سایه تحولات خاورمیانه بر روابط ایران و آمریکا/ آینده برنامه هسته ای ایران در عصر ترامپ؛ توافق بزرگ میان تهران و واشنگتن محقق میشود؟
ایالات متحده آمریکا
بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - به گزارش اقتصادنیوز، واشنگتن پست با انتشار یادداشتی مدعی شد، سقوط دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه استراتژی ایران و محور مقاومت را تحت تاثیر قرار داد. به ادعای این نشریه دولت اسد نه تنها مهمترین متحد ایران بود، بلکه مجرای حیاتی برای حزب الله لبنان، قدرتمندترین حامی تهران نیز محسوب می شد. در شرایط کنونی و با توجه به رویکرد فعلی گروهی که قدرت را در شام در دست گرفتند، هموار سازی مسیر برای ارسال کمک های مالی و لجستیکی به حزب الله، پیچیده تر شده است.
سایه تنش تهران و واشنگتن بر خاورمیانه واشنگتن پست در ادامه یادداشت ادعایی اش ضمن اشاره به رویارویی یکسابه ایران و مقاومت با اسرائیل مدعی است که پویایی های اخیر در خاورمیانه می تواند روابط و تعاملات احتمالی تهران و واشنگتن را تحت تاثیر قرار دهد. به ادعای این نشریه، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور جدید و میانهرو در ایران که ماه ژوئیه قدرت را در دست گرفت از مذاکره با آمریکا و عزمش جهت عبور از تحریم ها گفت. به ادعای ناظران با توجه به اینکه تصمیم گیری های پزشکیان باید توسط شورای عالی امنیت ملی تایید شود، این احتمال وجود دارد که تمایل او برای رایزنی با غرب هدف محدودیت هایی قرار بگیرد، با این همه استرتژی ملایم او در باب با غرب این امکان را فراهم می کند تا بستر برای تنش زدایی هموار گردد.
واشنگتن پست در ادامه ادعا کرد، کمتر از یک ماه دیگر، مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیس جمهوری تازه آمریکا که بسیاری او را معامله گر قلمداد می کنند، برگزار می شود. ترامپپیشتر در گفتگو با مجله تایم مدعی شد: «حل تنش ها در خاورمیانه در قیاس با وضعیت روسیه و اوکراین آسان تر است و چالش های حاکم بر این جغرافیا حل خواهد شد». به ادعای این نشریه، رئیس جمهوری منتخب آمریکا ممکن است به چشم انداز توافق عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان که با تاخیر قرار است اجرایی شود، اشاره کند، اما تصور حل" بحران خاورمیانه بدون بهبود روابط ایران با ایالات متحده و اسرائیل دشوار است.بنابراین، همانطور که برخی از تحلیلگران مدعی اند، مشخص نیست که آیا بخت با ترامپ جهت دستیابی به "توافق نهایی" با ایران همسو همراه است یا نه؟واشنگتن پست در پاسخ به این سوال پاسخ منفی داد و مدعی شد اگرچه هر دو طرف علاقه مند به مذاکره هستند، اما بعید است به نتیجه ای دست یابند.
توافق با ترامپ، از ایده تا واقعیت! این نشریه در ادامه ادعا کرد، ایران نشان داده که به معامله و توافق تمایل دارد با این همه این کشور غنی سازی اورانیوم در سطح بالا را افزایش داده و (به ادعای بازیگران غربی) در حال گذار از آستانه گریز هسته ای قرار دارد. در همین راستا گروهی از بازیگران مدعی اند که ایران ظرف یک تا دو هفته این توان را دارد تا از آستانه گریز هسته ای عبور کند. با این همه گروهی مدعی اند که در صورتی که رایزنی ها میان تهران و واشنگتن در مسیر درستی قرار بگیرد، این احتمال بالا است که تهران در ازای امتیازاتی که به ست می آورد، پیشرفت برنامه هسته ای خود را متوقف کند.به ادعای واشنگتن پست،علی لاریجانی، مشاور رهبری ایران اخیراً گفته است: «ما دنبال بمب نمیرویم و شما شرایط ما را برای توافق بپذیرید». همزمان مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران نیز در گفت و گو با نشریه فایننشال تایمز خاطر نشان کرد که توافق هسته ای ایران و آمریکا در سال 2015 که ترامپ در سال 2018 از آن خارج شد، هنوز می تواند به عنوان یک اصل و مبنا عمل کند و براساس واقعیت های جدید به روز شود.او افزود:بارها گفته ایم که اگر طرفهای دیگر به تعهدات خود بازگردند، ما نیز به این توافق بازمی گردیم».
