بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - راهکارهای مختلفی برای خروج از بحران اقتصادی که کشور ما درگیر آن است وجود دارد و یکی از مهمترین آنها، توجه واقعی به مناطق آزاد تجاری است که با مدیریت و نظارت صحیح می توان، فعالیت واحدهای تولیدی را در این مناطق بهبود داد و به اقتصاد کشور کمک کرد.
برای درک بهتر این موضوع نخست باید به این مسئله توجه کرد که هدف از احداث شرکت های تولیدی در مناطق آزادی تجاری چیست و چرا باید اصلا مناطق آزاد تجاری وجود داشته باشد؟
هدف از احداث شرکت تولیدی در مناطق آزاد تجاری و به طور کلی وجود این مناطق، ایجاد بستری برای توسعه اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری است.
این مناطق با ارائه مزایا و تسهیلات ویژه، تلاش می‌کنند تا تولید، صادرات و تجارت را رونق بخشند. در ادامه به طور مفصل به اهداف و چرایی وجود مناطق آزاد تجاری می‌پردازیم:
اهداف احداث شرکت تولیدی در مناطق آزاد تجاری:
تسهیل تولید برای صادرات: یکی از مهم‌ترین اهداف، ایجاد واحدهای تولیدی با هدف صادرات محصولات است. معافیت‌های مالیاتی و گمرکی در این مناطق، هزینه‌های تولید را کاهش داده و رقابت‌پذیری محصولات در بازارهای جهانی را افزایش می‌دهد. جذب سرمایه‌گذاری خارجی: مناطق آزاد با ارائه مزایایی مانند مالکیت 100٪ سهام برای سرمایه‌گذاران خارجی، معافیت‌های مالیاتی طولانی‌مدت و سهولت در انتقال سرمایه، محیطی جذاب برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کنند. انتقال فناوری و دانش فنی: حضور شرکت‌های خارجی در مناطق آزاد، زمینه را برای انتقال فناوری‌های نوین و دانش فنی به داخل کشور فراهم می‌کند. ایجاد اشتغال: راه‌اندازی واحدهای تولیدی در مناطق آزاد، فرصت‌های شغلی جدیدی را برای ساکنان منطقه و سایر نقاط کشور ایجاد می‌کند. توسعه مناطق کمتر توسعه‌یافته: ایجاد مناطق آزاد در مناطق کمتر توسعه‌یافته، می‌تواند به توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق کمک کند. پرسش مهم بعدی که مطرح می شود این است که در سال های اخیر کدام نوع از صنایع تولیدی، بیشترین سهم تولید در مناطق آزاد ایران را داشته اند و جای کدام صنایع تولیدی خالی است و پتانسیل بیشتری برای توجه به آن دیده می شود؟
متأسفانه، به دلیل پراکندگی اطلاعات و عدم دسترسی به آمار تجمیع‌شده و دقیق در مورد سهم صنایع مختلف در تولید مناطق آزاد ایران در سال‌های اخیر، ارائه یک پاسخ قطعی و دقیق دشوار است. با این حال، با بررسی اطلاعات موجود و روندهای کلی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
صنایعی که در سال‌های اخیر سهم بیشتری در تولید مناطق آزاد داشته‌اند عبارتند از:
صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی: با توجه به منابع غنی نفت و گاز در ایران و نزدیکی برخی مناطق آزاد به این منابع (مانند منطقه آزاد اروند)، این صنایع همواره سهم قابل توجهی در تولید و صادرات مناطق آزاد داشته‌اند. صنایع فولاد: وجود واحدهای فولادسازی در برخی مناطق آزاد (مانند اروند) باعث شده تا این صنعت نیز سهمی از تولیدات مناطق آزاد را به خود اختصاص دهد. صنایع مرتبط با مواد غذایی و بسته‌بندی: تولید و بسته‌بندی مواد غذایی، به ویژه در مناطقی با دسترسی به منابع کشاورزی و شیلاتی، از دیگر صنایع فعال در مناطق آزاد بوده است. صنایع ساختمانی و مصالح ساختمانی: با توجه به توسعه زیرساخت‌ها در مناطق آزاد و نیاز به مصالح ساختمانی، این صنعت نیز در برخی مناطق فعال بوده است. صنایع دریایی و کشتی‌سازی: در مناطق آزاد ساحلی مانند قشم و اروند، صنایع مرتبط با ساخت و تعمیر کشتی و سازه‌های دریایی نیز فعالیت دارند. جای خالی کدام صنایع تولیدی در مناطق آزاد بیشتر احساس می‌شود و پتانسیل بیشتری برای توجه دارند؟
