بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - روزنامه شهروند /ایران با انتشار ٢٦٣٨ مقاله درباره هوش مصنوعی در بین سال‌های ٢٠١٣ تا ٢٠٢٢ رتبه اول در بین کشورهای اسلامی را داراست. عربستان سعودی با انتشار ٢٤٦٥ مقاله و ترکیه با ٢٣٠٣ مقاله نیز به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته اند بیشترین مقالات علمی که در ده سال اخیر در زمینه هوش مصنوعی منتشر شده به ترتیب مربوط به دانشگاه‌های تهران، تبریز و صنعتی امیرکبیر بوده است.
هوش مصنوعی (AI) در ایران به عنوان یک حوزه نوظهور و در حال رشد است و توجه بسیاری از محققان، دانشگاه‌ها و استارتاپ‌ها را به خود جلب کرده است. هوش مصنوعی در ایران در حال پیشرفت است و با وجود چالش‌ها، فرصت‌های زیادی نیز برای توسعه و نوآوری در این حوزه وجود دارد. در ادامه نگاهی داریم به آخرین وضعیت هوش مصنوعی در ایران. همچنین در این گزارش پای صحبت‌های علی شاکر، استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی و پژوهشگر هوش‌مصنوعی، نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
همکاری علم و عمل
مراکز تحقیقاتی مانند پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری در حال فعالیت در این زمینه هستند.تعداد زیادی استارتاپ در ایران به توسعه محصولات و خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی مشغول هستند، از جمله در زمینه‌های پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین و یادگیری عمیق. بسیاری از این شرکت‌ها با صنایع مختلف مانند بانکداری، بهداشت و درمان و حمل و نقل همکاری می‌کنند.

آنچه هست و نمی‌دانیم!
بر اساس گزارش منتشر شده توسط پایگاه وب آو ساینس (Web Of Science)، ایران در بین کشورهای اسلامی از نظر تعداد مقالات منتشر شده در زمینه هوش مصنوعی (AI) رتبه اول را دارد و همچنین در رتبه چهاردهم جهان قرار گرفته است. کشور ایران تعداد ٢٦٣٨ مقاله هوش مصنوعی در بین سال‌های ٢٠١٣ تا ٢٠٢٢ منتشر کرده است. کشور عربستان سعودی با انتشار ٢٤٦٥ مقاله و ترکیه با ٢٣٠٣ مقاله به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم در بین کشورهای اسلامی قرار گرفتند. بیشترین مقالات علمی که در ده سال اخیر در زمینه هوش مصنوعی منتشر شده به ترتیب مربوط به دانشگاه‌های تهران، تبریز و صنعتی امیر کبیر بوده است.
 علی شاکر مدرس دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر هوش مصنوعی به «شهروند» می‌گوید:«تکنولوژی‌های مرتبط با هوش مصنوعی، تا به امروز به شکل جامع در دست کشورهای آمریکا و چین است.»
او ادامه می‌دهد:«دلیل این انحصار به فناوری gut برمی‌گردد. به این معنا که در هوش مصنوعی فرد می‌بایست مطلع باشد و برای این منظور نیازمند مغزهای گرافیکی و تحلیلگران این رشته است.
درحال حاضر ما فاقد این رشته و امکانات هستیم.» این پژوهشگر تاکید می‌کند:«با وجود این برخی از شرکت‌ها به صورت محدود درحال بهره‌برداری از آن هستند. همچنان مشابه بسیاری از کشورهای دنیا ما نیز مصرف‌کننده هستیم. البته باید این نکته را هم در نظر بگیریم که اخیرا تصمیم گرفته شده تا سازمانی ملی با عنوان هوش مصنوعی راه‌اندازی و از پایه شروع به معرفی و پژوهش در این‌باره کنیم.»
قضاوت با آمار و ارقام!
از لحاظ فناوری، 80.95 درصد از کسب وکارهایی که از هوش مصنوعی استفاده می کنند، از فناوری یادگیری ماشین بهره می برند که بالاترین نر خ پذیرش را در میان فناوری های مورد بررسی به خود اختصاص داده است. پس از آن، بینایی کامپیوتر و پردازش تصویر با 61.9 درصد پذیرش، به عنوان دومین فناوری هوش مصنوعی قرار دارد. در نهایت، فناوری های سخت افزاری مرتبط با هوش مصنوعی با 23.81 درصد کمترین میزان پذیرش را دارند.
چالش های شروع و گسترش پروژه های هوش مصنوعی
شروع و گسترش پروژه های هوش مصنوعی مملو از چالش های متعددی است که می توان آنها را به چالش های درونی و بیرونی تقسیم بندی کرد. شناسایی این چالش ها بسیار مهم است؛ چرا که می تواند به طور قابل توجهی بر موفقیت، کارایی و پایداری ابتکارات هوش مصنوعی تأثیر بگذارد و به سیاست گذاران کمک می کند تا زمینه های سیاستی مؤثرتری را برای فراگیری و کاربرد هوش مصنوعی فراهم آورند. عدم تمایل یا ناتوانی سازمان ها در پذیرش هوش مصنوعی اغلب با طیفی از موانع همراه است که می تواند مانع از پذیرش فناوری های هوش مصنوعی در فعالیت های شرکت ها شود. درک این موانع بسیار مهم است، زیرا می توانند مزایای بالقوه ای را که هوش مصنوعی می تواند برای یک سازمان به ارمغان بیاورد، به تاخیر بیندازند یا به طور کامل از آن جلوگیری کنند. با شناسایی و رفع این موانع، سازمان ها می توانند راه را برای ادغام موفقیت آمیز هوش مصنوعی، باز کردن فرصت های جدید برای نوآوری، کارایی و رشد هموار کنند.
برترین دانشگاه‌های ایران برای تحصیل در رشته هوش مصنوعی
دانشگاه‌ تهران
دانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)
دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشگاه شیراز
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه علم و صنعت ایران
دو روی یک سکه
هوش مصنوعی در ایران در حال پیشرفت است و با وجود چالش‌ها، فرصت‌های زیادی نیز برای توسعه و نوآوری در این حوزه وجود دارد. چالش‌ها: محدودیت‌های مالی، تحریم‌ها و کمبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از جمله چالش‌های پیش روی توسعه هوش مصنوعی در ایران هستند. فرصت‌ها: با توجه به نیروی انسانی تحصیل‌کرده و علاقه‌مندی به فناوری‌های نوین، ایران پتانسیل بالایی برای رشد در این حوزه دارد. دولت ایران در سال‌های اخیر به تدوین سیاست‌ها و برنامه‌هایی برای حمایت از توسعه فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی پرداخته است.