه قرمز) در ماه می 2022 به بالاترین حد خود و به بیش از 522 دلار در هر تن رسید.
چین، اتحادیه اروپا و هند؛ بزرگترین مصرف کنندگان گندم در 2023
از سوی دیگر در بحث مصرف گندم نیز داده های آماری نشان می دهد: در سال 2023-2024 چین، اتحادیه اروپا و هند بزرگترین مصرف کنندگان گندم در سطح جهان بودند. چین در آن سال بیش از 153 میلیون تن گندم مصرف کرد. همچنین میزان مصرف گندم در اتحادیه اروپا در مدت نامبرده 110 میلیون تن، در هند کمی کمتر از 110 میلیون تن، در روسیه 43میلیون تن، در ایالات متحده بیش از 31 میلیون تن بوده است. بعد از آن نیز از نظر میزان مصرف کشورهایی همچون پاکستان، ترکیه، مصر، ایران، بریتانیا، برزیل در جایگاه هی بعدی قرار دارند. به این ترتیب از نظر میزان مصرف گندم در سال 2023 با مصرف بیش از 17 میلیون تن گندم نهمین کشور پرمصرف گندم محسوب می شود. این در حالی است که مصرف گندم در سراسر جهان به آرامی در حال افزایش است و از سال 2018/2019 حدود هشت درصد رشد داشته است.