به ادعای واشنگتن پست، البته، انعقاد توافق ایران و آمریکا به سادگی احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که به طور رسمی توافق هسته ای نامیده می شد، نخواهد بود. چرا که اولا، برنامه هستهای تهران از سال 2018 پیشرفت قابلتوجهی داشته و پس از خروج ترامپ از این توافق، تهران نسبت به توافق با واشنگتن بیاعتمادتر شده است. به همین دلیل تیم بایدن علیرغم تلاش هایی که داشت نتوانست برجام را احیا کند. در این میان بعید است مقام های ایران به شکل مستقیم با مقام های آمریکایی رایزنی داشته باشند.به ادعای این نشریه، ترامپ نیز به نوبه خود هنگام خروج از برجام به صراحت اعلام کرد که خواهان توافقی جامع تر است. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه وقت کابینه، 12 نوع شرط (ادعایی) در قاب الزامات بسیار اساسی برای ایران مطرح کرد. شروطی که نه تنها شامل توقف برنامه هسته ای ایران بود – بلکه مواردی چون اعمال محدودیت هایی ادعایی علیه برنامه موشکی این کشور، حمایتش از مقاومت و رویکردش در ارتباط با اسرائیل و عربستان و دیگر متحدان ایالات متحده را نیز شامل می شد.
شاهین های ضد ایران به دنبال معامله سخت این نشریه در ادامه گزارش ادعایی اش آورد، این که بدانیم ترامپ چه می خواهد، دشوار است چرا که او به ندرت در باب جزئیات کارهایی که می خواهد انجام دهد، صحبت می کند و ادعا دارد که بیان جزئیات توانایی معاملهگری اش را مختل میکند. با این حال فارغ از این که پمپئو بخشی از دولت جدید نخواهد بود، ترامپ بسیاری از شاهینهای ضد ایرانی، چهره هایی چون مارکو روبیو را به عنوان وزیر امور خارجه و مایکل والتز را به عنوان مشاور امنیت ملی انتخاب کرده که احتمالاً به دنبال معامله سختی با ایران هستند.تیم ترامپ قبلاً مدعی شده که با حمایت از اهرم (ادعایی) نظامی - کمپین جدید "فشار حداکثری" - برای گرفتن امتیاز از تهران تعریف خواهد کرد و بدین طریق تحریمها را علیه ایران تشدید می کند. این در حالی است که صادرات نفت خام ایران از 400 هزار بشکه در روز در سال 2020 به بیش از 1.5 میلیون بشکه در روز در سال 2024 رسیده است. اما دستیابی به این امر دشوار خواهد بود زیرا بیشتر نفت ایران راهی چین می شود که انگیزه کمی برای همکاری با تحریم های ایالات متحده دارد.روزهای اخیر گروهی از تحلیلگران فعال در حوزه خاورمیانه در باب چشم انداز نوعی معامله بزرگ که شامل توقف دائمی برنامه هسته ای، موشکی و حمایت ایران از نیروهای مقاومت باشد، خوشبین نیستند. چنین امتیازاتی برای تهران که دشمن اسرائیل است و فاقد اعتماد به واشنگتن است و برنامه هسته ای خود را اهرمی برای افزایش توان بازدارندگی اش می داند، غیرقابل تصور است.
کریم سجادپور فعال در بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی مدعی است: «مقام های ایران تنها زمانی معامله انجام دادهاند که فشار وجودی را احساس کردند، و در حال حاضر این فشار را حس نمی کنند». ناتان ساکس تحلیلگر مؤسسه بروکینگز نیز ادعا کرد: «تحقق همه خواستههای پمپئو بعید است».تحلیلگران ایرانی نیز مدعی اند اگرچه ایران بعید است که برنامه هستهای خود را متوقف کند، اما دکترین هسته ای اش را تغییر نخواهد داد. درهمین راستا جان بی آلترمن قعال در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی مدعی است« می توان یک معامله کوچک را تصور کرد، اما تصور تحقق توافق جامع بسیار سخت است». یک توافق کوچک می تواند امتیازهایی را در ازای لغو تحریم ها در اختیار تهران قرار دهد. به ادعای ناظران اگر ایران با الزامات بازرسی سرزده موافقت کند، چنین توافقی ارزش انجام خواهد داشت. بالاخص آن که اگر اسرائیل به دنبال ماجراجویی (ادعایی) علیه تاسیسات هسته ای ایران باشد و حمله پیشگیرانه ای را رقم بزند، آن زمان تهران نیز ممکن است زیرساخت های نفتی در خلیج فارس را به عنوان اقدامی تلافی جویانه هدف قرار دهد و بدین طریق ضمن آن که بهای نفت را افزایش می دهد، معادلات جهان را برهم خواهد ریخت.این نشریه در انتها مدعی شد، توافق قابل تایید با ایران می تواند خطر جنگ منطقه ای را کاهش دهد. اما این امر مستلزم آن است که ترامپ از جاه طلبی های خود برای «حل» بحران خاورمیانه دست بردارد. این که آیا او در این مسیر گام برمی دارد یا نه، مشخص نیست.
لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/1307412/