با توجه به اهداف کلی مناطق آزاد و روندهای جهانی، می‌توان به صنایع زیر اشاره کرد که پتانسیل بالایی برای توسعه در این مناطق دارند:
صنایع دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین: با توجه به اهمیت روزافزون فناوری و نوآوری در اقتصاد جهانی، توسعه صنایع دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین مانند فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و انرژی‌های تجدیدپذیر در مناطق آزاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این صنایع می‌توانند ارزش افزوده بالایی ایجاد کرده و به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور کمک کنند. صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی و شیلاتی: ایران دارای ظرفیت بالایی در تولید محصولات کشاورزی و شیلاتی است. توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری این محصولات در مناطق آزاد می‌تواند به افزایش ارزش افزوده، کاهش ضایعات و توسعه صادرات کمک کند. صنایع گردشگری و خدمات مرتبط: مناطق آزاد با جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی می‌توانند به قطب‌های گردشگری تبدیل شوند. توسعه صنایع مرتبط با گردشگری مانند هتل‌داری، رستوران‌داری، خدمات تفریحی و صنایع دستی می‌تواند به رونق اقتصادی این مناطق کمک کند. صنایع تولیدی صنعتی: بسیاری از واحدهای تولیدی محصولات صنعتی در ایران مانند واحدهای تولیدی ماشین‌آلات کشاورزی، دستگاه‌های تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی، تولیدکنندگان ماشین آلات صنایع غذایی و غیره پتانسیل بسیار زیادی برای صادرات محصولات دارند. برای مثال می‌توان به صادرات محصولاتی مانند چیلرهای اسکرو و اسکرال، دستگاه‌های پرکن و تجهیزات متنوع کشاورزی اشاره کرد. صنایع لجستیک و حمل و نقل: با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و قرار گرفتن برخی مناطق آزاد در مسیر کریدورهای بین‌المللی، توسعه صنایع لجستیک و حمل و نقل می‌تواند به تسهیل تجارت و ترانزیت کالا کمک کند. صنایع پوشاک و نساجی با تمرکز بر طراحی و برندسازی: با توجه به وجود ظرفیت‌های تولیدی در این حوزه، تمرکز بر طراحی، نوآوری و برندسازی می‌تواند ارزش افزوده بالاتری را ایجاد کند و به رقابت‌پذیری محصولات در بازارهای جهانی کمک کند. جمع‌بندی:
همانطور که اشاره کردیم توجه ویژه به مناطق آزاد تجاری در واقع یکی از راهکارهای خروج از بحران اقتصادی است که هم اکنون کشور ما درگیر آن است. تولیدکنندگان ما در ایران معمولا با مشکلاتی مانند عدم جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، صادرات محصولات با تعرفه‌های بالا و غیره مواجه هستند که با مناطق آزاد تجاری می‌توان تا حدودی این موانع را برطرف کرد. برای مثال در سال‌های اخیر تولیدکنندگان چیلر اسکرو و اسکرال و دیگر دستگاه‌های سرمایشی و گرمایشی، تولیدکنندگان ماشین آلات کشاورزی، تولیدکنندگان ماشین آلات لبنی و غذایی و غیره پیشرفت‌های قابل توجهی از نظر کیفی و نیز حجم تولید داشته‌اند که می‌توان شرایط مناسب برای صادرات این نوع محصولات را فراهم کرد.
کد خبر 831835